O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishganidan so‘ng mamlakat delegatsiyasi sakkizta yozgi Olimpiya o‘yinlarida ishtirok etdi. Shu Olimpiadalarda umumiy hisobda 18 ta oltin medal qo‘lga kiritildi. Qayd etib o‘tish joiz, bundan 24 yil avval 1-oktabr sanasida Muhammadqodir Abdullayev O‘zbekiston delegatsiyasiga ilk oltin medalni taqdim etgan edi. “Daryo” Olimpiadalarda O‘zbekiston uchun oltin medalni olib kelgan sportchilar haqida ma’lumot beradi.
Sidney—2000 (1 ta oltin)
O‘zbekiston delegatsiyasi 1996-yilda Atlantada o‘tkazilgan Olimpiadada o‘z ishtirokini boshlagan. Sportchilar ilk Olimpiadasida 1 ta kumush va 1 ta bronza medali bilan kifoyalangan. 2000-yilda Sidneyda bo‘lib o‘tgan Olimpiadada esa bokschi Muhammadqodir Abdullayev O‘zbekistonga ilk oltin medalni taqdim etdi.
Muhammadqodir Sidney Olimpiadasida -63,5 kg vazn toifasida medal uchun kurash olib bordi. Dastlabki bosqichda Migel Kottoni taslim etgan. Nimchorak finalda Belarus vakili Sergey Bukovskiyni, yarim finalda jazoirlik Muhammad Allaluni taslim etib, finalga chiqqan. Abdullayev final bosqichida AQSh vakili Rikardo Uilyamsni 27:20 hisobida mag‘lub etib, oltin medalga ega chiqqandi.
Afina—2004 (2 ta oltin)
Gretsiyaning Afina shahrida 2004-yilda bo‘lib o‘tgan musobaqa O‘zbekiston uchun uchinchi Olimpiada bo‘ldi. Erkin kurash bo‘yicha -120 kg vazn toifasi finalida Artur Taymazov eronlik Alirizo Rizoyiga qarshi tatamiga chiqdi va raqibiga hech qanday imkoniyat qoldirmadi. Taymazov Afinada bo‘lib o‘tgan Olimpiya o‘yinlari oltin medalini qo‘lga kiritdi.
Yunon-rum kurashi bo‘yicha esa Aleksandr Dokturishvili -74 kg vazn toifasida finalga chiqdi va Finlyandiya vakili Marko Yuli-Hannuksela bilan oltin medal uchun kurash olib bordi. Aleksandr finalda g‘alaba qozonib, Afinadagi ikkinchi, umumiy hisobda esa uchinchi oltin medalni O‘zbekiston uchun taqdim etdi.
Rio—2016 (4 ta oltin)
Afinadagi Olimpiya o‘yinlaridan so‘ng 2008-yil Pekinda, 2012-yil Londonda bo‘lib o‘tgan musobaqalarda O‘zbekiston delegatsiyasi oltin medal qo‘lga kirita olmadi. 2016-yilda bo‘lib o‘tgan Riodagi Olimpiadada esa mustaqil O‘zbekiston tarixidagi eng ko‘p medal qo‘lga kiritildi. 4 ta oltin, 2 ta kumush va 7 ta bronza bilan sportchilar o‘zbekistonlik muxlislarni xursand qildi.
Og‘ir atletika bo‘yicha -105 kg gacha bo‘lgan vazn toifasida Ruslan Nuriddinov oltin medalni qo‘lga kiritdi. Shuningdek, o‘zbekistonlik sportchi siltab ko‘tarishda 237 kg og‘irlikni bo‘ysundirib, Olimpiya rekordini o‘rnatdi.
Boks bo‘yicha -49 kg vazn toifasida Hasanboy Do‘stmatov hal qiluvchi jangga qadar meksikalik Xoselito Velaskes, qozog‘istonlik Birjan Jakipov va amerikalik Niko Ernandesni mag‘lub etgandi. Finalda esa Kolumbiya vakili Yuberxen Martines Hasanboyga raqiblik qildi. Do‘stmatov 3 ta raundda ham raqibiga imkon qoldirmadi va Olimpiya o‘yinlari chempioniga aylandi.
-52 kg vazn toifasining final jangida Shahobiddin Zoirov rossiyalik Mixail Aloyan bilan ringga chiqdi. Birinchi raundda rossiyalik charm qo‘lqop ustasining qo‘li baland kelgan bo‘lsa, qolgan ikki raundda o‘zbekistonlik bokschi raqibidan ustun keldi va oltin medalni qo‘lga kiritdi. Shahobiddin Zoirov final jangiga qadar irlandiyalik Brendan Irvin, amerikalik Antonio Vargas, ozarbayjonlik Elvin Mamishzade, venesuelalik Yoel Rivas kabi sportchilarni mag‘lub etishga muvaffaq bo‘lgandi.
