Davlat aktivlarini boshqarish agentligi “Bozor va savdo komplekslari boshqaruv tizimini takomillashtirish hamda ulardagi davlat ishtirokini bosqichma-bosqich qisqartirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Vazirlar Mahkamasi qarori loyihasini muhokamaga qo‘ydi.
Hujjatda viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining bozor va savdo komplekslari ustav kapitalidagi davlat aksiya paketlari (ulushlari)ni bosqichma-bosqich sotish to‘g‘risidagi taklifiga rozilik berish nazarda tutilgan.
Bundan tashqari, ustav kapitalidagi davlat aksiya paketlari birinchi bosqichda eksperiment tariqasida zamonaviy ko‘rinishga keltirish, jumladan, ular negizida “hammasi bir joyda” tamoyili asosida savdo majmualarini tashkil etish sharti bilan belgilangan tartibda sotiladigan bozor va savdo komplekslari ro‘yxati tasdiqlash rejalashtirilgan.
Shuningdek, hujjat bilan 12 ta bozor va majmualarni yopish taklif etilgan.
Bundan tashqari, loyihaga ko‘ra, bozorlar faoliyatini, ulardagi mulkiy masalalar bilan bog‘liq muammolarni o‘rganish bo‘yicha hududiy komissiyalar tashkil etilishi kutilmoqda. Ularga hokimlar boshchilik qiladi.
Ular o‘rganish natijalari bo‘yicha aniqlangan muammolarni hal etish yuzasidan “yo‘l xarita”larini ishlab chiqadi. Bundan tashqari, komissiya bozor va savdo komplekslari bo‘yicha davlat ulushlarini sotish sharti sifatida ularni zamonaviy ko‘rinishga keltirish, zarur infratuzilmani shakllantirish, ularda ko‘rsatiladigan xizmatlarni raqamlashtirish va zamonaviy texnologiyalarni joriy etish, dehqon, fermer xo‘jaliklari va tadbirkorlarga qulayliklar yaratish yuzasidan talablarni ishlab chiqish bilan shug‘ullanadi.
Qaror bilan Davlat aktivlarini boshqarish agentligiga xususiylashtirish jarayonlarini sifatli tashkil etishni ta’minlash maqsadida bozor va savdo komplekslarining ijro organi faoliyati natijadorligiga baho berish va ularni faoliyatini tanqidiy ko‘rib chiqish vazifasi yuklanadi. Bunda bozor va savdo komplekslaridagi davlat ulushlarini sotishda zaruratga ko‘ra, konsalting va auditorlik kompaniyalari jalb etiladi.
Bozor va savdo komplekslarining ustav kapitalidagi davlat muassasalari va davlat ulushi ustun mavqega ega bo‘lgan korxonalarning ulushlarini belgilangan tartibda muassis yoki boshqaruv organlari qarorlari asosida balans qiymatida ularning ustav fondidagi davlat ulushini kamaytirish hisobiga mahalliy davlat hokimiyati organlariga o‘tkazish choralari ko‘riladi.
Loyihada xususiylashtirish rejalashtirilayotgan bozorlar va savdo komplekslarining ro‘yxati keltirilgan. Ro‘yxatdagi 61 ta obyektning 20 tasi Toshkentda joylashgan. Loyiha muhokamasi 16-noyabrga qadar davom etadi.
Iqtisodchi Otabek Bakirov loyihaning “xom”ligini ta’kidlab, bir nechta savollarni o‘rtaga tashlagan. Uning so‘zlariga ko‘ra, “eksperiment tariqasida zamonaviy ko‘rinishga keltirish, jumladan, ular negizida ‘hammasi bir joyda’ tamoyili asosida savdo majmualarini tashkil etish” iborasini istalgancha talqin qilish mumkin. Xususan, bu bozorlar va savdo qatorlarining rekonstruksiyaga olib kelishi, rastalarning egalari ijara huquqini qayta solib olishga majbur bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, u davlat muassasalari va korxonalari ulushini hokimliklarga berish to‘g‘risidagi qarorni tanqid qilgan. “Nega? Hokimlar yaxshiroq boshqaruvchi, samaraliroq menejermi? Keyingi besh yilda ular faqat bozor buzish va yangi bozor qurib, joy sotishdan bo‘lak yana nimalar nimalar mashg‘ul bo‘ldi? Nega bozorlarning ulushlari agentlik ixtiyoriga o‘tkazilmayapti? Axir davlat aktivlarini boshqarish bo‘yicha professionallarning, mutaxassislarning aksari agentlikda yig‘ilgan-ku”, — deb yozadi u.
“Bozorlarning sotish muddatlari, usullari belgilanmagan. Agar shu tarzda qabul qilinsa, keyinchalik tender komissiyasining yopiq protokollari bilan bozorlar hokim va ularning yugurdak shotirlari qo‘liga arzimagan summaga o‘tib ketishi ehtimoli juda yuqori bo‘ladi. Maqsad o‘zi qanday? Samarali mulkdorlarni yaratishmi? Yoki bozorlarni mahalliy feodallar - sadoqatli va loyal hokimto‘ralarga topshirishmi?”, — degan savolni o‘rtaga tashlagan u.
Uning fikricha, loyihada xususiylashtirishdan asosiy vazifa — bozorlarni qimmat, juda qimmat narxda sotish, bozorlarni barcha toifadagi investorlarga hech qanday shartlar va to‘siqlar qo‘ymay ochiq va shaffof auksionlarda sotish nazarda tutilmagan.
Izoh (0)