Ушбу мақола мультфильмлардаги хаёлий қаҳрамонларнинг маданий ва психологик таҳлили бўлиб, буни ҳақиқий одамларнинг хулқ-атворига ташхис қўйиш ёки талқин қилиш учун қўлланма деб ҳисобламаслигингизни сўраймиз.
Жаъфар (“Оловуддин”)
Қаҳрамонни тахтни эгаллаш учун ҳар қандай разилликка тайёр золим деб ҳисоблашади. Аммо психология соҳасидаги мақолалар муаллифи Кайл Розантнинг таъкидлашича, унинг ҳокимиятга интилиши фақат очкўзлик туфайли эмас. Жаъфар султоннинг ўз вазифасини яхши бажараётганига шубҳа қилади. Қаҳрамон халққа кучли ва қатъиятли раҳбар кераклигига амин. Шу сабабли Жаъфар салтанатни бошқаришнинг нотўғри йўлини танлаган бўлса-да, аслида у яхшилик қилмоқчи бўлган.
Қизил қиролича (“Алиса мўжизалар мамлакатида”)
Қиролича ёвуз, шошқалоқ ва ақлсиз ҳаракат қилаётгандек кўринади. Аммо психология соҳасидаги мақолалар муаллифи Кайл Розант у яшайдиган дунёга синчковлик билан назар солади.
Ажойиботлар мамлакатида тартибсизлик ҳукмрон бўлиб, ҳамма нарса мантиққа зид. Қаҳрамоннинг ғазаби содир бўлаётган телбаликка нисбатан табиий жавоб бўлиб, у бу ҳолатни ўзгартира олмайди. У ўзининг шоҳона қарорлари орқали бошқараётган дунёсида озгина бўлса-да, назорат ўрнатишга уринади.
Готел (“Рапунсел”)
Қаҳрамон абадий ёш қолишга жон-жаҳди билан интилади. Бунинг учун ҳатто қизини минорага қамаб қўйишгача боради. Рапунсел устидан назоратни сақлаб қолиш мақсадида Готел ўзини ғамхўр она қиёфасига киритиб, маликани бошқаришга уринади.
Ревиве Тҳерапеутиc Serviceс марказининг психология мутахассислари қаҳрамоннинг театрал характерга эга эканлигига ишонч ҳосил қилган. У эътибор, тан олиниш ва мақтовга ташна. Шу билан бирга, Готелнинг қалбида ўзига бўлган ишончсизлик яширинган, шу боис у ҳам ўз гўзаллигини, ҳам атрофидаги одамларни йўқотишдан қаттиқ чўчийди.
Скар (“Қирол шер”)
Скар ғоят такаббур ва ўзини ҳаддан зиёд юқори баҳолайди. У укаси Муфасага ҳасад қилади.
Ревиве Тҳерапеутиc Serviceс марказининг психология мутахассислари Скарнинг хатти-ҳаракатлари нарцислик хусусиятларининг намоён бўлиши деб талқин қилиниши мумкинлигини таъкидлашади. Унинг қилмишлари уни эътиборсиз қолдиришгани ва етарлича баҳоламаганликлари туфайли йиллар давомида тўпланган чуқур хафагарчилик оқибати эканлигидан далолат беради.
Ёвуз қиролича (“Оппоғой ва етти гном”)
Ёвуз қироличани манман ва шуҳратпараст деб таърифлашади. Бунинг сабаби унинг ҳаммадан гўзал бўлишга интилишидир. Бироқ Кайл Розантнинг фикрича, қаҳрамоннинг бу хислатлари ижтимоий стереотиплардан келиб чиқади. Жамият аёл қандай бўлиши кераклиги ҳақида талабларни ўртага ташлайди: доимо ёш, гўзал бўлиши лозим.
Ёвуз қиролича ана шу талаблар қурбонига айланди. Улар қаҳрамонга шунчалик кучли таъсир кўрсатадики, у гўзаллигига шубҳа қила бошлайди. Бундан ташқари, қариб, кўриниши ёмонлашса, бор-йўғидан маҳрум бўлишдан қўрқади. Шу боис Ёвуз қироличанинг ташвишлари ва ундан кейин содир бўлган хатти-ҳаракатлари жамият босимига нисбатан оддий муносабат холос.
Гастон (“Соҳибжамол ва махлуқ”)
Гастон мағрур, худбин ва қизларнинг рад жавобига кўникмаган одамга ўхшайди. Бироқ Кайл Розант шуни таъкидлайдики, атрофдагилар қаҳрамонни умри давомида унинг жисмоний кучи ва жозибали ташқи кўриниши учун мақтаб келишган. Улар Гастонда ўзининг устунлигига бўлган ишончни шакллантиришган.
Шу боис Гастон ҳамма нарсага, жумладан Беллга ҳам муносиб эканлигига қаттиқ ишонади. Айнан шу сабабли қаҳрамон қизнинг нима учун уни рад этганини тушуна олмайди.
Капитан Ҳук (“Питер Пен”)
Капитан Ҳук Питер Пендан ўч олишни истайдиган ёвуз қароқчи сифатида танилган. Бироқ бош қаҳрамоннинг бунга асосли сабаблари бор эди. Бола унга азоб берган, уни хафа қилган. Табиий равишда, капитан адолатни тиклашни хоҳлайди. Тўғри, қасос олиш вазиятдан чиқишнинг тўғри йўли эмас, аммо очиғини айтганда, кўпчилигимиз ҳам шундай йўл тутган бўлардик.
Изоҳ (0)