• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12653.48
    • RUB159.75
    • EUR14871.64
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +27°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Orol dengizining qurishidan atmosferaga ko‘tarilayotgan chang-to‘zonlarni to‘xtatish yo'li topildi

    Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti Ekologiya va tuproqshunoslik kafedrasi doktoranti Mahmud Allamuratov va yana bir necha olim tomonidan sanoat chiqindilari asosida Orol dengizi hududidagi qum va tuproqni qotiruvchi polimer reagentlar ishlab chiqish bo‘yicha olib borilgan ilmiy ishlar ijobiy samara berdi. Bu haqda Qoraqalpog‘iston axborot agentligiga tayanib, O‘zA xabar berdi.

    Foto: Qoraqalpog‘iston axborot agentligi

    Foto: Qoraqalpog‘iston axborot agentligi

    Orol dengizining qurishi, ayniqsa, mintaqa xalqlarining eng dolzarb muammosi bo‘lib qolmoqda. Ma’lumotlarga qaraganda, dengiz qurishi va sho‘rlanishning tezlashuvi oqibatida so‘nggi yillarda 50 ming gektarga yaqin ekin maydoni qishloq xo‘jaligida foydalanishga yaroqsiz bo‘lib qoldi. Bu muammoni chigallashtiradigan holat shundan iboratki, qurigan dengiz o‘rnida 5,5 million gektardan ortiq maydonni egallagan “Yosh Orolqum” sahrosi paydo bo‘ldi.

    Orolqum xavfli kimyoviy reagentlar, mayda tuz va tuproq zarrachalari bilan qoplandi. Zaharli kimyoviy unsurlar, tuz va tuproq zarrachalaridan iborat chang va tuz havoga ko‘tarilib, shamol bilan butun dunyoga tarqalmoqda. Shu sababli, qum va tuproqni qotiruvchi, o‘simliklarning o‘sishiga zarar yetkazmaydigan maxsus reagentlar ishlab chiqish zamonaviy ekologiya, atrof-muhit muhofazasi, kimyo va biologiya fanlarining dolzarb masalasi hisoblanadi.

    Foto: Qoraqalpog‘iston axborot agentligi

    Foto: Qoraqalpog‘iston axborot agentligi

    Ko‘pgina davlatlarda qumni qotirish, tuproq unumdorligini oshirish maqsadida turli organik kimyoviy qo‘shimchalardan, qog‘oz va selluloza sanoati chiqindilari, gidrolizlangan poliakrilonitril, lignosulfonat kabi birikmalardan foydalaniladi. Lekin, qo‘llanilayotgan kimyoviy reagentlar qimmat, olish jarayoni murakkab, zaharli, shuningdek, Orol dengizi mintaqasining iqlim sharoitiga chidamsizdir.

    Bugungi kunda arzon, ekologik xavfsiz, mahalliy xomashyo va sanoat chiqindilari asosida Orol dengizi mintaqasining og‘ir iqlim sharoitiga chidamli qum va tuproqni qotiruvchi kimyoviy reagentlar ishlab chiqish juda dolzarb muammodir. Qorqalpog‘istonlik olimlar buning uddasidan chiqdi.

    Tadqiqotning maqsadi mahalliy xomashyo va sanoat chiqindilari asosida qum va tuproqni qotiruvchi polimer reagentlari ishlab chiqish, tuproqning shamol va suv erroziyasiga chidamliligini, hosildorligini oshirishga qaratilgan. Ilmiy tadqiqotning ilmiy yangiligi shundaki, ilk marta polimer qotiruvchi reagentlarni “Maksam-Ammofos” chiqindisi, galoidga o‘xshagan monomerlar, GIPAN, lignofosfonat asosida olish texnologiyasi ishlab chiqildi. Bunda epixlorgidrin, dixlorgidringlitserin, poliollar va lignosulfonat asosida olingan qotiruvchi reagentlar tarkibi, tuzilishi va fizik-kimyoviy xossalari o‘rganildi. Epixlorgidrin, dixlorgidringlitserin, poliollar va lignosulfonat asosida olingan qotiruvchi reagentlarning tuproq va sement kompozitsiiyalari fizik-mexanik xossalariga ta’siri ham aniqlandi. Sintez qilingan polimer qotiruvchi reagentlar bilan ishlov berilgan qum va tuproqning fizik-kimyoviy xossalari tadqiq qilindi.

    Mahmud Allamuratov, Qoraqalpoq davlat universiteti Ekologiya va tuproqshunoslik kafedrasi doktoranti

    Foto: Qoraqalpog‘iston axborot agentligi

    Foto: Qoraqalpog‘iston axborot agentligi

    Tadqiqot davomida mahalliy xomashyo va sanoat chiqindilari asosida ishlab chiqilgan qotiruvchi reagentlar ishlab chiqish va qo‘llash texnologiyasi Orol dengizi mintaqasidagi bir qancha agrofirma va o‘rmon xo‘jaligi obyektlarida joriy etildi. Ishlab chiqarilgan polimer qotiruvchi reagentlar Orol dengizi mintaqasida uchar qum va sho‘rlangan tuproq zonasida qo‘llanganda tuproqning hosildorligi oshib, zaharli qum-tuz bo‘hroni ko‘tarilishi kamayishiga erishilgan.

