O‘zbekistonda majburiy emlashni nazarda tutuvchi qonun imzolangandi. Qonun bilan Mehnat kodeksining 113-moddasiga xodim karantinli va yuqumli kasalliklar tahdidi bo‘lganda davlat bosh sanitariya vrachi qarori asosida profilaktik emlashdan o‘tishni rad etsa (qarshi ko‘rsatma mavjud bo‘lmaganda), ish beruvchi uni ishga qo‘ymaslikka haqli ekaniga oid qo‘shimcha kiritildi. “Adolat” partiyasi Siyosiy kengashi raisi, O‘zbekiston prezidentligiga nomzod Bahrom Abduhalimov mazkur qonun faqat ish beruvchiga foydali ekani, xodimlar manfaati ko‘zlanmaganini aytdi.
“Albatta, ushbu me’yorlar xalq salomatligini ko‘zlab joriy etilgan. Virusga chalinish zanjirini uzish uchun profilaktik tadbirlar shart. Ammo ushbu qonun, asosan, ish beruvchilar foydasiga xizmat qilmoqda. Xodim manfaatlaridan esa chetlab o‘tilmoqda.
‘Sog‘lig‘ining holatiga ko‘ra qarshi ko‘rsatma mavjud bo‘lmaganda’ izohi berilgani ayni muddao, biroq shifokor ruxsatidan so‘ng vaksina qabul qilgan xodimlarga ham imtiyoz va imkoniyatlar berilganida nur ustiga nur bo‘lar edi”, — deydi Bahrom Abduhalimov.
Uning so‘zlariga ko‘ra, vaksina olgach, ayrim bezovtaliklar (isitma, holsizlik, og‘riq) kuzatilishi real misollar bilan isbotini topdi. Aslida bu xavotirli holat emas, aksincha immunitet shakllanayotganidan darak beradi. Mazkur alomatlar yuz berayotgan vaqtda (taxminan, 3 kun davomida) xodimga ish haqi saqlanadigan ta’til berish maqsadga muvofiq.
“Binobarin, sog‘lom vujudgina to‘laqonli mehnat qilishga qodir bo‘ladi. Vaksina reaksiyasi vaqtincha noqulayliklar tug‘dirayotganida xodimning ish unumdorligi pasayishi tabiiy. Shunday ekan, vaksina olgan xodimga o‘z sog‘lig‘iga e’tiborli bo‘lishi uchun sharoit yaratib bergan afzaldir”, — deydi “Adolat” partiyasi rahbari.
U 2020-yilda O‘zbekistonda qat’iy karantin talablari hukm surganida imkoni bor tashkilotlar o‘z xodimlarini masofaviy mehnatga o‘tkazganda, kompyuter orqali bajariladigan ishlarda uydan turib mehnat qilish ish sifatiga ta’sir qilmaganini ta’kidlab, bu amaliyotga vaksina olgan fuqaro manfaati yuzasidan hozir ham qisman murojaat qilish mumkinligini bildirdi.
“Ishga uzoq masofadan qatnaydigan ishchilar bor. Ularni vaksinadan keyin ko‘chada yo‘l kechib yurishga majburlamay, masofaviy mehnatga vaqtincha o‘tkazib turish kerakmasmikan? Albatta, alomatlar og‘irroq kechsa, ishga kelishdan ham, uyda ishlashdan ham ozod qilish va ish haqini saqlash insoniylikdan bo‘ladi. Chunki u o‘ziga kelgunicha yotoq tartibida bo‘lishi, shifokor tavsiya etgan muolajalarni olib borishi lozim.
Koronavirus hammada har xil kechayotganini ko‘rib, guvohi bo‘lyapmiz. Kimdadir og‘ir, kimdadir yengil, boshqa birovda alomatlarsiz o‘tyapti. Bundan qat’i nazar virus aniqlangan bemor o‘zini sog‘lomlardan izolyatsiya qilishi shart. Og‘ir ahvoldagi bemorlar shifoxonada, o‘rtamiyonalar uyida izchil muolajalar bilan davolanyapti va ishidan kasallik ta’tiliga chiqyapti. Lekin yengil va alomatsiz o‘tkazayotgan bemorlar, asosan, boshqalarni ko‘zlab — tashuvchi bo‘lib qolmaslik uchun uyda qoladi. Balki, bu vaqt oralig‘ida kasallik ta’tili emas, masofaviy mehnatdan foydalangan ma’quldir. Ehtimol shu yo‘l bilan xodimga ish haqini to‘liq berish orqali ko‘mak ko‘rsatilar.
Xullas, bu mavzuni yaxshilab o‘ylab ko‘rish kerak. Afsuski, mazkur masalaga parlament tomonidan jiddiy yondashilmagan. Vaholanki, qonunlar bir tomonlama emas, mukammal yaratilishi lozim. Ish beruvchiga faqat huquq berilgan, lekin unga majburiyatlar ham yuklatish zarur. Deputatlar va senatorlar nega ushbu omillarni nazardan chetda qoldirishgan, degan taassufdamiz”, — degan Bahrom Abduhalimov.
Eslatib o‘tamiz, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi spikeri o‘rinbosari, prezidentlikka nomzod Alisher Qodirov hukumat emlanmaganlarning erkini cheklashi kerakligini ta’kidlagandi. Ombudsman Feruza Eshmatova O‘zbekistonda majburiy emlashni joriy etish orqali inson huquqlariga putur yetkazilmayaptimi, degan savolga javob bergandi.
Izoh (0)