Сўнгги янгиликлар Асосий янгиликлар Энг кўп ўқилган
Ўзб
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng

Daryo.uz Daryo.uz

  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
Сўнгги янгиликлар
    • USD 12305.17
    • RUB 131.98
    • EUR 13278.51
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentда
      +6°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    Daryo logo white Daryo logo dark

    • Маҳаллий
      • Меҳридарё
      • Бошқалар
    • Марказий Осиё
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
      • Афгонистон
    • Дунё
    • Пул
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
      • Бизнес
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
    • Колумнистлар
    • Мультимедиа

    Daryo.uz Daryo.uz

    Саломатлик

    Юрак касалликлари, мия фаоллиги пасайиши ва ўлим хавфининг ортиши: уйқусизлик қандай жиддий оқибатларга олиб келади?

    4 август, 15:35 9480

    Уйқусизлик инсонни асабийлаштириши ҳаммага маълум. Аммо унинг яна ҳаёт, хотира, соғлиқ, ташқи кўриниш ва вазн камайтиришга қандай таъсир қилиши мумкинлигини кўпчилик билмайди, деб ёзади Elle.

    Фото: Cosmopolitan

    Уйқусизлик бахтсиз ҳодисаларга олиб келади

    Уйқусизлик йўлда жамоат хавфсизлигига катта таҳдиддир. Бу ҳайдовчини машинани худди маст ҳолда ҳайдаш каби секинлаштириши мумкин. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, уйқусизлик ва сифатсиз уйқу ишдаги бахтсиз ҳодисалар ва жароҳатларга олиб келади. Тадқиқотларнинг бирида кундузги уйқучанликдан шикоят қилган ишчилар кўпроқ бахтсиз ҳодисаларга дуч келган.

    Мия фаоллигини пасайтиради

    Уйқу фикрлаш ва ўрганишда муҳим рол ўйнайди. Унинг етишмаслиги кўплаб когнитив жараёнларга зарар етказади. Биринчидан, уйқусизлик эътибор, ҳушёрлик, диққатни жамлаш, фикрлаш ва муаммоларни ҳал қилишга таъсир қилади. Бу самарали билим олишни қийинлаштиради.

    Иккинчидан, тун давомида турли хил уйқу даврлари онгдаги хотираларни қайта ишлашда рол ўйнайди. Агар етарлича ухламасангиз, кун давомида нимани ўрганганингизни эслай олмайсиз.

    Жиддий соғлиқ муаммоларига олиб келиши мумкин

    Уйқунинг бузилиши ва сурункали уйқусизлик қуйидагиларга олиб келиши мумкин:

    • юрак касалликлари;
    • юрак хуружи;
    • юрак етишмовчилиги;
    • нотўғри юрак уриши;
    • юқори қон босими
    • инсулт;
    • қандли диабет.

    Баъзи маълумотларга кўра, уйқусизлик ва уйқу бузилиши билан оғриган одамларнинг 90 фоизида ушбу ва бошқа соғлиқ муаммолари мавжуд.

    Уйқучанлик тушкунликка олиб келади

    Вақт ўтиши билан тунги дам олишнинг етишмаслиги ва уйқу бузилиши депрессиянинг ривожланишига ёрдам беради. 2005 йилда Америкада ўтказилган уйқу сўровномасига кўра, депрессия ёки хавотир ташхиси қўйилган одамлар одатда кечаси олти соатдан кам ухлаган.

    Энг кенг тарқалган уйқу бузилиши ва уйқусизлик депрессия билан энг кучли алоқага эга. 2007 йилда 10 000 киши иштирок этган тадқиқотда уйқусизликдан азият чекканлар депрессияга учрамаганларга қараганда беш баравар кўп бўлган. Аслида, бу кўпинча депрессиянинг биринчи аломатларидан биридир. Уйқусизлик ва депрессия бир-биридан озиқланади. Уйқусизлик кўпинча депрессия аломатларини кучайтиради ва ухлашни қийинлаштиради. Бироқ уйқу муаммоларини даволаш депрессия ва унинг белгиларида ҳам ёрдам беради.

    Терини қаритади

    Кўпчилик бир неча кеча уйқусизликдан кейин сарғиш тери ва шишган кўзларни кўради. Аммо маълум бўлишича, сурункали уйқусизлик терининг хиралашиши, ажинлар ва кўз остидаги қора доираларнинг доимий равишда пайдо бўлишига олиб келиши мумкин. Агар инсон етарлича ухламаса, организм стресс гормони кортизолини кўпроқ чиқаради. Ортиқча кортизол тери коллагенини, терини силлиқ ва эластик сақлайдиган оқсилни парчалаши мумкин.

