Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти мутахассислари томонидан Тошкент шаҳрида кўп қаватли уй-жойларга инвестицияларнинг даромадлилиги таҳлил қилинди.

Унга кўра, 2025 йил апрелида пойтахтда уй-жойга инвестицияларнинг даромадлилиги 6,2 фоизгача тушди (2024 йил апрелда — 27,8 фоиз). Бунда, мазкур даврда ижарадан келадиган ўртача даромад 10,9 фоиздан 8,5 фоизгача камайган бўлса, уй-жойларнинг ўртача нархи 2,4 фоиз арзонлади.
Лекин уй-жойга инвестициялар даромадлилиги кўчмас мулкнинг жойлашган ҳудуди ва хоналар сонига қараб бир-биридан сезиларли фарқланади:
- 1 хонали: Шайхонтоҳур — 25,1 фоиз (2024 йил апрель — 41,4 фоиз), Миробод — 0,4 фоиз (24,7 фоиз);
- 2 хонали: Яккасарой — 16,2 фоиз (12,1 фоиз), Учтепа — -2,0 фоиз (27,1 фоиз);
- 3 хонали: Яккасарой — 16,8 фоиз (27,0 фоиз), Учтепа — 1,6 фоиз (23,6 фоиз);
- 4 хонали: Яккасарой — 15,6 фоиз (25,2 фоиз), Олмазор — -2,5 фоиз (21,3 фоиз).
Уй-жойлар нархи ўзгаришидан олинадиган даромад
2024 йилнинг апрель ойида Тошкент шаҳрида уй-жой харид қилиб, жорий йил апрель ойида ушбу уйни сотишга тўғри келган инвесторлар бир йил ичида уй-жойлар бозор қийматининг пасайиши сабабли уйни харид нархидан ўртача 2,4 фоиз камига реализация қилишга мажбур бўлди. Хусусан, ушбу кўрсаткич Учтепа туманида 7,4 фоизни, Юнусобод туманида 4,4 фоизни, Олмазор туманида 4,2 фоизни ташкил қилди. Лекин Тошкент шаҳрида нисбатан қиммат уй-жойлар жойлашган туманлардан Шайхонтоҳур ва Яккасаройда уй-жой нархи ўзгаришидан кўрилган фойда ўртача 6 фоизни ташкил этди.
Уй-жойларни ижарага беришдан олинадиган даромад

2025 йилнинг апрелида Тошкент шаҳрида уй-жойлар ижарасидан олинадиган ўртача даромад пасайишда давом этди. 2024 йилнинг апрель ойида ўртача даромадлилик 10,9 фоизни ташкил этган бўлса, 2025 йилнинг апрель ойига келиб ушбу кўрсаткич 8,1 фоизгача пасайди. Мазкур даврда, ушбу кўрсаткич бўйича энг юқори ўртача даромадлилик Мирободда 9,2 фоиз (2024 йил апрель ойида — 11,2 фоиз) ва Шайхонтоҳурда 8,9 фоиз (12,6 фоиз) қайд этилди.
Даромадлилик даражаси бўйича инвестицион жозибадорлиги юқорироқ бўлган 1 ва 2 хонали хонадонлар учун даромадлилик даражаси мос равишда 8,5 фоиз ва 6,3 фоизгача тушди. 2025 йил январь ойида ушбу кўрсаткичлар 14,3 фоиз ва 7,5 фоизни ташкил этиб, 2024 йилнинг апрель ойига (мос равишда 30,2 фоиз ва 25,5 фоиз) нисбатан сезиларли даражада камайган эди. Шунингдек, жорий йил апрель ойида 3 ва 4 хонали хонадонлар учун даромадлилик кўрсаткичи 6,7 фоиз ва 3,3 фоизгача камайди (2024 йил апрелда — 24,9 фоиз ва 30,6 фоиз).
Банк депозитлари даромадлилик даражаси
2024 йил апрелидан 2025 йилнинг апрель ойигача бўлган даврда жисмоний шахсларнинг чет эл валютасидаги муддатли депозитлари бўйича ўртача фоиз ставкаси 5,1 фоиз атрофида тебраниб турган бўлса, миллий валютадаги муддатли депозитлар бўйича ўртача ставка 22 фоизни ташкил этган. Ушбу рақамлар, бир томондан, уй-жойнинг инвестициявий даромадлилиги жисмоний шахсларнинг чет эл валютасидаги муддатли депозитларидан олинадиган ўртача даромадлиликка яқинлашаётганидан далолат берса, бошқа томондан, миллий валютадаги депозитлар бўйича фоиз ставкалари жозибадорлиги ошиб бораётганини кўрсатади.
2025 йил бошларида ҳам Тошкент шаҳрида кўп қаватли уй-жойларга инвестицияларнинг даромадлилиги пасайганди.
Таҳлилларга кўра, 2017 йилдан бошлаб мамлакатда уй-жой қурилиш суръати кескин ошиб, уй-жой таклифи кўпайди. Хусусан, 2010-2016 йилларда хонадон (уйлар) сони 400 минг донага кўпайган бўлса, ўтган 7 йилда ушбу кўрсаткич 1,65 миллионга кўпайган. 2024 йилда 100 мингдан ортиқ хонадонга эга бўлган кўп қаватли уй жойлар қурилиб, уйлар сони 7,6 миллионтага етди.
Изоҳ (0)