Тугаётган ҳафтада жаҳон матбуотида қандай мавзулар муҳокама қилинди, қандай шовшувли мақолалар чоп этилди? «Дарё»нинг ҳафталик дайжестидан буни билиб оласиз.
Демократия апартеидни ҳимоя қилса…
Project Syndicate таҳлилий мақолалар маркази АҚШ – Исроил муносабатлари масаласидаги «АҚШ ва Исроил Фаластинга тинчлик ўрнига апартеид таклиф қилмоқда» мақоласини чоп этди.
Мақолада АҚШ Исроилни қўллаб-қувватлаётгани, Фаластин халқининг қонуний ҳуқуқлари фақат сўздагина тан олиниб, амалда топталаётгани ҳақида сўз боради.
Дарҳақиқат, президент Дональд Трамп ҳокимият тепасига келгач, Фаластин мухторияти «икки давлат» концепцияси асосида АҚШ ҳукумати билан 2017 йилнинг биргина ўзида 40 маротаба расмий учрашув ўтказди ва ҳар сафар мавзуга алоқадор бўлмаган сабаблар билан Фаластин мухторияти таклиф қилган ташаббуслар рад этилди ёки бееътибор қолдирилди. Исроил Қуддусни пойтахт деб тан олиниши, АҚШ элчихонасининг Тел-Авивдан Қуддусга кўчирилиши, Фаластин мухтор ўлкасининг Вашингтондаги ваколатхонаси ёпилиши, фаластинлик талабаларга белгиланган нафақаларнинг тўхтатилиши, фаластинликлар учун қурилган шифохоналарнинг таъминотдан чиқарилиши бунинг яққол мисолидир.
Мақолада, Исроил ва Фаластин ўртасидаги тинчлик фақатгина Исроил 1967 йилда эгаллаб олган Голан тепаликлари ва Шарқий Қуддусда арабларни назорат қилишдан воз кечсагина амалга ошиши мумкинлиги ёзилади.
Сунъий онг ҳали жангларга тайёр эмас
АҚШ мудофаа вазирлиги 12 февраль куни «сунъий онгдан фойдаланиш борасида» йўл харитасини эълон қилди. Унга кўра, яқин келажакда сунъий онгдан фойдаланиш анча амалий касб этади. Лекин айни пайтда асосий муаммо мустақил қарор қабул қиладиган ва вазиятга қараб иш тутадиган тизим яратишнинг қийинлигидадир. Бу ерда гап «Терминатор» ва «Мен робот» каби фильмларидаги сингари роботлар ҳақида кетмаяпти.
АҚШ Мудофаа вазирлиги ҳозирча табиий офатларга (ёнғин, тошқин, зилзила) қарши курашда ёрдам берадиган ҳамда ҳарбий жиҳозларга хизмат кўрсатишда фойдаланса бўладиган сунъий онг ҳақида гап кетаётганини таъкидлаган.
Мураккаб «сунъий онг» яратиш учун кўплаб алгоритмлар яратиш кераклиги вақт масаласидир деб таъкидланган.
Facebook’ни кутаётган кўп миллиардли жарима
АҚШ Федерал савдо комиссияси ва Facebook раҳбарияти ўртасида музокаралар бўлиб ўтмоқда. Музокараларда истеъмолчиларнинг маълумотлари хавфсизлиги қоидалари бузилгани муносабати билан Facebook компаниясига солинадиган аввал ҳеч қайси компанияга солинмаган улкан миқдордаги жарима ҳақида гап кетади. Facebook раҳбарияти федерал комиссиянинг бу қароридан ташвишга тушганини билдирган, аммо ҳеч қандай маълумотларни ошкор этмаган.
Музокаралар тинч йўл билан ҳал этилмаса, иш судгача бориб етиши мумкин.
Эслатиб ўтамиз, 2018 йилда Facebook компанияси фойдаланувчиларининг шахсий маълумотлари қай тарзда Cambridge Analytica компанияси учун очиқ бўлиб қолгани борасида ОАВда норозиликларга сабаб бўлган эди. Натижада компания 2018 йил май ойида ўз фаолиятини тўхтатганини маълум қилган.
Федерал савдо комиссиясининг Facebook’ни жаримага тортиш борасида олиб бораётган музокаралари бир қатор норозиликка сабаб бўлган.
Ушбу воқеа юзасидан Washington Post нашрида эълон қилинган мақолага ижтимоий тармоқларда турли фикрлар келиб тушган. Jegonus исмли фойдаланувчи шундай шарҳ қолдирган: «Музокара? Бу жаримами ёки хайри саховатми?»
Kordelia исмли фойдаланувчи ҳам, ўз норозилигини билдирар экан, шундай шарҳ қолдирган: «Уларга жарима тайинламанг. Уларни қамоққа ташланг, балки шунда оқ ёқали жаноб жиноятчилар ўз хатти-ҳаракати оқибатларини англаб етар».
Jude Dallas исмли шарҳ эгаси «катта компания учун жарималар чивин чаққандек ҳам эмас. Улар шундан ҳам ўз бойлигини кўпайтириш учун фойдаланади. Фақат қамоқ уларга яхши дарс бўлиши мумкин. Ўзи Федерал савдо комиссияси ким тарафида?»
АҚШ дипломатиясининг мағлубияти
АҚШ вице-президенти Майкл Пенс ва давлат котиби Майк Помпео 13–14 февраль кунлари Польша пойтахти Варшавада болиб ўтган Яқин Шарқ масаласи бўйича учрашувда иштирок этди. Фаластин ва бир қатор араб давлатлари қатнашмади.
Учрашувга келган раҳбарлар орасида фақат Исроил бош вазири Биньямин Нетаньяхуни ва АҚШ давлат вакиллари, кичик дипломатик мақомга эга бўлган шахсларгина қатнашди. Европа Иттифоқи Ташқи ишлар қўмитаси раиси Федерико Могерини, Франция ва Германия каби давлатларнинг асосий сиёсий элитаси қатнашмаганлигини асосий сабаби сифатида Евроиттифоқ Эрон билан тузилган ядровий шартномадан чиқишни истамаганидадир. АҚШ эса Эронни «Америкага хавф солаётган ва яҳудийларни қирғин қилишга тайёр давлат» сифатида боҳалашидир.
Мазкур ушрашувни Польшада ўтказишга розилик берган Польша ҳукуматининг Ташқи ишлар вазирлиги ходимига расмий Теҳрон ғазабини тўкиб солди.
Қатар, Ливан, Яман, Ироқ, Жазоир каби араб давлатлари вакиллари бу учрашувга келишдан бош тортди.
АҚШ ҳукумати дипломатияси яна бир бор фиаскони татиб кўрди деса бўлади.
Изоҳ (0)