Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi o‘zining navbatdagi hisobotida O‘zbekiston ko‘chmas mulk bozorida yuz bergan o‘zgarishlar tahlilini taqdim etdi.
Ko‘chmas mulk bozoridagi faollik ketma-ket ikki oylik pasayishdan so‘ng, aprel oyida barqaror tiklanishni ko‘rsatdi. Oy davomida bitimlar hajmi 20 foizga oshib, 24 mingtani tashkil etdi.
Hududiy dinamika
Aprel oyida ko‘chmas mulk bozoridagi hududiy dinamika barqaror o‘sishni ko‘rsatib, respublikaning hech qaysi hududida bitimlar hajmida pasayish qayd etilmadi.
Faollikning eng sezilarli o‘sishi Namanganda (39 foiz), Samarqand (29 foiz) va Buxoro viloyatlarida (27 foiz) qayd etildi.
Ikkilamchi bozordagi uy-joy narxlari
Aprel oyida O‘zbekistonda ikkilamchi bozorda uy-joylarning o‘rtacha narxi o‘tgan oyga nisbatan 1,3 foizga oshdi. Yillik hisobda o‘sish 2,4 foizni tashkil etdi.
O‘sish surʼatlari Jizzax, Surxondaryo va Xorazm viloyatlari, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasida yuqori qayd etilgan.
Toshkent shahrida ko‘chmas mulk bozoridagi vaziyat
Aprel oyida Toshkent shahri ko‘chmas mulk bozori nisbatan barqarorlikni ko‘rsatdi. Ikkilamchi bozorda uy-joylarning o‘rtacha narxi deyarli o‘zgarmagan (0,3 foiz pasayish). Yillik hisobda ham birlamchi, ham ikkilamchi ko‘chmas mulk bozorlarida narxlarning pasayishi kuzatildi.
Ikkilamchi uy-joylarning o‘rtacha narxi 6,3 foizga kamaygan bo‘lsa, birlamchi uy-joy segmentida esa pasayish 4,2 foizni tashkil etdi. Ikkilamchi uy-joy narxlarining eng katta pasayishi Chilonzor (10,7 foiz), Mirzo Ulug‘bek (9,4 foiz) va Yashnobod (8,2 foiz) tumanlarida kuzatildi.
Birlamchi uy-joy narxlarining eng sezilarli pasayishi Uchtepa (15,3 foiz), Shayxontohur (13,3 foiz) va Yunusobod (8,8 foiz) tumanlarida kuzatildi.
Uy-joy ijara bozori
Aprel oyida Toshkent shahrida ijara narxlarining barqarorlik kuzatildi. O‘rtacha ijara narxi o‘tgan oydagi ko‘rsatkichni saqlanib qoldi va bir kvadrat metr uchun 8,1 dollarni tashkil etdi.
Poytaxtning Mirobod, Shayxontohur va Yakkasaroy tumanlarida ijara narxi nisbatan yuqoriligicha qolmoqda. Ushbu tumanlarda ijara narxi bir kvadrat metr uchun o‘rtacha 10,4 dollarni tashkil etadi.
Yillik hisobda o‘rtacha ijara narxlarining pasayishi sekinlashib, 3 foizni tashkil etdi. Yil davomida ijara narxlarining eng sezilarli pasayishi Uchtepa, Yunusobod va Mirzo Ulug‘bek tumanlarida qayd etildi.
O‘zbekistonda uy-joy bozori
Avvalroq Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti mutaxassislari respublikada uy-joy va ipoteka bozoridagi faollik darajasini tahlil qilgandi. Unga ko‘ra, 2024-yilning III choragida O‘zbekiston uy-joy bozorida faollik darajasi pasaydi. Xususan, iyul—sentyabr oylarida ko‘p qavatli uylardagi kvartiralar oldi-sotdisi uchun 41 861 ta shartnoma rasmiylashtirilgan. Ushbu ko‘rsatkich 2023-yilning mos davridagiga nisbatan 3362 taga (7,4 foizga) kam.
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tahliliga ko‘ra, oktyabr oyida ko‘chmas mulk bozorining hududlar kesimidagi dinamikasi Toshkent viloyatida (+10 foiz) sezilarli o‘sdi, shuningdek, Qoraqalpog‘iston Respublikasi (+8,1 foiz) va Jizzax viloyatida (+7,5 foiz) ijobiy o‘zgarishlarni ko‘rsatdi.
Tahlillar tijorat banklari tomonidan ajratilgan ipoteka kreditlari va aholi tasarrufidagi daromadlar uy-joy bozoriga taʼsir etuvchi muhim omillar ekanligini ko‘rsatdi.
Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 11-noyabrdagi qarori bilan uy-joy sotib olish uchun subsidiyalar ajratish tartibiga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritildi. Qaror bilan subsidiyalar bilan qoplanadigan foiz to‘lovlari miqdoriga ham o‘zgartirish kiritildi. Endilikda yangi kreditlar uchun yillik 12 foizdan yuqori qismi, 2025-yildan boshlab esa Markaziy bankning asosiy stavkasidan ortiq qismi qoplanadi.
Boshlang‘ich to‘lov va foizlarning bir qismini qoplash uchun subsidiyalar Iqtisodiyot va moliya vazirligi tomonidan besh ish kuni ichida to‘lanadi.
Izoh (0)