Dunyodagi ikki eng mashhur soha — futbol va musiqa tarixda juda ko‘p marta kesishgan. 1986 yilda Diyego Maradona allaqachon dunyoga mashhur futbolchi bo‘lganida, argentinalik pop-guruh bilan birgalikda qo‘shiq yozgan. UEFA Chempionlar Ligasi musiqasini ta’riflash shartmas. Jahon Chempionatlari, o‘zi umuman yirik turnirlar oldidan ularga atab aytiladigan musiqalar hamon futbol ixlosmandlarining pleylistidan joy olgan. Ushbu maqolada esa bir noodatiy hamkorlik (futbol va musiqa hamkorligi) haqida hikoya qilinadi.
“Gurnik” Zabje
Anna Germanni tanishtirishga hojat yo‘q. Ehtimol, inson hayoti davomida bir marta bo‘lsa ham “Bog‘lar gullaganda”, “Muhabbat sadosi”, “Umid” qo‘shiqlarini tinglagan. Mashhur qo‘shiqchining ijodida ko‘plab polyakcha, inglizcha va italyancha qo‘shiqlar mavjud. Ha, yana, qayd etib o‘tish kerak, Anna 1936-yilda O‘zbekistonning Urganch shahrida tavallud topgan. Bir muddat oilasi bilan Toshkentda ham istiqomat qilgan.
Anna Germanning biografiyasida “futbol”ga oid bir voqea ham bor. 1971-yilda Anna German Polshaning kichik Zabje shahridagi “Gurnik” klubi uchun madhiya yozgan edi.
“Gurnik” nisbatan yosh klub bo‘lib, 1948-yilning dekabrida tashkil etilgan. Uning nomi “Konchi” deb tarjima qilinadi. Jamoa 1956-yilda oliy ligada debyut qilgan va oltinchi o‘rinni egallagan. Keyingi yili esa “Gurnik” o‘zining ilk chempionligini qo‘lga kiritadi. Keyingi yillarda klub yana 13 marta oltin medallarni qo‘lga kiritgan, eng so‘nggisi — 1988-yilda.
90-yillar boshigacha klub muntazam ravishda yuqori o‘rinlarni egallab kelgan, lekin 1993/94-yilgi mavsumda bronza medalini qo‘lga kiritgandan keyin, “Gurnik” hech qachon kuchli uchlikka kira olmadi. 2009 va 2016-yillarda u ligadan tushib ketdi, ammo har ikkala holatda ham qisqa muddat ichida yana qaytdi.
2018-yilda “Gurnik” yana elitaga qaytib, kutilmaganda 4-o‘rinni egalladi, faqat bronza medallarini qo‘lga kiritgan “Lex”dan qo‘shimcha ko‘rsatkichlar bo‘yicha ortda qoldi. Bu jamoaga 24 yildan so‘ng (Intertoto Kubogi hisobga olinsa, 23 yildan so‘ng) yana Yevrokuboklarda ishtirok etish imkonini berdi. Yevropa Ligasi saralash bosqichining birinchi raundida “Gurnik” Moldova shahrining “Zarya” jamoasini mag‘lubiyatga uchratdi, o‘z maydonida 1-0 hisobida g‘alaba qozonib, safarda 1-1 hisobida durang o‘ynadi. Lekin keyingi bosqichda klub Slovakiyaning “Trenchin” jamoasiga ikki bor mag‘lub bo‘ldi va umumiy hisobda 1-5 hisobida yutqazdi. 2018-yildan beri jamoa musobaqa jadvalida 6-o‘rindan yuqori ko‘tarila olmadi. Lekin bir paytlar hammasi boshqacha edi...
Xalqaro muvaffaqiyat
Polsha chempionati yuqori darajadagi chempionat deb hisoblanmasa ham, mahalliy klublar Yevrokuboklarda sezilarli muvaffaqiyatlarga erishgan. “Legiya” Kubok egalari Kubogining va hatto, Chempionlar Kubogining yarim finaliga chiqqan. Bir marta Lodz shahrining “Vidzev” jamoasi Yevrokubok finaliga chiqishga bir qadam yaqin edi. Xalqaro arenada Krakovning “Visla”, Poznandagi “Lex” va Xojuv shahrining “Rux” jamoalari ham yaxshi natijalar ko‘rsatib, Yevrokuboklar chorak finallariga chiqishgan va Yevropa grandlari ustidan g‘alaba qozongan. Lekin Yevrokubok finaliga chiqa olgan yagona Polsha klubi — bu “Gurnik” Zabje edi.
Bu 1970-yilda sodir bo‘lgan, o‘shanda klub Kubok egalari Kubogida ishtirok etgan. “Gurnik” UEFA turniriga yo‘llanmani milliy Kubokning finalida “Legiya”ni 2-0 hisobida mag‘lubiyatga uchratish orqali qo‘lga kiritgan. O‘yin 24-may kuni Lodz shahrida, ikki jamoa uchun ham neytral maydonda bo‘lib o‘tgan. O‘yinning 17-daqiqasida “Gurnik” o‘yinchisi Vlodzimej Lubyanski birinchi golni urdi, 76-daqiqada Ervin Vilchek hisobni ishonchli ko‘rinishga olib keldi.
