Бутун дунё бўйлаб туғилиш даражаси аср охирига келиб кескин камайиши прогноз қилинмоқда. Аммо экспертлар бу унчалик ҳам ёмон тенденция эмас, деган фикрда. Бу ҳақда Al Arabiya хабар берди.
Дунё аҳолисининг сони камайиб кетаётгани ҳақида нуфузли Lancet журналида мақола чоп этилган. Унга кўра, мамлакатлар яқин келажакда 2 тоифага ажралади — биринчисида аҳоли сони кескин камайса, иккинчисида, яъни ижтимоий-иқтисодий беқарор ва кам ривожланган давлатларда туғилиш даражаси ошиб кетади.
Мақолада таъкидланишича, яқин 25 йил ичида дунё мамлакатларининг 76 фоизи, яъни 155 мамлакатда туғилиш даражаси аҳолининг ўлим даражасидан кам бўлади. Аср охирига келиб эса, дунёда аҳолининг ёши катта қатлами кескин ортади.
Ушбу прогнозлар 1950 йилдан 2021 йилгача тўпланган сўровлар, аҳолини рўйхатга олиш ва бошқа маълумотларга асосланган. Мақола муаллифларининг таъкидлашича, глобал туғилишнинг камайиши ижобий ва салбий томонларни ўз ичига олади.
“Туғилишнинг камайиши атроф-муҳит, озиқ-овқат хавфсизлиги, соғлиқни сақлаш, иқлим ўзгариши ва биологик хилма-хилликка ижобий таъсир ўтказиши мумкин. Бироқ бу соғлиқни сақлаш, пенсия, ижтимоий ва ишчи кучи таъминоти ҳамда геосиёсатга салбий таъсир этади”, дейилади мақолада.
Асрлар давомида дунё аҳолиси сонининг ўсиши доимий равишда ўзгариб келган. Аҳоли кўпайиши ҳақидаги хавотирлар биринчи марта ХIX асрнинг бошларида, Европада саноат инқилоби бошланганда пайдо бўлган. Бу эса озиқ-овқат таъминотининг ошишига олиб келган.
Бироқ дунё бўйлаб демографик тенденциялар кўплаб ижтимоий-иқтисодий омилларга асосланган ҳолда ўзгариб туради. Масалан, Африкадаги иқтисодий жиҳатдан кам ривожланган мамлакатларда туғилиш даражаси юқорилигича қолмоқда. Чунки бу ҳудудларда одамлар фарзанд кўриш харажатларини тўлиқ англай олмаслиги айтилган.
Изоҳ (0)