Tugayotgan haftada jahon matbuotida qanday mavzular muhokama qilindi, qanday shovshuvli maqolalar chop etildi? “Daryo”ning haftalik dayjestidan buni bilib olasiz.
Demokratiya aparteidni himoya qilsa…
Project Syndicate tahliliy maqolalar markazi AQSh – Isroil munosabatlari masalasidagi “AQSh va Isroil Falastinga tinchlik o‘rniga aparteid taklif qilmoqda” maqolasini chop etdi.
Maqolada AQSh Isroilni qo‘llab-quvvatlayotgani, Falastin xalqining qonuniy huquqlari faqat so‘zdagina tan olinib, amalda toptalayotgani haqida so‘z boradi.
Darhaqiqat, prezident Donald Tramp hokimiyat tepasiga kelgach, Falastin muxtoriyati “ikki davlat” konsepsiyasi asosida AQSh hukumati bilan 2017-yilning birgina o‘zida 40 marotaba rasmiy uchrashuv o‘tkazdi va har safar mavzuga aloqador bo‘lmagan sabablar bilan Falastin muxtoriyati taklif qilgan tashabbuslar rad etildi yoki bee’tibor qoldirildi. Isroil Quddusni poytaxt deb tan olinishi, AQSh elchixonasining Tel-Avivdan Quddusga ko‘chirilishi, Falastin muxtor o‘lkasining Vashingtondagi vakolatxonasi yopilishi, falastinlik talabalarga belgilangan nafaqalarning to‘xtatilishi, falastinliklar uchun qurilgan shifoxonalarning ta’minotdan chiqarilishi buning yaqqol misolidir.
Maqolada, Isroil va Falastin o‘rtasidagi tinchlik faqatgina Isroil 1967-yilda egallab olgan Golan tepaliklari va Sharqiy Quddusda arablarni nazorat qilishdan voz kechsagina amalga oshishi mumkinligi yoziladi.
Sun’iy ong hali janglarga tayyor emas
AQSh mudofaa vazirligi 12-fevral kuni “sun’iy ongdan foydalanish borasida” yo‘l xaritasini e’lon qildi. Unga ko‘ra, yaqin kelajakda sun’iy ongdan foydalanish ancha amaliy kasb etadi. Lekin ayni paytda asosiy muammo mustaqil qaror qabul qiladigan va vaziyatga qarab ish tutadigan tizim yaratishning qiyinligidadir. Bu yerda gap “Terminator” va “Men robot” kabi filmlaridagi singari robotlar haqida ketmayapti.
AQSh Mudofaa vazirligi hozircha tabiiy ofatlarga (yong‘in, toshqin, zilzila) qarshi kurashda yordam beradigan hamda harbiy jihozlarga xizmat ko‘rsatishda foydalansa bo‘ladigan sun’iy ong haqida gap ketayotganini ta’kidlagan.
Murakkab “sun’iy ong” yaratish uchun ko‘plab algoritmlar yaratish kerakligi vaqt masalasidir deb ta’kidlangan.
Facebook’ni kutayotgan ko‘p milliardli jarima
AQSh Federal savdo komissiyasi va Facebook rahbariyati o‘rtasida muzokaralar bo‘lib o‘tmoqda. Muzokaralarda iste’molchilarning ma’lumotlari xavfsizligi qoidalari buzilgani munosabati bilan Facebook kompaniyasiga solinadigan avval hech qaysi kompaniyaga solinmagan ulkan miqdordagi jarima haqida gap ketadi. Facebook rahbariyati federal komissiyaning bu qaroridan tashvishga tushganini bildirgan, ammo hech qanday ma’lumotlarni oshkor etmagan.
Muzokaralar tinch yo‘l bilan hal etilmasa, ish sudgacha borib yetishi mumkin.
Eslatib o‘tamiz, 2018-yilda Facebook kompaniyasi foydalanuvchilarining shaxsiy ma’lumotlari qay tarzda Cambridge Analytica kompaniyasi uchun ochiq bo‘lib qolgani borasida OAVda noroziliklarga sabab bo‘lgan edi. Natijada kompaniya 2018-yil may oyida o‘z faoliyatini to‘xtatganini ma’lum qilgan.
Federal savdo komissiyasining Facebook’ni jarimaga tortish borasida olib borayotgan muzokaralari bir qator norozilikka sabab bo‘lgan.
Ushbu voqea yuzasidan Washington Post nashrida e’lon qilingan maqolaga ijtimoiy tarmoqlarda turli fikrlar kelib tushgan. Jegonus ismli foydalanuvchi shunday sharh qoldirgan: “Muzokara? Bu jarimami yoki xayri saxovatmi?”
Kordelia ismli foydalanuvchi ham, o‘z noroziligini bildirar ekan, shunday sharh qoldirgan: “Ularga jarima tayinlamang. Ularni qamoqqa tashlang, balki shunda oq yoqali janob jinoyatchilar o‘z xatti-harakati oqibatlarini anglab yetar”.
Jude Dallas ismli sharh egasi “katta kompaniya uchun jarimalar chivin chaqqandek ham emas. Ular shundan ham o‘z boyligini ko‘paytirish uchun foydalanadi. Faqat qamoq ularga yaxshi dars bo‘lishi mumkin. O‘zi Federal savdo komissiyasi kim tarafida?”
AQSh diplomatiyasining mag‘lubiyati
AQSh vitse-prezidenti Maykl Pens va davlat kotibi Mayk Pompeo 13–14-fevral kunlari Polsha poytaxti Varshavada bolib o‘tgan Yaqin Sharq masalasi bo‘yicha uchrashuvda ishtirok etdi. Falastin va bir qator arab davlatlari qatnashmadi.
Uchrashuvga kelgan rahbarlar orasida faqat Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyaxuni va AQSh davlat vakillari, kichik diplomatik maqomga ega bo‘lgan shaxslargina qatnashdi. Yevropa Ittifoqi Tashqi ishlar qo‘mitasi raisi Federiko Mogerini, Fransiya va Germaniya kabi davlatlarning asosiy siyosiy elitasi qatnashmaganligini asosiy sababi sifatida Yevroittifoq Eron bilan tuzilgan yadroviy shartnomadan chiqishni istamaganidadir. AQSh esa Eronni “Amerikaga xavf solayotgan va yahudiylarni qirg‘in qilishga tayyor davlat” sifatida bohalashidir.
Mazkur ushrashuvni Polshada o‘tkazishga rozilik bergan Polsha hukumatining Tashqi ishlar vazirligi xodimiga rasmiy Tehron g‘azabini to‘kib soldi.
Qatar, Livan, Yaman, Iroq, Jazoir kabi arab davlatlari vakillari bu uchrashuvga kelishdan bosh tortdi.
AQSh hukumati diplomatiyasi yana bir bor fiaskoni tatib ko‘rdi desa bo‘ladi.
Izoh (0)