Давлат активларини бошқариш агентлиги «Бозор ва савдо комплекслари бошқарув тизимини такомиллаштириш ҳамда улардаги давлат иштирокини босқичма-босқич қисқартириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Вазирлар Маҳкамаси қарори лойиҳасини муҳокамага қўйди.
Ҳужжатда вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликларининг бозор ва савдо комплекслари устав капиталидаги давлат акция пакетлари (улушлари)ни босқичма-босқич сотиш тўғрисидаги таклифига розилик бериш назарда тутилган.
Бундан ташқари, устав капиталидаги давлат акция пакетлари биринчи босқичда эксперимент тариқасида замонавий кўринишга келтириш, жумладан, улар негизида «ҳаммаси бир жойда» тамойили асосида савдо мажмуаларини ташкил этиш шарти билан белгиланган тартибда сотиладиган бозор ва савдо комплекслари рўйхати тасдиқлаш режалаштирилган.
Шунингдек, ҳужжат билан 12 та бозор ва мажмуаларни ёпиш таклиф этилган.
Бундан ташқари, лойиҳага кўра, бозорлар фаолиятини, улардаги мулкий масалалар билан боғлиқ муаммоларни ўрганиш бўйича ҳудудий комиссиялар ташкил этилиши кутилмоқда. Уларга ҳокимлар бошчилик қилади.
Улар ўрганиш натижалари бўйича аниқланган муаммоларни ҳал этиш юзасидан «йўл харита»ларини ишлаб чиқади. Бундан ташқари, комиссия бозор ва савдо комплекслари бўйича давлат улушларини сотиш шарти сифатида уларни замонавий кўринишга келтириш, зарур инфратузилмани шакллантириш, уларда кўрсатиладиган хизматларни рақамлаштириш ва замонавий технологияларни жорий этиш, деҳқон, фермер хўжаликлари ва тадбиркорларга қулайликлар яратиш юзасидан талабларни ишлаб чиқиш билан шуғулланади.
Қарор билан Давлат активларини бошқариш агентлигига хусусийлаштириш жараёнларини сифатли ташкил этишни таъминлаш мақсадида бозор ва савдо комплексларининг ижро органи фаолияти натижадорлигига баҳо бериш ва уларни фаолиятини танқидий кўриб чиқиш вазифаси юкланади. Бунда бозор ва савдо комплексларидаги давлат улушларини сотишда заруратга кўра, консалтинг ва аудиторлик компаниялари жалб этилади.
Бозор ва савдо комплексларининг устав капиталидаги давлат муассасалари ва давлат улуши устун мавқега эга бўлган корхоналарнинг улушларини белгиланган тартибда муассис ёки бошқарув органлари қарорлари асосида баланс қийматида уларнинг устав фондидаги давлат улушини камайтириш ҳисобига маҳаллий давлат ҳокимияти органларига ўтказиш чоралари кўрилади.
Лойиҳада хусусийлаштириш режалаштирилаётган бозорлар ва савдо комплексларининг рўйхати келтирилган. Рўйхатдаги 61 та объектнинг 20 таси Тошкентда жойлашган. Лойиҳа муҳокамаси 16 ноябрга қадар давом этади.
Иқтисодчи Отабек Бакиров лойиҳанинг «хом»лигини таъкидлаб, бир нечта саволларни ўртага ташлаган. Унинг сўзларига кўра, «эксперимент тариқасида замонавий кўринишга келтириш, жумладан, улар негизида ‘ҳаммаси бир жойда’ тамойили асосида савдо мажмуаларини ташкил этиш» иборасини исталганча талқин қилиш мумкин. Хусусан, бу бозорлар ва савдо қаторларининг реконструкцияга олиб келиши, расталарнинг эгалари ижара ҳуқуқини қайта солиб олишга мажбур бўлиши мумкин.
Бундан ташқари, у давлат муассасалари ва корхоналари улушини ҳокимликларга бериш тўғрисидаги қарорни танқид қилган. «Нега? Ҳокимлар яхшироқ бошқарувчи, самаралироқ менежерми? Кейинги беш йилда улар фақат бозор бузиш ва янги бозор қуриб, жой сотишдан бўлак яна нималар нималар машғул бўлди? Нега бозорларнинг улушлари агентлик ихтиёрига ўтказилмаяпти? Ахир давлат активларини бошқариш бўйича профессионалларнинг, мутахассисларнинг аксари агентликда йиғилган-ку», — деб ёзади у.
«Бозорларнинг сотиш муддатлари, усуллари белгиланмаган. Агар шу тарзда қабул қилинса, кейинчалик тендер комиссиясининг ёпиқ протоколлари билан бозорлар ҳоким ва уларнинг югурдак шотирлари қўлига арзимаган суммага ўтиб кетиши эҳтимоли жуда юқори бўлади. Мақсад ўзи қандай? Самарали мулкдорларни яратишми? Ёки бозорларни маҳаллий феодаллар - садоқатли ва лоял ҳокимтўраларга топширишми?», — деган саволни ўртага ташлаган у.
Унинг фикрича, лойиҳада хусусийлаштиришдан асосий вазифа — бозорларни қиммат, жуда қиммат нархда сотиш, бозорларни барча тоифадаги инвесторларга ҳеч қандай шартлар ва тўсиқлар қўймай очиқ ва шаффоф аукционларда сотиш назарда тутилмаган.
Изоҳ (0)