Спортга қизиқмайдиган инсонлар ҳам Лионель Месси, Пеле, Муҳаммад Али, Криштиану Роналду, Марадона, Зинедин Зидан, Майкл Жордан, Новак Жокович, Михаэл Шумахер каби исмларни эшитгани аниқ. Бу афсоналар аллақачон спорт доирасидан ташқарига чиқиб кетган инсонлар.
Бугун жаҳон спорти тарихидаги энг ёрқин лаҳзаларни ёдга оламиз — спортчиларни эмас (улар жуда кўп, айниқса кўп соврин ютганлари), балки йиллар ўтиб ҳам ҳамманинг эсида қолган лаҳзаларни. Бу рўйхат (рейтинг эмас) якуний эмас, фақатгина талқинларга асосланган.
1. Диего Марадонадан “Худонинг қўли”. Бу гол 1986 йилги Жаҳон Чемпионати 1/4 финалида урилган ва футбол тарихидан жой олган. Худди шу босқичда Англияга қарши баҳсда (2:1) аргентиналик футболчи “аср голи”ни урди ва бир неча кундан сўнг кубокни боши узра кўтарди.
2. Пеле футбол микроскоп остида кўрилмаган даврда ўйнаган. Фақатгина йирик турнирлар буюклик кўламини баҳолашга имкон беради — 1970 йилдаги учинчи Жаҳон Чемпионлиги совринидан сўнг ҳеч қандай шубҳа қолмаган. У — қирол!
3. Усейн Болтдан олдин ҳам, албатта, 10 сониялик спринтни югуриб ўтган, лекин бундай осон, ишончли тарзда маррага етиб келиш Болтнинг қўлидан келди. 2009 йилги жаҳон чемпионатида ямайкалик спортчи ақл бовар қилмас натижа қайд этди: 100 метрга югуриш учун 9,58; 200 метрга югуриш учун 19,19 сония. Болт кетма-кет учта Олимпиадада ва тўртта жаҳон чемпионатида тезликни сақлаб қолди. Нақ 8 йил!
4. Новак Жокович 2024 йилги Олимпиадада ғолиб бўлди ва сўнгги нишонни ҳам урди: 24 та “Катта дубулға” турнири, 7 та ATP якуний турнири, Дэвис Кубоги ғолиби. Париждаги турнирдан кейинги ҳис-туйғулар, эҳтимол, энг ёрқини эди!
5. Леброн Жеймс NBA тарихида биринчи бўлиб 50 минг очко тўплади, аммо унинг буюклиги мерос ва обрўда. Уч хил жамоа билан тўртта унвонни қўлга киритиб, ҳар сафар финалнинг энг яхши ўйинчиси бўлган Леброн Париж—2024 Олимпиадасининг “сўнгги рақсини” ўтказиш учун юлдузли Америка гуруҳини тўплади. Табиийки, Қирол олтин олди!
6. Лионель Месси терма жамоада узоқ вақт омадсизлик тамғасида юрди ( 4 финал ва 4 мағлубият) ва ҳатто хотиржам бўлиш учун терма жамоани вақтинча тарк этди. 2021 йилда ниҳоят Америка Кубогини, бир йилдан сўнг эса Жаҳон Чемпионлигини қўлга киритди. 2024 йилда яна бир Америка Кубоги соврини қўлга киритилди. Эҳтимол, тарихдаги энг истеъдодли футболчи фаолиятидаги ўзи орзу қилган барча нарсага эришгандир.
7. Майкл Жордан — баскетбол тарихидаги энг буюк спортчи. У ҳақида фильмлар суратга олинган, буцалар унинг исми билан номланган. У бир неча авлодни ўйинга нисбатан муҳаббатини уйғотди — NBA’даги 20 йил, олтита унвон. Қуйидаги сурат Майкл қанчалик ажойиб сакровчи бўлгани ва Юлдузлар ўйинини ўзининг бенефисига айлантирганини эслатиб туради!
8. Криштиану Роналду — 5 та “Олтин тўп” ва барча мусобақаларда деярли 1000 та гол урган футболчи. У интизомнинг намунаси ҳисобланади. Роналду футбол тарихида жуда катта қолдирди, айниқса, 2017/18 йилги мавсум ЕЧЛда Буффон дарвозасига урган голи ҳамон мухлислар ёдида.
9. Чемпионлар Лигаси — 2005, финал, “Ливерпуль”—“Милан”. Ҳисоб 3:3 ва инглизларнинг пенальтилар сериясидаги ғалабаси. 0:3 дан кейинги мегасюжет ва мегакамбек! “Сен ҳеч қачон ёлғиз эмассан” — бу характер ва ақл бовар қилмайдиган ҳиссий портлаш ҳақидаги ҳикоя ҳисобланади. Чемпионлар Лигаси финалида биринчи бўлимдан кейин ютқазиб қўйсангиз ҳам, мухлисларга узоқ йиллар сақланиб қоладиган ҳиссиётларни беришингиз мумкин. Орадан 20 йил ўтибди-ю, лекин хотиралар кечагидек.
10. Олимпиада—72 баскетболининг уч сонияси. СССР—АҚШ (51:50), Сергей Беловнинг “Юқорига ҳаракат” номли китобида тасвирланган, сўнгра худди шу номдаги ҳужжатли фильм. Иван Едешкодан бутун майдон бўйлаб қойилмақом узатма, Александр Беловдан ажойиб якун. Ва асл американча кўринишдаги ғалаба. Совуқ уруш йилларида бундай қарама-қаршиликлар нафақат майдонда, балки ташқарида ҳам қизғин тус олган. Ўйиндан сўнг мағлуб бўлган америкаликлар кумуш медалларни қабул қилишни хоҳламаган.
