Бугун ошпазлик — бу шунчаки таом тайёрлаш эмас, балки санъат, инновация ва маданиятни ўзида мужассам қилган кучли воситадир. Глобал гастрономик саҳнада миллий таомларимизни замонавий ёндашув билан дунёга танитаётган ватандошларимиз сафида Суҳроб Маҳмудов алоҳида ўрин эгаллайди. Суҳроб ўзбек миллий таомларини нафақат маҳорат билан тайёрлайди, балки уларни нозик дид билан қайта яратиб, дунё ошхонаси билан уйғунлаштира олган, таомларни дастурхонга янгича талқинда тақдим этаётган мутахассисдир.
Суҳроб Маҳмудов — халқаро сертификатга эга, Франциядаги дунёга машҳур Le Cordon Bleu ошпазлик мактаби битирувчиси бўлиб, айни пайтда “Ўзбекистон ошпазлар ассоциацияси” ва бошқа бир қатор уюшмаларнинг фаол аъзоси ҳисобланади. У ўз соҳасида замонавий гастрономия техникалари, таом дизайни ва озиқ-овқат маданиятлари интеграцияси бўйича етакчи экспертлардан бири саналади. Бир қатор халқаро гастрономик тадбирлар, фестивалларда ҳакамлар ҳайъати аъзоси, эксперт сифатида қатнашган. 2017 йилнинг октябрида Қозоғистоннинг Олмаота шаҳрида бўлиб ўтган Chef Battle — BBQ 2017 чемпионати шулар жумласидан.
Бугунгача олиб борган фаолияти давомида Ўзбекистондаги юқори даражадаги меҳмонхоналарда бош ошпазликдан тортиб, Франция, БАА, Малайзия каби мамлакатлардаги халқаро фестивалларда ўзбек миллий таомларини намойиш қилган. Тинимсиз меҳнати ортидан бугун у халқаро миқёсда тан олинган шеф-ошпаз даражасига етди. Ўзбек миллий таомлари ва замонавий дунё ошхонаси услубларини муваффақиятли уйғунлаштира олган Суҳробнинг профессионал фаолияти аллақачон кўпчиликнинг назарига тушиб улгурди.
— Айтинг-чи, ошпазликка қизиқишингиз қаердан бошланган? Илк тажрибангиз ҳақида гапириб берсангиз.
— Болалигимда бувим пиширган овқатларнинг мазаси ҳамон эсимда. Жуда пазанда бўлганлар. Улар ошхонада бўлган вақт, бутун ҳовлига иштаҳани қитиқлайдиган ҳид таралиб турарди. Мен эса уларга ёрдам беришни, таом пишираётганларида ёнларида бўлишни ёқтирардим. Табиийки, бу жараёнда улардан кўп нарса ўрганганман.
Биринчи пиширган таомим — палов. Ўшанда уйимизда оилавий байрам қилаётгандик. Мен дамлаган ош ҳаммага ёққан, ҳатто буни қандай уддалаганимдан кўпчилик ҳайрон ҳам қолишганди. Ўшанда эшитган мақтовлардан ўзимни худди ҳақиқий ошпазлардек ҳис қилганман (кулади). Шундан кейин бу касбга жиддий ёндаша бошладим, профессионал шуғулланишга қарор қилдим.
— Сиз Франциядаги нуфузли Le Cordon Bleu академиясини битиргансиз. Бу ерда ўқиш сизга қандай имкониятларни берди?
— Париждаги машҳур ошпазлик мактабида таҳсил олиш мен учун катта шараф эди. Дунёга донғи кетган Le Cordon Bleuъда мен француз ошхонаси сир-асрорларидан ташқари, анъаналар ва замонавийликни уйғунлаштириш орқали янгича услуб яратишни ҳам ўргандим. Бу ерда ўқиш давомида таомга бўлган муносабатим буткул ўзгарди. Ошпазлик шунчаки овқат пишириб, одамларнинг қорнини тўйдириш эмас, балки алоҳида ижодий ёндашув талаб қилишини англаб етдим. Бу ерда олган билимларим аввало ўзимга бўлган ишончимни янада мустаҳкамлади, профессионал даражага кўтарилишимда катта рол ўйнади.
— Илк профессионал фаолиятингизни қаерда бошлагансиз?
Дастлабки иш тажрибамни 2019 йилда Самарқанддаги “Саҳид Зарафшон” меҳмонхонасида бош ошпаз сифатида бошлаганман. Бу давр карьерамдаги муҳим босқичлардан бири бўлди, десам янглишмайман. Табиийки, меҳмонхонага асосан турли давлатлардан келган туристлар ташриф буюришгани учун, таом пишириш алоҳида ёндашувни талаб қиларди. Масалан, ҳиндлар мол гўшти емайди, кимдир вегетариан, яна кимдадир турли маҳсулотларга аллергияси бўлиши мумкин. Шунга қарамай, мижозлар миллий таомларимизни татиб кўришни исташади, бундай вазиятларда креатив ёндашув жуда муҳим. Бундан ташқари, халқаро даражадаги ошпаз, албатта, дунёвий билимлар, халқларнинг маданияти ва оз-моз тиббиётдан хабардор бўлиши керак.