Bu “Gurnik”ning Polsha Kubogidagi uchinchi g‘alabasi edi. Qizig‘i shundaki, klub garchi 1986, 1992 va 2001-yillarda finalga chiqqan bo‘lsa ham 1972-yildan keyin bu sovrinni boshqa hech qachon yuta olmagan. Kubokdagi g‘alabalar soni bo‘yicha (6 marta) “Gurnik” 2-o‘rinda, “Legiya” bu Kubokni 20 marta qo‘lga kiritgan.
Yevrokubokdagi muvaffaqiyatli kampaniyasi boshlanishiga qadar “Gurnik” xalqaro arenada bir necha marta ishtirok etgan va 1967/68-yilgi mavsumda Chempionlar Kubogining chorak finaliga qadar chiqqan. Turnir davomida jamoa Shvetsiyaning “Yurgordens” jamoasidan ustun kelgan (3-0, 1-0), keyin esa Kiyevning “Dinamo” jamoasini mag‘lub etgan (2-1, 1-1), shundan so‘ng “Manchester Yunayted”ga qarshi bahsda mag‘lub bo‘lgan (0-2 va 1-0).
Keyingi mavsumda esa “Gurnik” 1/8 finalda “Reynjers” jamoasi bilan to‘qnash kelgan. Bu to‘qnashuvda polyaklar aytarli muammoga duch kelmadi va ikki marta 3-1 hisobida raqibini mag‘lub etdi. O‘sha paytda shotlandlar Kubok egalari Kubogi finalida ikki marta o‘ynagan va ko‘plab Yevropa grandlarini mag‘lubiyatga uchratgan edi.
Chorak va yarim finalni ham hal qilgan “Gurnik” UEFA turnirining finaliga chiqqan birinchi Polsha jamoasiga aylandi. Polsha esa vakili Yevrokubok finaliga chiqqan o‘n ikkinchi davlatga aylandi (hozirgi vaqtda bunday davlatlar soni yigirma bitta).
Kubok egalari Kubogi finaliga chiqqanida, klub atigi 22 yoshda bo‘lgan. Bugungi kunda 2002-yilda tashkil etilgan bir jamoaning UEFA turniri finaliga chiqishini tasavvur qilish qiyin. Ammo boshqa tomondan, “Leypsig” 2009-yilda tashkil etilgan bo‘lib, allaqachon klubning tarixida ikkita yarim final o‘yinlari bor. Shunday ekan, klubda hali ham “Gurnik”ning natijalarini yangilash uchun imkoniyat bor.
1970-yil 29-aprelda Polsha jamoasi Vena shahridagi “Praterstadion” (1992 yildan buyon bu stadion “Ernst Xappel” deb ataladi) stadioniga final o‘yini uchun tashrif buyuradi, raqibi esa “Manchester Siti” bo‘ladi. Qizig‘i shundaki, bu ham “shaharliklar”ning birinchi Yevrokubok finali edi. Bundan tashqari, klub o‘z tarixida ikkinchi marta Yevrokuboklarda o‘ynayotgan edi. Bir yil avval jamoa Chempionlar Kubogida qatnashgan, ammo birinchi bosqichda “Fenerbaxche” jamoasiga ikki o‘yin natijasiga ko‘ra (1-2) yutqazgan.
Finalga qadar “Man Siti” “Atletik” Bilbao, “Lyers”, “Akademika” va “Shalke” jamoalarini ortda qoldirgan.
Final “Gurnik”ning ssenariysi bo‘yicha kechmadi. 13-daqiqada “Manchester Siti” tarkibida Nil Jeyms Yung hisobni ochdi. 43-daqiqada esa Frensis Genri Li jarima zarbasidan gol urib, o‘yin natijasini hal qilgandek edi. Ammo raqib taslim bo‘lmadi va 68-daqiqada Stanislav Oslizlo oradagi farqni qisqartirdi. Afsuski, “Gurnik” va uning muxlislari uchun hisob boshqa o‘zgarmadi va kubok “Manchester Siti”ga nasib etdi.
Shundan beri birorta Polsha jamoasi Yevrokuboklar finallariga chiqa olmadi, “Gurnik”ning finalga qadar borgani Polsha tarixidagi eng muvaffaqiyatli mavsum bo‘lib qoldi.
Madhiya
Shuning uchun, 1971-yilda mashhur qo‘shiqchi klub uchun madhiya yozishida hech qanday ajablanarli holat yo‘q edi, chunki “Gurnik” Yevropa grandlari bilan tengma-teng kurasha boshlagandi. Albatta, qo‘shiq polyak tilida ijro etilgan edi.
Musiqani Anna Germanning o‘zi bastalagan, so‘zlarini esa Yuzef Prutkovskiy yozgan. Polyak tilini biladigan odamlar madhiya matnini osongina tushunadi. Bilmaganlar esa internet tarmog‘idagi tarjimonlardan foydalanishlari mumkin.
Ammo, hatto polyak tilini bilmasdan ham, qo‘shiqda “Vlodek” so‘zini eshitish mumkin. Bu ikki marta Kubok egalari Kubogining to‘purariga aylangan va 1970-yilgi finalda ishtirok etgan futbolchi (hujumchi) Vladimij Lubyanskining laqabi edi.
Izoh (0)