Xalqaro olimlar guruhi Chilida topilgan taxminan to‘rt ming yillik skeletlarda moxovning eng qadimgi genetik izlarini aniqladi. Bu kashfiyot kasallik Yangi dunyoga faqat mustamlaka davrida yevropaliklar bilan kirib kelgan degan tasavvurlarni o‘zgartirib yuborgan. Tadqiqot natijalari Nature Ecology & Evolution (NEE) jurnalida chop etildi.
Moxov Mycobacterium leprae yoki Mycobacterium lepromatosis bakteriyalari qo‘zg‘atadigan surunkali yuqumli kasallik hisoblanadi. U teri va periferik nervlarni zararlab, erta bosqichda davolanmasa, og‘ir jismoniy nuqsonlarga olib kelishi mumkin.
Molekulyar paleopatologiya guruhi rahbari Kirsten Bos boshchiligidagi olimlar ilk bor moxovning noyob qo‘zg‘atuvchisi — Mycobacterium lepromatosis ning qadimiy DNKsini qayta tiklashga muvaffaq bo‘ldi. Bu esa kasallik Amerika qit’asida minglab yillar oldin mavjud bo‘lganini ko‘rsatdi. Ushbu kashfiyot kasallikning faqat Yevrosiyoda paydo bo‘lgani haqidagi an’anaviy qarashni shubha ostiga qo‘ydi.
“Biz hayratga tushdik, chunki moxov odatda mustamlaka davri bilan bog‘lanardi. Biroq chuqurroq tahlil topilgan qo‘zg‘atuvchi M. lepromatosis turiga mansubligini ko‘rsatdi”, dedi qadimiy qoldiqlarda moxovning genetik belgilarini birinchi bo‘lib aniqlagan Kordova universiteti doktoranti Dario Ramires.
Tadqiqot mualliflarining ta’kidlashlaricha, bu kashfiyot kasallikning Amerikadan kelib chiqqanini anglatishi mumkin, ammo yakuniy xulosalar chiqarish uchun qo‘shimcha ma’lumotlar zarur.
“Moxovning haqiqiy kelib chiqishini tushunish uchun boshqa hududlar va davrlardan ko‘proq qadimiy genomlar kerak”, deya qo‘shimcha qildi Bos.
Moxov bugungi kunda ham bir qator mamlakatlarda jiddiy kasallik bo‘lib qolmoqda va olingan natijalar uning evolyutsiyasi va tarqalish yo‘llarini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.
Izoh (0)