Mutaxassislar Toshkentdagi Abdulla Qodiriy bog‘ida Hampton by Hilton mehmonxonasi qurishni qayta ko‘rib chiqishni so‘ramoqda

Toshkentdagi Abdulla Qodiriy bog‘ida Hampton by Hilton mehmonxonasi qurilishi to‘g‘risida xabar berilgandi. “Podrobno”ning yozishicha, arxitektura sohasidagi qator mutaxassislar bunga qarshi chiqqan. Ular poytaxt hokimligidan mehmonxonani boshqa joyga qurish imkoniyatini ko‘rib chiqishni so‘ramoqda.

Yaqinda Abdulla Qodiriy bog‘ida Hilton Worldwide bilan Hampton by Hilton mehmonxonasining qurilishi bo‘yicha kelishuvga erishilgani haqidagi xabarni eshitdim. Bu borada ba’zi fikrlar bilan o‘rtoqlashmoqchiman.

Avvalo, mehmonxonaning taxminiy joylashuvi tashvishga solmoqda. Toshkentda 2,5 million aholi uchun istirohat bog‘lari juda kam qolgan. Mehmonxona qurish orqali yashil hududlar sonini yanada kamaytirish maqsadga muvofiq emas, deb hisoblayman. Shahar tirik organizm bo‘lib, bog‘lar o‘pka vazifasini bajaradi. Ijtimoiy ma’noda, bog‘lar zo‘riqishni bartaraf qilishga ko‘maklashadi.

Yozda harorat 40-45 darajaga yetganda odamlar o‘zlarida charchoq va bezovtalik his qilishadi. Bog‘lar odamlarga bo‘shashish va tabiat bilan aloqa o‘rnatish imkonini beradi. Masalan, bolalar to‘yib o‘ynab, uyda bezovta bo‘lishmaydi, oilalarda osudalikni ta’minlashadi.

Hilton Worldwide o‘z saytida atrof-muhitni muhofaza qilish va uning mehmonxonalar tarmog‘i faoliyatidan ekologik zararni kamaytirish bo‘yicha o‘z nuqtayi nazarini bildirgan. Bog‘ hududida brendli mehmonxona qurilishi Hilton Worldwide’ning ilgari bildirilgan maqsadlariga qarshi chiqmoqda. Ishonchim komilki, kompaniya rahbariyati O‘zbekistonda jahon darajasidagi mehmonxona maqomini ta’minlamoqchi bo‘lgan brend uchun xavf-xatarlarni baholaydi.

Bugungi kunda jahon darajasidagi mehmonxonalar LEED va BREEAM kabi standartlarga muvofiq qurilmoqda. Bu yashil qurilish standartlari yashil hududlarda yoki unumdor yer ustida binolar qurilishini taqiqlaydi. Bundan 10 yil oldin Hilton yashil qurilish konsepsiyasini amalga oshirishni boshlab, birinchi sertifikatlashgan LEED mehmonxonasi maqomini qo‘lga kiritgan edi.

Brendning nufuzi va uning ekologik ko‘rsatkichlari, birinchi navbatda, xalqaro mijozlar uchun muhim ahamiyatga ega. Hilton Worldwide qiyinchilik bilan “yashil mehmonxonalar” qurish va ularni boshqarishda erishgan maqomini xavf ostiga qo‘yarkanmi?

Tabiiy bir savol tug‘iladi: O‘zbekiston zamon bilan hamnafas va hatto boshqalarni ortidan yetaklaydigan mamlakatmi yoki o‘tgan asrning 80–90-yillarida jahon brendlari tomonidan qoldirilgan noto‘g‘ri yondashuvlarni ongli ravishda tanlab oladigan davlat bo‘lib qoladimi?

Men 16 yildan ortiq vaqt mobaynida energiya samaradorligi, qayta tiklanadigan energiya manbalari va yashil binolar sohasida ishlagan mutaxassis sifatida aytishim mumkinki, jarayonning qaysidir bosqichida Hilton Worldwide Toshkent shahriga ekologik zarar yetkazuvchi loyihaga aloqador bo‘lishni istamay qoladi.

Abdulla Qodiriy bog‘ida mehmonxona qurilishi barchaga – O‘zbekiston, Hilton Worldwide, Toshkent shahri, sarmoyadorlar, fuqarolar va shahar ekotizimi uchun muhim reputatsion, moliyaviy, ijtimoiy va ekologik yo‘qotishlarni keltirib chiqarmoqda.

Temur Axmedov, O‘zbekiston ekologik qurilish kengashi asoschisi va bosh maslahatchisi

SAD studiyasi bosh arxitektori Aleksandr Kuranov ham bu boradagi o‘z fikrlari bilan bo‘lishgan: “Bu holat Toshkent aholisi, loyiha tashkilotlari, arxitektura jamoatchiligi, ekologlar, respublika yashil jamg‘armasi himoyachilarining betiga tupurish bo‘lmoqda. Bungacha ikkita shov-shuvli obyekt — ‘Istiqlol’ majmuasi hamda Ivleva va Rustaveli ko‘chalari kesishuvidagi 24 qavatli bino bilan bog‘liq voqeani ham esga olish mumkin. Toshkentdagi eng qadimiy istirohat bog‘i va eski shahar vohasi – Qodiriy bog‘ining katta qismini buzish tashabbuskorlarini bilishni istardim. Shaharsozlik borasida bino o‘ta savodsiz rejalashtirilgan”.

Holmuradov Architects dizayn byurosi asoschisi Ulug‘bek Xolmurodov esa “zaif va bosh rejasiz loyihani ko‘rib chiqishning ham hojati yo‘q”ligini ta’kidlagan.

“Fotosuratlardan Abdulla Qodiriy bog‘i tashlandiq holatda ekanligini anglash mumkin. Bundan tashqari, bog‘ hududida allaqachon turar-joy majmuasi qurilmoqda. Endi mehmonxona ham rejalashtirilgan. Bog‘ hududini bosqichma-bosqich tortib olish jarayoniga guvoh bo‘lyapman.

Loyihaning sifati ‘tijoratli’ va bino juda savodsiz rejalashtirilgan. Toshkent qurilish boshqarmasi qoshidagi shaharsozlik kengashi shahar manfaatlari uchun kurashishiga ishonaman”, — deydi me’mor, TT Design Lab arxitektura byurosi asoschisi Taxmina Turdialiyeva,

Eslatib o‘tamiz, O‘zbekiston mustaqilligining 30 yilligiga bag‘ishlab “Istiqlol” majmuasini qurish va unda “mustaqillikning mohiyati va ulkan tarixiy ahamiyatini aks ettiruvchi monumental kompozitsiya”ni yaratish Prezidentning 2020-yil 17-dekabrdagi farmonida ko‘zda tutilgan edi. Majmuani barpo etish joyi sifatida Sharof Rashidov, Islom Karimov va Afrosiyob ko‘chalari oralig‘ida, Markaziy univermag (SUM) qarshisidagi hudud tanlangan.