Баъзи кунларда осонликча уйғонишингизни, бошқа кунларда эса хатто каравотдан туриш ҳам қийин бўлишини сезгансиз. Ва, эҳтимол, 7-8 соатлик стандарт уйқуда бўлсангиз ҳам, нима учун бундай бўлаётганини тушунмагансиз. Айтиш мумкинки, ҳар қандай одам каби, сиз ҳам баъзан яхши кайфиятда, баъзан эса ғазабли ва агрессив бўлиб уйғонасиз. Бу сизнинг қайси томонингиз билан турганингизга боғлиқ эмас. Бизнинг соғлиғимизга таъсир қилувчи асосий омиллардан бири бу озиқ-овқатдир. Озиқ-овқат бизга ҳаёт учун энергия беради. Етарли энергия олиш учун тўғри овқатланиш ва барча керакли витаминлар ва минералларни истеъмол қилиш керак.
№1 Нонушта ўрнига бир финжон қаҳва ичасиз
Албатта, ҳар доим ҳам оч қорин билан уйғонмаймиз. Бу мутлақо нормал ҳолат. Эҳтимол, сизда кечки овқат жуда тўйимли бўлгандир. Ёки сизда эрталаб очлик ҳисси бўлмаслигингиз мумкин. Балки сиз ухлаб қолгансиз ва овқатланишга вақтингиз йўқ. Қандай бўлмасин, нонушта ўрнига қаҳва ичиб, бўш ошқозонингизни бир кун учун энергия билан тўлдиролмайсиз. Ҳа, баъзиларни қаҳва тетиклаштиради, лекин унинг таъсири узоқ давом этмайди.
№2 Калория ҳисобига қараб кунлик рационингизни тузасиз
Бундай ёндашув фақат сиз қайси маҳсулотлар организм учун фойдали, қайсилари зарарли эканини тушунсангизгина тўғри бўлади. Масалан, кунига 1500 ккалория учун сиз 3 марта тўлиқ сифатли ва фойдали таомларни истеъмол қилишингиз ва ҳатто тамадди ёки ширинлик учун жой қолдиришингиз мумкин. Масалан, нонушта учун — қовоқ билан кускусдан тайёрланган бўтқа, тушлик учун — товуқ гўшти, исмалоқ ва пармезан пишлоғи билан макарон, кечки овқат учун — ёнғоқ соусли мол гўшти ва пиширилган сабзавотлар тайёрлашингиз мумкин. Ёки сиз бир пакет чипслар ва бургерни кола билан истеъмол қилишингиз мумкин. Фарқи аниқ: биринчи ҳолда, организм фойдали моддалар билан, иккинчисида — ёғлар ва бўёқлар билан тўйинган бўлади.
№3 Сиз ўзингизни тўғри овқатланиш билан қийнайсиз
Озиқ-овқат фойдали бўлишидан ташқари, у мазали ҳам бўлиши керак! Агар сиз “тўғри овқатланиш” рецептларини интернетда қидирсангиз, биринчи навбатда қайнатилган гречка билан қуруқ товуқ филесини кўрасиз ва енгил тамадди сифатида сизга олма ва кефир таклиф этилади. Албатта, бу маҳсулотлар шубҳасиз фойдалидир. Аммо сиз ўзингизни бемаза таомларни истеъмол қилишга қанча вақт мажбурлай оласиз? Еяётган таомларимиз организмда бахт гормонларини ишлаб чиқаришда муҳим рол ўйнайди. Масалан, сизни навбатдаги бемаза нонушта кутаётганини билиб, эрталаб ўзингизни қандай ҳис қилишингизни ўйлаб кўринг.
№4 Ухлашдан аввал овқатланасиз
Биз “соат 18:00 дан кейин овқатланмаслик” қоидасига риоя қилишни тавсия этмаймиз, аммо агар чуқурроқ ўйлаб кўрсак, унда ҳақиқат бор. Мутахассислар ухлашдан 3-4 соат олдин овқатланмасликни маслаҳат беришади. Бунинг сабаби тунда меъда билан организм тўлиқ дам ололмайди. Агар сиз кечаси овқатланаётган бўлсангиз, овқат ҳазм қилиш тизимингиз бутун тунни овқатни ҳазм қилиш билан ўтказади. Сизга ухлашга нима тўсқинлик қилиши мумкин? Тўғри, ҳеч нарса тўсқинлик қилмайди. Аммо эрталаб чарчаган ҳолда уйғонасиз, чунки организм дам олмайди.
№5 Оддий қоида: сиз сув ичмайсиз!
Сувнинг фойдаси ҳақида батафсил гапиришнинг ҳожати йўқ. Фақат сув истеъмол қилишнинг бир неча қоидаси борлигини айтайлик. Биринчидан, миқдори. Ўртача одам кунига бир ярим литр сув ичиши керак. Агар сиз аниқ миқдорни ҳисобламоқчи бўлсангиз, сизга қуйидаги формула таклиф этилади: аёллар учун ҳар бир килограмм вазнга 31 миллилитр сув ва эркаклар учун 35 миллилитр.
Иккинчидан, вақт. Сувни кун давомида тенг равишда ичиш керак. Агар сиз шишишга мойил бўлсангиз, кечқурун камроқ сув ичинг. Энг биринчи стаканни эса уйғонганингиздан сўнг дарҳол ичиш керак — шу тарзда сиз организмни уйғотасиз ва ундаги барча жараёнларни ишга туширасиз. Учинчидан, фақат сув ҳисобга олинади. Чой, қаҳва, шарбатлар ва бошқа ичимликлар кунлик сув истеъмол қилиш нормасига киритилмайди, шунинг учун сувни бошқа суюқликлар билан алмаштирманг.
Агар сиз тўлиқ овқатланишни бошлашда қийинчиликларга дуч келсангиз, 21 кун давомида аста-секин озиқ-овқатингизга фойдали маҳсулотларни киритишга ҳаракат қилинг. Одамда одатлар айнан уч ҳафта ичида шаклланади. Ўзингизга ва соғлиғингизга ғамхўрлик қилинг!
Изоҳ (0)