• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.48
    • RUB159.75
    • EUR14871.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ilm-fan

    COVID-19 bosh miyaga zarar yetkazishi mumkinligi isbotlandi

    Yangi tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, COVID-19 bilan kasalxonaga yotqizilgan bemorlar qonida Alsgeymerga chalingan odamlarnikiga qaraganda nevrologik shikastlanish bilan bog‘liq oqsillar yuqori bo‘ladi. Ushbu kashfiyot SARS-CoV-2 bosh miyaga zarar yetkazishini tasdiqlaydi, deb yozadi Hi-Tech News.

    Foto: Getty Images

    Foto: Getty Images

    Nyu-York universiteti qoshidagi Grossman tibbiyot maktabi olimlari tomonidan olib borilgan yangi tadqiqot, COVID-19 bemorlarida infeksiyaga chalinmagan odamlarga qaraganda neyrodegeneratsiyaning yettita belgisi yuqori ekanini aniqladi. Batafsil tahlil shuni ko‘rsatdiki, kasalxonaga yotqizilgan COVID-19 bemorlarida ushbu belgilar darajasi Alsgeymer kasalligi tashxisi qo‘yilganlarga qaraganda tezroq ortgan.

    “Natijalar shuni ko‘rsatadiki, COVID-19 bilan kasalxonaga yotqizilgan bemorlar, ayniqsa o‘tkir infeksiya davomida nevrologik alomatlar paydo bo‘lgan kishilarda, Alsgeymer kasalligi bilan og‘riganlarga qaraganda miya shikastlanishining belgilari yuqori bo‘lishi mumkin”, — dedi NYU Langone Health professori Jennifer A.Frontera.

    O‘rtacha 71 yoshda bo‘lishiga qaramay, COVID-19 bilan kasalxonaga yotqizilishidan oldin kognitiv yoki aqliy pasayish alomatlari bo‘lmagan 251 bemor tadqiqotda ishtirok etgan. Keyin bu odamlar ikki guruhga — o‘tkir COVID-19 infeksiyasi paytida nevrologik alomatlar paydo bo‘lgan va paydo bo‘lmaganlar guruhiga bo‘lingan. Belgilar darajalari Alsgeymer kasalligi tashxisi qo‘yilgan bemorlarniki bilan taqqoslandi. Ushbu tashxis ostidagi 161 bemorning hech biri COVID-19 ga chalinmagan edi.

    Test qilib ko‘rilgan uchta belgi —  karboksiterminal ubikvitin gidrolaza L1 (UCHL1), umumiy taubelok va p-tau181 — hujayralar o‘limi va neyronlar inaktivatsiyasining ma’lum ko‘rsatkichlari hisoblanadi. Yengil neyrofilament (NFL) polipeptid darajasi aksonlarning shikastlanishi, neyronlarning jarayonlari bilan ortadi. O‘z navbatida, kislotali fibrillar oqsili (GFAP) neyronlarni qo‘llab-quvvatlaydigan glial hujayralarga zarar yetkazish o‘lchovi hisoblanadi. Beta-amiloid esa 40 va 42 Alsgeymer kasalligi bilan og‘rigan bemorlarda to‘planishi ma’lum bo‘lgan oqsillardir. Avvalgi tadqiqotlar umumiy tau va fosforlangan tau-181 (p-tau181) ham Alsgeymer kasalligining o‘ziga xos belgisi ekanini ko‘rsatgandi, ammo ularning bu kasallikdagi roli savol ostida qolmoqda.

    “Ushbu biobelgilarning ko‘payishi bilan bog‘liq bo‘lgan travmatik miya shikastlanishi, keyinchalik Alsgeymer kasalligi yoki shunga o‘xshash aqliy pasayish rivojlanishini anglatmaydi, lekin uning rivojlanishi xavfini oshiradi. COVID-19 ning og‘ir shakliga chalingan odamlarda bunga moyillik bor yoki yo‘qligi — bu imkon qadar tezroq javob topish kerak bo‘lgan savoldir”, —  dedi Langondagi Nyu York universiteti professori Tomas M. Vishnevski.

