Россиялик вирусологлар коронавируснинг янги штамми келтириб чиқадиган хавфни маълум қилди

Буюк Британияда рўйхатдан ўтган коронавируснинг янги тури тез тарқалиб, тиббиётга юкни кўпайтиради. Бу ҳақда «РБК» билан суҳбатлашган вирусологлар маълум қилди.

Федерал ва фундаментал тиббиёт илмий-тадқиқот марказининг етакчи тадқиқотчиси, вирусология профессори Александр Чепурновнинг сўзларига кўра, бошқа мамлакатларда, шу жумладан, Россияда янги штамм пайдо бўлиши эҳтимолдан йироқ эмас.

«Ўйлайманки, барибир у кириб келади, бизнинг чегараларимиз ҳам ёпиқ эмас. Шуни англаш керакки, биз ҳаммамиз анчадан бери енгил ваҳима ҳолатида эдик ва шунинг учун бундай нарсалар, эҳтимол, кучли ҳиссиёт билан қабул қилинади. Қандай бўлмасин, бу яхши нарсага олиб келмайди, беморларнинг сонини ва вирус тарқалиш тезлигини оширади», – деди Александр Чепурнов.

Вирусологнинг фикрига кўра, вируснинг янги варианти тезроқ тарқалиши мумкин бўлганлиги сабабли у аста-секин асл штамм ўрнини босади.

«Ҳеч бўлмаганда тарқалиш, кўпайиш тезлигида афзалликларга эга бўлган ҳар қандай биологик организм доим ўзидан аввалги кучсиз турини мағлуб қилади», – деб таъкидлади Чепурнов.

Москва давлат университети профессори, биология фанлари доктори, вирусолог Алексей Аграновскийнинг таъкидлашича, Буюк Британия билан бир қатор мамлакатларнинг ҳаво қатновини чеклаш коронавируснинг янги турини тарқалишининг, ҳеч бўлмаганда, вақтинча олдини олиш учун оқилона чора.

«Албатта, инсон ўжар мавжудот, кимдир саёҳат қилади, эртами-кечми вирус бошқа мамлакатларга олиб келинади. Аммо ўзини ҳимоя қилиш мумкин бўлса, бундай чораларни кўриш яхшироқ», – дейди Аграновский.

Вирусологнинг таъкидлашича, эҳтимол, янги штамм касалликнинг ривожланишига таъсир қилмайди ва ўлим сонини сезиларли оширмайди.

«Аммо бу янги одамларга тезроқ юқади. Бу шундай тез юқувчан вирус, демак, бу ташвишланишга арзийди», – деди у Алексей Аграновский.

Аграновскийнинг сўзларига кўра, янги штамм ҳақида етарли маълумотга эга эмаслигига қарамай, мавжуд вакциналар уни тўхтата олади, деб тахмин қилиш мумкин.

«Вируснинг бошоқсимон оқсили ёки унинг бир бўлаги вакцинанинг фаол қисмидир, бу вакцина танага киритилади ва бунга жавобан антитаналар ишлаб чиқарилади. Улар ушбу оқсил таркибида кўп жойларда ишлаб чиқарилади. Агар вируснинг янги мутацияси пайдо бўлса ва у тез тарқалса, эҳтимол у бир оз бошқача бошоқсимон оқсилга эга бўлади. Аммо вирус тубдан ўзгармайди, бунинг эҳтимоли жуда кам.

Эҳтимол, янги штамм уни зарарсизлантирадиган ва тўхтатиб қоладиган мавжуд вакциналар учун нишон бўлади. Демак, шу сабаб ҳали умид бор», – дейди Аграновский.

Эслатиб ўтамиз, Буюк Британияда коронавируснинг янги тури аниқлангани, шу туфайли мамлакатнинг айрим ҳудудларида касаллик тарқалиш суръати тезлашгани ҳақида 14 декабрь куни маҳаллий Соғлиқни сақлаш вазирлиги раҳбари Мэтт Хенкок маълум қилди. Буюк Британия бош вазири Борис Жонсоннинг сўзларига кўра, ушбу турдаги коронавирус аввалгиларидан 70 фоизга юқумлироқ лекин ундан хавфлироқ эмас.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти 20 декабрь куни Британияникига ўхшаш коронавирус Нидерландия, Дания ва Австралияда ҳам аниқланганини эълон қилди. Ҳозирда ташкилот бу штамми ўрганмоқда.

Аввалроқ Жанубий Африка Республикаси (ЖАР)да ҳам ўхшаш мутациядаги вирус топилгани ҳақида хабар берилган эди. Вируснинг янги варианти ҳозирги вакциналар ҳосил қиладиган иммунитетдан кучлироқ бўлиши мумкин, деган тахминлар учун ҳозирча бирор бир асос йўқ. Буюк Британия 8 декабрь куни Ғарб мамлакатлари орасида биринчилардан бўлиб коронавирусга қарши Pfizer ва BioNTech компаниялари томонидан ишлаб чиқилган дори воситаси билан оммавий вакцинация қилишни бошлаган эди.

Европанинг бир қатор мамлакатлари — Нидерландия, Бельгия, Австрия ва Италия кабилар Буюк Британия билан авиақатновларни тўхтатишини эълон қилиб улгурди. Ирландия, Франция ва Германия, шунингдек, Исроил ҳам шундай қарор қабул қилиш масаласини кўриб чиқмоқда. Bild нашри маълумотларига кўра, Германия канцлери Ангела Меркель Европа Иттифоқидаги ҳамкасблари билан Буюк Британиядан Евроиттифоққа парвозларни 20 декабрь оқшомидан то 2021 йил 6 январигача мувофиқлаштирилган ҳолда тақиқлаш бўйича келишишни режалаштирмоқда. Бундан ташқари, Европа Иттифоқи ва ЖАР ўртасидаги авиақатновлар чекланиши, Буюк Британия билан темир йўл ва паром алоқаси ҳам тўхтатилиши мумкин.

Шунингдек, Янги штамм сабаб 20 дан ортиқ мамлакат авиақатновларни чеклади.