Менинг ҳолатимда ҳам меҳмонларнинг дидини ўрганиш, миллий таомларимизни хорижликлар учун замонавий услубда тақдим этиш зарурати туғилди. Ана шу зарурат ортидан, ресторан менюсини ўзбекона миллий руҳни сақлаб қолган ҳолда янгича услубда тайёрланган таомлар билан қайта тузиб чиқдик. Масалан, вегетарианлар учун махсус палов, французча услубда тайёрланган қатор ўзбек миллий таомлари ўша даврда яратилган муаллифлик рецептларимдан. Айниқса, биз гўштсиз тасаввур қилолмайдиган паловни вегетарианча шакли хорижлик меҳмонлар орасида тезда машҳур бўлиб кетди. Албатта, бу каби эътирофлар мени янгиликлар қилишга илҳомлантиради.
Мен ҳар доим қандай қилиб анъанавийликни сақлаб қолган ҳолда таомга янгилик олиб кириш мумкинлиги ҳақида ўйлардим. Эҳтимол, қолган ҳамкасбларимдан ажратиб турадиган жиҳатим шу бўлса керак. Мен аллақачон мавжуд таомларга бошқа ракурсдан қарайман, уларни бутунлай бошқача услубда, оригинал тарзда тақдим этиш ёқади. Масалан, ёзувчи ва шоирлар алифбодаги бор ҳарфлардан фойдаланишади, лекин ҳар бирининг яратган асари ўзига хос, тўғрими? Мен ҳам ошхонага киргач бор масаллиқлардан “ўз асарим”ни яратишга интиламан.
— Халқаро даражадаги ошпаз сифатида жаҳон миқёсидаги тадбирларда фаол қатнашиб келмоқдасиз. Жумладан, Парижда бўлиб ўтган ўзбек ошхонаси фестивалидаги иштирокингиз ҳақида нималар дея оласиз?
— 2023 йили Париж шаҳрида бўлиб ўтган Ўзбекистонлик. Generating Ideas халқаро форуми доирасида Pepsi компанияси томонидан Ўзбекистон миллий таомлари фестивали ташкил этилди. Бу фестивал мен учун нафақат профессионал, балки миллий ғурур масаласи ҳам эди. Ўзбек миллий таомлари орқали анъана ва қадриятларимиз, бой маданиятимизни дунёга танитиш имкониятдан максимал фойдаланиш учун бор маҳоратимни ишга солдим. Тошкентча норин, Қашқадарё тандир-гўшти, палов каби миллий таомларимизни Париж саҳнасида тақдим этиш бу — маданиятимизни, тарихимизни, жумладан, ўзбек халқини дунёга таништириш демакдир.
Бу каби тадбирлар халқаро дўстлик ва маданий алоқаларни мустаҳкамлашда муҳим восита бўлиб хизмат қилади. Бу жиҳатдан ишимиз қайсидир маънода дипломатларникига ўхшаш. Биз ҳам пиширган таомларимиз орқали халқлар ўртасидаги ўзаро борди-келди, дўстлик алоқаларини мустаҳкамлашга ҳисса қўшишимиз мумкин (кулади).
Масалан, ўша фестивал давомида миллий таомларимизни татиб кўргач, Ўзбекистон, унинг тарихи ва маданияти ҳақида қизиқиб сўраганлар кўп бўлди, аксарияти сайёҳ сифатида ташриф буюриш истагида эканликларини айтишди. Машҳур француз сиёсатчиси ва дипломати Талейран-Перигорнинг бир гапи бор: “Элчининг энг яхши ёрдамчиси бу — унинг ошпази”. Бу фикрга тўлиқ қўшиламан.
— Келажак режаларингиз қандай?
— Ҳар бир ошпазда бўлгани каби, менда ҳам ўз ресторанимни очиш ниятим бор. Албатта, у ерда анъанавий ўзбек миллий таомларини мижозларга ўзим яратган замонавий услубда тақдим қиламан. Бундан ташқари, ёш ошпазларга менторлик қилиш, уларга ўзимдаги бор тажрибани улашишни режалаштиряпман. Умид қиламанки, яқин келажакда ўз олдимга қўйган мақсадларимга эришаман. Муҳими, бир жойда тўхтаб қолмаслик, янгилик яратишда давом этиш.
Суҳроб Маҳмудов бугун нафақат ўзбек миллий таомларини халқаро миқёсга олиб чиқаётган мутахассис, балки янги авлод ошпазлари учун илҳом манбаидир. У яратган ҳар бир таом анъанавийлик, креативлик ва касбга муҳаббат уйғунлигидан иборат. Суҳроб доимо замонавийликка интилади ва буни қуйидагича изоҳлайди: “Кучли ошпаз ҳар доим анъаналарни ҳурмат қилади, лекин уни янгилашдан чўчимайди”.
Зиёдбек Исмоилов суҳбатлашди
Изоҳ (0)