    09.01.2018, 10:10   Izoh (0)   57716
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Gurbanguli Berdimuhamedov Shavkat Mirziyoyevni diplomatik munosabatlar o‘rnatilganining 25 yilligi bilan qutladi

    09.01.2018, 09:39

    Buxoroning qarovsiz qolib ketgan qadimiy Talipoch darvozasi (foto)

    09.01.2018, 09:32

    O‘zbekiston umr uzoqligi bo‘yicha Markaziy Osiyoda birinchi o‘rinda

    09.01.2018, 08:39

    Xatirchida is gazidan uch kishi vafot etdi

    09.01.2018, 08:27

    Bektemirda Lacetti yo‘lovchisi yonidan marixuana topildi

    09.01.2018, 08:26

    Namanganda 2017-yilda firibgarlik bilan bog‘liq salkam 700 ta jinoiy ish ko‘rildi

    09.01.2018, 08:16
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Katta o‘zgarishlar kichik qadamlar bilan boshlanadi


    Biznes va tadbirkorlik oliy maktabi magistratura dasturlariga qabul jarayonlari davom etayotganini ma’lum qiladi


    Navoiy innovatsiyalar universiteti 2 milliard so‘mlik grant dasturini e’lon qildi 


    Kia Sonet va ADM Global: O‘zbekiston avtomobil klasterini mahalliylashtirilishiga qariyb 260 mln AQSH dollari miqdorida sarmoya


    OKMKda yangi sulfat kislota sexi qurilmoqda


    Yandex Music’da jazirama kayfiyat uchun maxsus “Chilla” bo‘limi paydo bo‘ldi


    Mobiuz — 8 milliondan ortiq abonentlar tanlovi 


    O‘zbekistonda tibbiy sug‘urta nima uchun zarur: shifokor qarashi va Neo Insurance tajribasi


    Qulay shartlar bilan yangi ipoteka mahsuloti va xonadon yutib olish imkoniyati


    “Euromoney” talqinida “O‘zsanoatqurilishbank” O‘zbekistonning eng yaxshi banki deb e’tirof etildi


    Visa Kapitalbank bilan Xitoyga: WeChat Pay va Alipay orqali naqd pulsiz to‘lovlar – erkin, oson va xavfsiz


    “O‘zbekinvest” sug‘urta kompaniyasi 2025-yilning I yarim yilligi yakunlarini eʼlon qildi


    Mirzo Ulug‘bek tumanida joylashgan yirik ko‘chmas mulk auksionga qo‘yildi


    GETWORK — Yevropada ishlash orzusini amalga oshiradigan ishonchli agentlik


    “Biznesni rivojlantirish banki” 2025 yilda 138 mingdan ortiq fuqaro bandligini ta’minladi

     

    Tavsiya etamiz

    “Rossiya allaqachon katta og‘alik maqomini yo‘qotib bo‘ldi”. Ukraina urushi postsovet hududida nimalarni o‘zgartirdi?

    24 iyul, 15:15

    Nildan Frot daryosigacha: maxfiylikdan tobora reallikka aylanib borayotgan “Katta Isroil” konsepsiyasi

    22 iyul, 12:22

    KGB soxtalashtirgan jinoyat – SSSR parchalanishi arafasida o‘lim jazosi berilgan qariya kim edi?

    21 iyul, 21:06

    Titanlar to‘qnashuvi: g‘arb burguti kuchlimi yoxud sharq ajdari?

    21 iyul, 19:50
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp Mask bilan nizo tufayli uning biznesini barbod qilmasligini bildirdi

    Dunyo | 24 iyul, 23:44

    Qator xorijiy yetakchilar va hamkorlar Shavkat Mirziyoyevni tug‘ilgan kuni bilan tabrikladi

    O‘zbekiston | 24 iyul, 22:57

    O‘zbekistonda qaysi qonunlar eng ko‘p o‘qilayotgani maʼlum qilindi

    O‘zbekiston | 24 iyul, 22:36

    Germaniyada 332 ta inshootdan iborat qadimiy shahar topildi

    Dunyo | 24 iyul, 22:10

    Oleksandr Usikning navbatdagi jangi rasman tasdiqlandi

    Sport | 24 iyul, 22:00

    AQSH Vengriyaga 350 yil avval o‘g‘irlangan qo‘lyozmani qaytarib berdi

    Dunyo | 24 iyul, 21:55

    Tabrizda 75 kunlik suv zaxirasi qolgani ma’lum qilindi

    Dunyo | 24 iyul, 21:40

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    O‘zbekiston | 24 iyul, 21:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.