Boksning -64 kg vazn toifasidagi musobaqada esa Fazliddin G‘oibnazarov oltin medalni qo‘lga kiritgan. Fazliddin finalga qadar kongolik Malonga Zalamou, hindistonlik Manoj Kumar, amerikalik Gari Rassell, rossiyalik Vitaliy Dunaysev kabi sportchilarni turnirdan chiqarib yuborgandi. Hal qiluvchi bosqichda o‘zbekistonlik sportchiga Ozarbayjon vakili Kollaso Sotomayor raqiblik qildi. Uch raund davom etgan jangda hakamlar qaroriga ko‘ra Fazliddin g‘alaba qozondi va Olimpiada chempioniga aylandi.
Tokio—2020 (3 ta oltin)
2020-yil Yaponiyaning Tokio shahrida bo‘lib o‘tishi kerak bo‘lgan Olimpiya o‘yinlari koronavirus pandemiyasi sabab bir yilga kechiktirildi. 2021-yilning 23-iyulidan 8-avgustigacha bo‘lgan muddatda o‘tgan o‘yinlarda O‘zbekiston delegatsiyasi 3 ta oltin medalga ega chiqdi.
Tokio Olimpiadasida birinchi oltin medalni taekvondochi Ulug‘bek Rashidov qo‘lga kiritdi. Ulug‘bek finalda britaniyalik raqibi Bredli Sindenni mag‘lub etdi va chempionga aylandi. Shu tariqa u taekvondo bo‘yicha Olimpiadada chempion bo‘lgan ilk sportchi sifatida O‘zbekiston tarixiga kirdi.
Og‘ir atletikaning -109 kg vazn toifasi vakillari o‘rtasida kechgan musobaqada Akbar Jo‘rayev umumiy 430 kg vaznni bo‘ysundirdi. Bu bilan 21 yoshli Jo‘rayev birinchi natijani qayd etib, oltin medalga sazovor bo‘ldi. Shuningdek, o‘zbekistonlik sportchi siltab ko‘tarish va ikki kurashda Olimpiya rekordini o‘rnatdi.
Boks bo‘yicha +91 kg vazn toifasida harakat qilgan Bahodir Jalolov final bahsida amerikalik Richard Torresni 5:0 hisobida mag‘lubiyatga uchratdi va musobaqaning oltin medaliga ega chiqdi. O‘zbekistonlik bokschi yarim finalda Buyuk Britaniya vakili Freyzer Klarkk ustidan g‘alaba qozongandi.
Parij—2024 (8 ta oltin)
Hozircha yozgi Olimpiadalar ichida so‘nggisi bo‘lib turgan musobaqa O‘zbekiston delegatsiyasi uchun omadli keldi. 26-iyuldan 11-avgustga qadar davom etgan Olimpiya o‘yinlarida O‘zbekiston 8 ta oltin medalni jamg‘arishga muvaffaq bo‘ldi.
Parij Olimpiadasidagi ilk oltin medalni dzyudochi Diyora Keldiyorova olib keldi. -52 kg vazn toifasida harakat qiladigan Diyora finalda kosovalik Distriya Krasnichini mag‘lub etib, Olimpiya o‘yinlari chempionligini qo‘lga kiritgan ilk o‘zbekistonlik dzyudochiga aylandi.
Taekvondochi Ulug‘bek Rashitov esa ketma-ket ikkinchi marta Olimpiada chempionligini qo‘lga kiritdi. Nimchorak finalda 22 yoshli sportchi gongkonglik raqibini, chorak finalda esa xitoylik Liang Yushuayni mag‘lub etgandi. Yarim finalda esa ispaniyalik Xaver Peresdan ustun kelgandi. Finalda esa Rashitov iordaniyalik Zaid Karimga hech qanday imkon qoldirmadi.
Parij Olimpiadasida erkin kurash musobasida O‘zbekiston sharafini himoya qilgan erkin kurashchi Razambek Jamalov esa finalda yaponiyalik Daichi Takatanini mag‘lub etishga muvaffaq bo‘ldi.
Boks musobaqalarida esa O‘zbekiston delegatsiyasi chinakam tarix yoza oldi.
-51 kg vazn toifasida harakat qiladigan Hasanboy Do‘stmatov fransiyalik Bilol Bennamaga qarshi jang qildi va raqibiga imkon qoldirmasdan, Olimpiada oltin medalini qo‘lga kiritdi.
-71 kg vazn toifasida harakat qiladigan Asadxo‘ja Mo‘ydinxo‘jayev esa har qiluvchi bahsda meksikalik Marko Alonso Verdeni taslim etdi va oltin medalga ega chiqdi.
-92 kg vazn toifasi vakili Lazizbek Mullajonov finalda ozarbayjonlik Alfonso Domingesni taslim etdi.
Abdumalik Halokov (-57 kg) ham o‘z sovrinlari orasiga Olimpiada oltin medalini qo‘shib qo‘ydi. Halokov finalda qirg‘izistonlik Munarbek Seitbek Uuluga qarshi jang qilib, qiyinchiliksiz g‘alaba qozondi.
+92 kg vazn toifasida Bahodir Jalolov ketma-ket ikkinchi oltin medalini qo‘lga kiritdi. Jalolov finalga qadar hech qanday qiyinchiliksiz yetib bordi va hal qiluvchi jangda ham ispaniyalik Ayyub Gadfaga imkon qoldirmadi.
Ma’rufjon Ochilov tayyorladi
Izoh (1)
Ахмоклармиз