    Уйқусизлик организмда ўсиш гормонининг жуда кам миқдорда ажралиб чиқишига олиб келади. Ёшларда бу гормон ўсишни рағбатлантиради. Ёш ўтиши билан бу мушак массасини оширишга, терининг қалинлашишига ва суякларни мустаҳкамлашга ёрдам беради.

    Вазн ортишига олиб келади

    Уйқусизлик очлик ва иштаҳанинг кучайиши ҳамда семириш билан чамбарчас боғлиқ. 2004 йилда ўтказилган тадқиқотга кўра, бир кеча-кундузда олти соатдан кам ухлаган одамларнинг семириш эҳтимоли етти соатдан тўққиз соатгача ухлаганларга қараганда 30 фоизга кўпроқ. Кўриниб турибдики, уйқусизлик иштаҳани йўқотибгина қолмай, ёғ ва углеводларга бой бўлган маҳсулотларга иштиёқни келтириб чиқаради.

    Ўлим хавфини ошириши мумкин

    Whitehall Study II да инглиз тадқиқотчилари йигирма йил давомида 10 000 дан ортиқ британиялик давлат хизматчиларининг ўлимига уйқу режими қандай таъсир қилганини ўрганиб чиқди. 2007 йилда эълон қилинган натижалар шуни кўрсатдики, уйқуни кечаси етти соатдан беш соатгача ёки ундан камроқ вақтга қисқартирганлар ўлим хавфини деярли икки баравар оширади.

    Фикрлаш қобилиятига салбий таъсир қилади

    Уйқунинг етишмаслиги воқеаларни таҳлил қилишга таъсир қилиши мумкин. Бу эса тўғри хулоса чиқариш қобилиятига путур етказади, чунки вазиятлар тўғри баҳоланмайди. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, вақт ўтиши билан етти ёки саккиз соат ўрнига олти соат ухлайдиган одамлар ўзини уйқусизликка мослашгандек ҳис қила бошлайди ва бунга кўникиб қолади. Аммо уларнинг ақлий ҳушёрлик даражаси текширилса, натижалар пасайиб бораётгани маълум бўлади.

    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    × Lightbox Image

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Фарғонада маст ҳолатда Nexia бошқарган ҳайдовчи 15 суткага қамалди 

    Бугун, 10:25

    Златан Ибраҳимович “Милан” клуби бош мураббийига айланиши мумкин

    Бугун, 10:10

    Фарзандингизни бирор нарса эвазига ёки жанжалсиз телефондан ажратишнинг самарали 7 усули

    Бугун, 09:53

    Зеленский Байденнинг таклифи билан АҚШга боради

    Бугун, 09:40

    Блогер Отабек Сатторий манзил-колонияга ўтказилди

    Бугун, 09:03

    Нью-Йоркдан Тошкентга учаётган самолёт зўравонлик қилган йўловчи туфайли Санкт-Петербургга фавқулодда қўнди

    Бугун, 09:00

    Ла Лига. “Барселона” 6 та гол урилган ўйинда “Жирона”га мағлуб бўлди

    Бугун, 02:59

    Чирчиқда “отопление” ёқилгани боис хонадонларни сув босгани хабар берилганди. Ҳоким, прокурор ва депутат сув босган хонадонларга борди 

    Бугун, 00:19

    Қозоғистон Ғазо секторига 38 тонна гуманитар ёрдам юборди (фото)

    Кеча, 23:59

    АПЛ. “Тоттенҳэм” 5 та гол урилган ўйинда “Ньюкасл” устидан йирик ҳисобда ғалаба қозонди

    Кеча, 23:38

    Тавсия этамиз

    Сурхондарёликларнинг республика ташкилотларига мурожаатлари ўтган 2022 йилга нисбатан 26 мингтага камайган

    23:00 / 10.12.2023

    Қозоғистон ва Ўзбекистон иқтисодиёти таққосланди. Кимники кучли?

    21:00 / 10.12.2023

    “Жадидчилик ҳам маориф, ҳам давлатчилик ва сўз эркинлиги эди”. Хорижлик жадидшунос олимлар билан суҳбат

    18:00 / 10.12.2023

    Акула ҳужумидан ҳалок бўлган сайёҳ, полда ётган ярадорлар, битирув маросимидаги итлар — ҳафта суратлари

    22:00 / 09.12.2023
    Daryo

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2023

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.