Chilida 19-dekabr kuni prezidentlik saylovlarining ikkinchi turi o‘tkazildi, unda 35 yoshli deputat Gabriel Borich g‘alaba qozondi, u siyosatda talabalar harakatidan kirib kelgan. “TASS” Borichning prezidentlikka saylanishi va Chilida davlat rahbari sifatida u amalga oshirishi lozim bo‘lgan ishlar, mamlakatdagi ijtimoiy-siyosiy muammolar haqida ma’lumotlarni taqdim etgan. Daryo ularning tarjimasini e’tiboringizga havola qiladi.
Chili saylov xizmati ovozlar hisob-kitobi davomida qariyb 100 foiz saylovchi “Qadr-qimmatni ma’qullayman” so‘l-koalitsiyasining nomzodini qo‘llab-quvvatlagan, birinchi turdan keyin so‘llar va markaziy partiyalar tarafdorlari saylovchilarning 55,87 foizi ovoz bergan. Uning raqibi, o‘nglar partiyasi koalitsiyasidan tashqari o‘ng markaz alyansi bo‘lgan “Olg‘a Chili” ko‘mak bergan Xose Antonio Kast 44,19 foiz ovoz olgan.
Chili tarixidagi eng yosh prezidentBorichni mamlakatning amaldagi davlat rahbari Sebastyan Pinyera ham saylovlardagi g‘alabasi bilan tabriklagan. U Borichga respublikani boshqarishda oqillik va mulohazakorlik tilagan. Shuningdek, yosh prezident Lotin Amerikasidagi boshqa davlatlarning rahbarlari ham g‘alaba bilan muborakbod etishgan. Yangi davlat rahbarining inauguratsiyasi 2022-yil 11-mart kuni o‘tkaziladi. Borich Chili tarixida 36 yoshida davlat rahbari lavozimiga kirishgan eng yosh prezident bo‘ladi.
2011-yilda Borich mamlakatda amalda bo‘lgan pulli oliy ta’lim tizimiga qarshi talabalar norozilik namoyishlarining yetakchilaridan biri edi. 2013-yilda u mustaqil nomzod sifatida deputatlar palatasiga saylandi. Borichga ovoz berganlarning asosiy qismini 30 yoshgacha bo‘lgan aholi ya’ni yoshlar tashkil qiladi.
U nomzod sifatida saylovoldi dasturidagi asosiy yo‘nalish sifatida ijtimoiy tengsizlikka qarshi kurashishni va’da qilgan. Saylovoldi kampaniyasi davomida tog‘-kon sanoatidan olinadigan yig‘imlarni oshirish (Chili dunyo bo‘yicha mis yetkazib beruvchi eng katta eksportyor hisoblanadi), hashamat uchun soliq joriy etish va xususiy nafaqa jamg‘armalari tizimidan voz kechishni taklif qilgan. Shuningdek, u mamlakat miqyosida bepub ta’lim tizimiga o‘tish va abortlarni qonuniylashtirish uchun ham kurashgan.
Muzokara va kelishuvlarga tayyorlik“Qadr-qimmatni ma’qullayman” bu – kuchli so‘l va so‘llarga xos fikrlash koalitsiyasi hisoblanadi va uning tarkibiga Kommunistik partiya ham kiradi. Borichning o‘zini ham ko‘plab kuzatuvchilar ashaddiy so‘l siyosatchi deyishgan, u 21-noyabrda o‘tgan saylovlarning birinchi turida bir nechta savolga javob berganidan keyin shunday e’tirofga erishdi. Nomzod iqtisodiyot va xavfsizlik borasida o‘z fikrlari, pozitsiyasini bayon qilib o‘ziga biroz ishonqiramay qarayotgan saylovlchilarning e’tiborini jalb qilgan.
Chilining saylangan prezidenti sifatida qilgan birinchi chiqishida u Kastga minnatdorlik bildirdi va turli qarama-qarshiliklarga qaramay uning mamlakatni rivojlantirish yuzasidan takliflarini ko‘rib chiqishga tayyorligini ma’lum qildi.
“Muvozanatga ega Kongress qilamiz (ikki palatali parlament), bu muloqot uchun sharoit yaratiladi degani, bu ishni qilishimiz shart”, – degan Borich.
Yuqori palatada “Qadr-qimmatni ma’qullayman” koalitsiyasi 42 o‘rindan 5 tasi, quyi palatada esa 155 o‘rinning 37 tasini egallaydi.
Shuningdek, Borich atrof-muhitga zarar keltiradigan loyihalar, xususan “Dominga” konining qurilishiga qarshi keskin kurash olib borishini aytgan. Loyiha bir necha yildan beri kelishuv bosqichida qolgan, ekologlar konning qurilishini tanqid qilgan. Avgust oyida atrof-muhitni himoya qilish bo‘yicha mintaqaviy komissiya qurilishni boshlashni ma’qullagan.
“Hukumatimiz oldida turgan asosiy maqsad va yo‘nalish sayyoramizning vayron bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaslik, taraqqiyotga erishish hamda atrof-muhit, tabiat muhofazasini ta’minlash”, – deya ta’kidlagan Borich.
Nutqini Chili hududidagi tub aholi mapuche tilida boshlagan Borich mamlakatda millatlararo munosabatlarda ayirmakashlikka, irqchilikka yo‘l qo‘ymasligi haqida va’da berdi.
Ijtimoiy inqiroz va mapuche hindulari bilan nizolarChilidagi saylovlar COVID-19 koronavirus pandemiyasi tufayli boshlangan inqiroz, ijtimoiy keskinlik darajasi oshgan, 2019-yil oktabr oyida boshlangan noroziliklar va tartibsizliklar asoratlari hali butkul tark etmagan vaziyatda o‘tkazildi. Mintaqada eng barqaror va iqtisodiy jihatdan muvaffqiyatli bo‘lgan mamlakatda vandalizm, jinoyatchilik avjiga chiqqan. Chili hukumati Osiyo – Tinch okeani iqtisodiy ittifoqi sammitini o‘tkazishni bekor qildi va komendantlik soati joriy etishga majbur bo‘ldi.
Bundan tashqari Chilida hukumat hamda radikal kayfiyatdagi mapuche hindulari o‘rtasidagi nizo ham keskinlashdi, mapuchelar ajdodlariga tegishli bo‘lgan yerlarni qaytarishni talab qildi. Pinyeraga Araukania va Bio-Bio provinsiyalari hududlarida uyushtirilgan bir nechta olovli hujumlardan keyin u favqulodda holat e’lon qildi va tartibni saqlash uchun harbiylarni safarbar etishga majbur bo‘ldi.
Borich mazkur nizoni tub aholi vakillari bilan muloqot qilish orqali hal etish, mamlakatdagi to‘qnashuvlarni oldini olish va huquq-tartibot organlari faoliyatida islohotlar o‘tkazishni taklif qilmoqda. Araukaniya yosh siyosatchi saylovlarda eng yomon natija qayd etgan hududlardan biri hisoblanadi. U yerdagi saylovchilarning 60 foizdan ko‘pi Kast uchun ovoz bergan, u huquq-tartibot organlarining vakolatlari kengayishini yoqlab chiqqan.
Izoh (0)