    Mavzuga doir:

    • Tibbiyot fanlari nomzodi COVID-19 ga chalingandan keyin odamlarda hid va ta’m bilish qobiliyati yo‘qolib qolishining sababini aytdi
    • Olimlar COVID-19 aqliy salohiyatning pasayishiga olib kelishi mumkinligidan ogohlantirdi
    • Britaniyalik olimlar: “Koronavirusdan sog‘aygan insonlarning aqliy salohiyat darajasi tushib ketmoqda”

    17.01.2022, 20:39   Izoh (0)   25439
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Amerikalik shifokorlar odamga hayvonning yuragini muvaffaqiyatli ko‘chirib o‘tkazdi

    11.01.2022, 15:21

    Yaponiyalik olimlar OIVni yo‘q qiladigan vaksina yaratdi

    30.11.2021, 22:54

    Amerikalik olimlar saratonni yuzaga keltiruvchi vitaminlar nomini ma’lum qildi

    18.10.2021, 16:55

    Fanga bo‘ron kabi kirib, ancha-muncha erkaklarning popugini pasaytirib qo‘ygan olima. Mariya Skladovskaya-Kyuri hayoti davomida amal qilgan 10 saboq

    11.10.2021, 19:09

    Hayratomuz 15 metrli to‘lqinlar. Olimlar birinchi bor avjiga chiqqan dovul “yuragi”dan turib uni videoga oldi

    05.10.2021, 08:54

    Koronavirus oshqozonosti bezi hujayralarining “taqdirini o‘zgartirib yuboradi” — olimlar

    02.10.2021, 17:46
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan yirik ko‘chmas mulk auksionga qo‘yildi


    Yandex Music’da jazirama kayfiyat uchun maxsus “Chilla” bo‘limi paydo bo‘ldi


    Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi magistratura dasturlariga qabul jarayonlari davom etayotganini ma’lum qiladi


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi


    Vaqt sinovidan o‘tgan tarmoq: 33-yillik faoliyat, 12 million foydalanuvchi tanlovi va mobil aloqaning yangi arxitekturasi


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 


    Visa Kapitalbank bilan Xitoyga: WeChat Pay va Alipay orqali naqd pulsiz to‘lovlar – erkin, oson va xavfsiz


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi

     

    Tavsiya etamiz

    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22

    KGB soxtalashtirgan jinoyat – SSSR parchalanishi arafasida o‘lim jazosi berilgan qariya kim edi?

    21 iyul, 21:06
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Nigeriyada gumanitar vaziyat: 6 oyda qariyb 700 bola ochlikdan halok bo‘ldi

    Dunyo | 26 iyul, 23:57

    AQSHda shtatlarga migrantlarni saqlash markazlari qurish uchun 608 mln dollar beriladi

    Dunyo | 26 iyul, 23:47

    Qatar Yevropa Ittifoqiga gaz ta’minotini to‘xtatish bilan tahdid qildi

    Dunyo | 26 iyul, 23:19

    “Qaytmas bo‘lib ketdi”. Rossiyaning yagona aviatashuvchisi sotilishi yoki utilizatsiya qilinishi mumkin

    Dunyo | 26 iyul, 23:07

    UFC on ABC 9. Abu-Dabidagi musobaqaning ilk janglarining birida o‘ziga xos natija qayd etildi

    Sport | 26 iyul, 23:06

    “Barselona” tarixidagi eng yaxshi futbolchilar reytingi tuzildi

    Sport | 26 iyul, 22:46

    Fabrika matolarga ishlatilgan suvni kanalga tashlagan — Andijondagi kanaldan nega ko‘pik oqqaniga izoh berildi

    O‘zbekiston | 26 iyul, 22:35

    AQSH Isroilni himoyalash uchun sarflagan havo mudofaa raketalarini tiklashga 1 yil va 2 mlrd dollar kerak — WSJ

    Dunyo | 26 iyul, 22:32
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.