11. ЖЧ—2006 финали: Зинедин Зиданнинг терма жамоадаги сўнгги ўйини сюжетларга бой ўтди — у пенальти тепди, қўшимча бўлимларда эса Марко Матераццининг кўкрагига боши билан зарба берди. Италиялик ҳимоячи Зиданга ёқимсиз гап айтганди. Зидан майдондан четлатилди, Франция ютқазди, бу саҳна эса тарих зарварақларида ўчмас из қолдирди.
12. 90 йилларнинг гимнастика юлдузи Алексей Немов сўнгги Олимпиадасига — Афина—2004 га борди ва ўта мураккаб дастур билан томошабинларни ўзига жалб этди (лекин янги қоидаларга кўра, бунинг қиймати унчалик эмасди). Шафқатсиз ҳакамлар Немовни медалсиз қолдирди. Бу саҳнани унутиб бўлмайди: адолатсизликка таъсир ўтказиш умидида 12 минг кишилик залнинг исёни. Қўрқиб кетган ҳакамлар баҳоларни қайта кўриб чиқди, аммо бу Немовнинг шоҳсупага кўтарилишига ёрдам бермади... Тўрт карра Олимпиада чемпионининг ўзи зални тинчлантирди. Шу тариқа, у спортдан кетди...
13. Муҳаммад Али ва унинг Сонни Листон устидан қозонилган ғалабаси туширилган машҳур сурати. Шундан сўнг Жо Фрэйзер ва Жорж Форманга қарши жанглар бўлиб ўтди. Али Америка маданиятидан жой олди ва ҳатто Паркинсон касаллигига чалинди. Кассиус Клей 1996 йилда Атлантада Олимпия машъаласини ёққанди.
14. У энди орамизда йўқ, аммо Мамба менталитети абадий! Беш карра NBA чемпиони ва икки карра Олимпия чемпиони Кобе Брайант баскетбол фалсафасини ўзгартирган. Бир марта у 81 очко тўплаган, лекин унинг буюклиги, албатта, бунда эмас. Кобе 2020 йил январь ойида шахсий вертолётида ҳалокатга учраб воқеа жойида вафот этган.
15. У жаҳл устида Эвандер Ҳолифилднинг қулоғини тишлаб олганди. Майк Тайсон боксга шиддатли нокаутлар, қўпол, агрессив характери билан кириб келди ва ҳалигача ҳеч қайерга кетмади.
16. СССР — Канада Суперсерияси ҳоккейда энг жозибалиси бўлган. 1972 йил эпик тўқнашувнинг бошланиши эди! Монреаль, Торонто, Ванкувер, Виннипег ва Москвада 8 та ўртоқлик, аслида эса жанговар ўйинлар бўлган.
17. Лев Яшин — дарвозабонлар орасида илк ва ҳозиргача ягона “Олтин тўп” соҳиби. 1963 йилга келиб, France Football ҳафталиги совет дарвозабонининг хизматларини эътироф этган. Яшин Олимпиада ва Европа чемпионатида ғолиб чиқишга муваффақ бўлган, бироқ у аср ўйинида ҳақиқий шов-шувга сабаб бўлган, у ерда у жаҳон терма жамоаси сафида инглизларга қарши ажойиб тайм ўтказган.
18. ЕЧЛ финалида қўшимча вақтларда қандай ютқазиш мумкин? 1999 йил, “Манчестер Юнайтед” — “Бавария” (2:1) — Шерингем 90+1 ва Сульшер 90+3-дақиқалардаги голлари билан манкунианликларни шоҳсупага олиб чиқди. Гари Линекернинг машҳур ибораси бор: “Футболда 22 киши ўйнайди, якунда эса немислар ғалаба қозонади”. Ўша куни финалда бу иборанинг акси бўлган.
19. Жесси Оуэнс Германиядаги 1936 йилги Олимпиадага борган, у ерда қора танлилардан ҳеч ким ғалаба кутмаганди, натижа эса ҳаммани ҳайратда қолдирди — тўртта олтин: 100, 200 метрга югуриш, эстафета ва узунликка сакраш. Бу муваффақият унинг ҳаётида айтарли рол ўйнамаганди — Оуэнс Америкада ирқий камситишга дуч келган ва дуч келган ишда ишлашга мажбур бўлганди. Пул учун пойгачи отлар, овчи итлар ва ҳатто кенгурулар билан мусобақалашиб, югуришга мажбур бўлган. Унинг ғалабалари ҳақида бадиий фильм ҳам суратга олинган.
20. Битта олимпиадада 8 та олтин медал! Бундай ишга фақат Майкл Фелпсгина қодир эди — Пекиндаги Олимпиадада қўлга киритилган саккизинчи медал фотосуратда! Майкл сузмаётганга эмас, балки сувда учаётганга ўхшарди. Олимпиаданинг 23 та олтин медали, 26 та Жаҳон чемпионати олтинлари, ўнлаб рекордлар ва ESPN телеканалининг XXI асрнинг энг яхши спортчиси унвони.
21. Льюис Ҳемилтон чемпионлик унвонлари бўйича Шумахернинг рекордини такрорлади (7 тадан), лекин Гран-прида ғалаба қозониш бўйича кўринишидан уддалаб бўлмайдиган рекордни янгилади (105 га қарши 91).
22. Арман Дюплантис ақл бовар қилмас даражада баланд сакрашни ўрганган — Бубканинг абадий рекорди аллақачон 13 см га яхшиланган. 6 метр 27 сантиметр — космос, Олимпия рекордлари билан иккита олтин — айниқса Парижнинг тўла стадионида — буюклик!
Изоҳ (0)