Urushning 11-kuni: Ukraina shaharlaridan evakuatsiya qilinayotgan aholi o‘qqa tutildi. Rossiyada urushga qarshi namoyishchilar ommaviy hibsga olindi. Urushni urush deb atagan rus nashrlari bloklanmoqda (foto)

Ukrainada urush o‘n bir kundan buyon davom etmoqda. Butun dunyo bunga qarshi norozilik bildirmoqda, jumladan, 6-mart kuni Rossiya shaharlari bo‘ylab minglab odamlar ko‘chalarga chiqdi — ulardan 4400 ga yaqini hibsga olindi. Ukrainada esa Mariupoldan va Kiyev viloyatining Irpen shahridan tinch aholini evakuatsiya qilishga urinishlar muvaffaqiyatsiz tugadi. Rossiya tomoni Ukraina armiyasi evakuatsiyaga xalaqit berganini da’vo qilmoqda, Ukraina ommaviy axborot vositalari rus qo‘shinlari odamlarga qarata o‘q uzganini yozmoqda. Meduza 6-mart, urushning o‘n birinchi kunida Rossiya va Ukrainada yuz bergan asosiy voqealar hamda urush zonasidan olingan fotosuratlarni taqdim etdi.

Ukraina bilan urushga qarshi butun Rossiya bo‘ylab aksiyalar o‘tkazildi. Ular Moskva, Sankt-Peterburg, Novosibirsk, Yekaterinburg, Qozon, Perm, Krasnoyarsk, Irkutsk, Kaliningradda — jami 50 dan ortiq shaharlarda bo‘lib o‘tdi. “OVD-Info” ma’lumotlariga ko‘ra, kun yakuniga qadar politsiya to‘rt yarim mingga yaqin odamni hibsga olgan. Moskvaning o‘zida 1500 dan ortiq namoyishchi qo‘lga olingan. Politsiya shafqatsizlarcha yo‘l tutgan: hibsga olinganlarning bir qismini kaltaklagan, shovqin tarqatuvchi qurollardan foydalangan.

Moskvadagi aksiya chog‘ida qo‘lga olingan bir guruh odamlarni olib ketayotgan vagonli mashinalardan biri avariyaga uchradi. U boshqa mashina bilan to‘qnashib, ustunga urilgan va ag‘darilib ketgan. Odamlar tomdagi lyuk orqali vagondan chiqishga muvaffaq bo‘lgan. Ulardan ba’zilari tibbiy yordamga murojaat qilgan.

Mariupol aholisini evakuatsiya qilish uchun gumanitar yo‘laklar haligacha ochilmadi. 5-mart kuni tinch aholini evakuatsiya qilish uchun “sukunat rejimi” bo‘yicha kelishuvga erishilgandi, biroq jangovar harakatlar davom etdi va mojaro tomonlari bir-birini kelishuvlarni buzganlikda aybladi. 6-mart kuni Ukraina rasmiylari “sukunat rejimi” soat 10:00 dan 21:00 gacha qayta o‘rnatilishini, evakuatsiya esa 12:00 dan boshlanishini e’lon qildi. Ammo bu amalga oshmadi. Mariupolda jang qilayotgan Ukrainaning “Azov” polkining aytishicha, evakuatsiyaga Rossiya qo‘shinlari to‘sqinlik qilgan, ular o‘q uzishda davom etgan. Donetsk esa sukunat rejimini “tinch aholi kolonnasini otib tashlagan” “Azov” jangchilari buzganini da’vo qilmoqda.

Rossiya qo‘shinlari Xarkovga yangi aviazarbalar berishni boshladi. Ukraina ichki ishlar vaziri maslahatchisi Anton Gerashchenkoning aytishicha, Ukraina Qurolli kuchlarining Harbiy huquq-tartibot xizmati binosi va yaqin atrofdagi turar joy binolari, shuningdek, poliklinika va teleminoraga zarba berilgan. Ukraina harbiylarining da’vo qilishicha, Rossiyaning Su-25 samolyoti Xarkov osmonida urib tushirilgan, uchuvchi chap berishga ulgurmagan.

6-mart kuni Vinnitsadagi aeroport Rossiya armiyasining nishoniga aylandi. Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy 8 ta raketa hujumi natijasida aeroport butunlay vayron bo‘lganini aytdi. Zelenskiy G‘arb davlatlarini Ukraina osmonini parvozlar taqiqlangan hudud deb e’lon qilishga yana bir bor chaqirdi. Avvalroq NATO Rossiya bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri harbiy to‘qnashuvga yo‘l qo‘ymaslik uchun bundan bosh tortgandi.

Rossiya Mudofaa vazirligi Ukrainaning jangovar shay holatdagi samolyotlarining deyari barchasi yo‘q qilinganini ma’lum qildi. Vazirlik rasmiy vakili Igor Konashenkovning so‘zlariga ko‘ra, ikki kun ichida, 5—6-mart kunlari Ukraina harbiy-havo kuchlari 11 samolyot va ikkita vertolyotidan ayrilgan. Umuman olganda, “maxsus operatsiya” boshlangandan beri Rossiya Mudofaa vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, Ukrainaning 93 ta samolyoti, shuningdek, 778 ta tank va boshqa zirhli jangovar texnikasi yo‘q qilingan.

Harbiy harakatlar sharoitida hatto rasmiy manbalar tarqatayotgan ma’lumotni ham tezda tasdiqlashning imkoni yo‘q.

Shuningdek, 6-mart kuni:

• Visa va Mastercard to‘lov tizimlari Rossiyadagi faoliyatini to‘xtatishini e’lon qildi. Ular o‘z qarorini Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi va noaniq iqtisodiy vaziyat bilan izohladi. Rossiyada chiqarilgan Visa va Mastercard kartalari mamlakatda ishlashda davom etadi, chunki ular bo‘yicha operatsiyalar Milliy to‘lov kartalari tizimida amalga oshiriladi. Kartalar chet elda ishlamaydi. Bundan tashqari, ular yordamida xorijiy onlayn-do‘konlardan xaridlar uchun to‘lovlarni amalga oshirib bo‘lmaydi.
• “Roskomnadzor” rus nashrlarining saytini ommaviy bloklashni davom ettirdi. “Mediazona”, Republic, “7×7”, “Pskovskaya guberniya”, “Troitskiy variant”, “Snob”, “Sobesednik”, “Agenstvo”, Chelyabinskning “Lentachel”, Novokuznetskning “Kuzpress”, Permning “Zvezda” nashrlari sayti bloklandi.
• “Mediazona” tahririyati bayonot bilan chiqdi. Unda aytilishicha, nashr “Ukrainada bo‘layotgan voqealarni halol yoritgani va bosqinni bosqin, urushni esa urush deb atagani uchun” bloklangan. “Mediazona” faoliyatini davom ettirishga va’da berdi. U saytning oynasini yaratdi, ijtimoiy tarmoqlardagi akkauntlarini sanab o‘tdi va nashrning elektron pochtasi borligini eslatdi.