Жанубий Кореянинг Пусан шаҳрида 170 дан ортиқ давлат вакиллари ўртасида пластикдан ифлосланишга қарши кураш бўйича музокаралар якунланди. Келишувга эришилмади, музокараларни келаси йилда давом эттиришга қарор қилинди.
Германия федерал атроф-муҳит вазири Штеффи Лемке бир қатор давлатлар томонидан глобал келишувга қаршилик кўрсатишни ҳалокатли деб атади.
“Ҳеч бўлмаганда, Пусанда бир нарса аниқ бўлди: кўпчилик мамлакатлар самарали келишувга эришмоқчи. Ва бу гуруҳ ўсиб бормоқда”, деди у.
1 декабрь куни бўлиб ўтган якуний ялпи мажлисда бир қанча ташаббуслар кўриб чиқилди. Панама томонидан таклиф этилган ва 100 га яқин давлат томонидан қўллаб-қувватланган энг оммабоплари бутун дунё бўйлаб пластик маҳсулотлар ишлаб чиқаришни қисқартириш учун шароит яратишга қаратилган. Музокаралар жараёнида пластикларга чекловлар, ташвишли кимёвий моддаларни тартибга солиш ва ривожланаётган мамлакатларга шартномани амалга оширишда ёрдам бериш учун маблағ ажратиш таклифларига қатъий эътироз билдирилди.
Дунё бўйлаб йилига тахминан 500 миллион тонна пластик ишлаб чиқарилади
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг 25 ноябрдан 1 декабргача бўлиб ўтган Атроф-муҳит бўйича дастури (UNEP) шафелигидаги сессиядан кўзланган мақсад ҳужжат матнини якунлаш ва тасдиқлашдан иборат эди.
“Сайёрамиз пластик чиқиндиларга ғарқ бўлмоқда. Ҳар йили биз 460 миллион тонна пластмасса ишлаб чиқарамиз, уларнинг катта қисми қисқа муддатда чиқиндига айланади”, деди БМТ бош котиби Антониу Гутерриш иштирокчиларга йўллаган видеомурожаатида.
У, шунингдек, шошилинч чоралар кўриш зарурлигини таъкидлади.
Шартнома барча мамлакатларнинг замонавий технологиялардан фойдаланишини таъминлаши, қуруқлик ва денгиз муҳити сифатини яхшилаш, заиф жамоаларни, шу жумладан, чиқиндиларни йиғиш орқали пул топаётганларни ҳимоя қилишни назарда тутади.
Қайд этилишича, 2050 йилга келиб пластик ишлаб чиқариш 3 бараварга ошади. Олимлар инсон танасида ва атроф-муҳитда, жумладан, озиқ-овқат, сув ва ҳавода кўпроқ микропластикларни топишда давом этмоқда.
Пусандаги WWF халқаро ҳамжамиятни музокара жараёнини имкон қадар тезроқ якунлашга чақирди.
“Пластик ифлосланишга қарши кураш бўйича келишувни ишлаб чиқиш қарори 2022 йилда қабул қилинган, шундан бери 1000 кундан ортиқ вақт ўтди. Ўша вақт ичида 800 миллион тоннадан ортиқ пластмасса ишлаб чиқарилди, шундан 30 миллион тоннадан ортиғи океанларимизга тушиб, ёввойи табиатга зарар етказди, экотизимларни заҳарлади”, дея аниқлик киритди WWF.
Дунёдаги энг йирик пластик ишлаб чиқарувчилар Хитой ва АҚШдир
Самарали пластик назорат шартномасини ҳимоя қилувчи бир гуруҳ олимларнинг фикрига кўра, тадқиқотлар пластмасса ишлаб чиқариш ва чиқиндиларни соғлиқ муаммолари, жумладан, “бепуштлик, семириш ва юқумли бўлмаган касалликлар, жумладан, диабет, юрак-қон томир касалликлари ва саратоннинг кўплаб турлари” билан боғлади.
Эуномиа ассоциацияси маълумотларига кўра, Хитой, Ҳиндистон, Саудия Арабистони, Жанубий Корея ва АҚШ дунёдаги энг йирик бешта полимер маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи давлатлар қаторига киради.
Изоҳ (0)