• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12559.26
    • RUB160.17
    • EUR14413.01
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +26°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Layfstayl

    Yaponlarni dunyodagi eng uzoq umr ko‘ruvchi millatga aylantirayotgan foydali odatlar

    Yaponiyada ayollarning o‘rtacha umr ko‘rishi 87 yoshni, erkaklarniki esa 81 yoshni tashkil qiladi. 2021-yilda mamlakatda 80 ming nafardan ortiq 100 yoshdan oshgan odamlar yashayotgani qayd etildi. Urushdan keyingi 40-yillarda yaponlarning umr ko‘rish davomiyligi 56 yoshdan oshmas edi. Bu fakt shuni ko‘rsatadiki, bu hodisaga millatning genetik moyilligi ta’sir ko‘rsatmaydi, chunki uzoqroq yashashga imkon beradigan qandaydir genetik materialning shakllanishiga juda oz vaqt o‘tdi. Bu jarayon uchun kamida bir necha ming yil kerak bo‘ladi.

    Yaponlarning uzoq umr ko‘rish siri nimada? 80 yillik yubileyga qadar umrni uzaytirish va ayni paytda aqliy zaiflik kuzatilmasligi uchun qanday qoidalarga amal qilish kerak? Biz yuz yillab umr ko‘ruvchi yaponiyaliklarning odatlarini tahlil qildik va ular orasida to‘rtta umumiy odatni aniqladik, deb yozmoqda Wday nashri.

    Oziq-ovqat: ovqatlanish odatlari va axborot ta’limi

    Foto: Lisa.ru

    Yaponlar taomnomasi dengiz mahsulotlari va qizil baliqdan iborat. Yapon taomlarining aksariyatini guruch, dengiz o‘tlari, sabzavot va fermentlangan soya tashkil qiladi. Umuman olganda, nordon ovqatlar hazm qilishni yaxshilagani uchun Yaponiyada ularga talab katta.

    Qovurilgan va xamir ovqatlar deyarli iste’mol qilinmaydi. Asosan hamma narsa bug‘lab pishiriladi. Mol go‘shti, shuningdek, shirinliklar, shokolad batonchiklari va konfetlar kamdan kam hollarda yeyiladi. Qisqa qilib aytganda yaponlar ortiqcha ovqatlanmaydi. Ularning odatlari, masalan, Amerika va Yevropa standartlaridan juda farq qiladi. Bu mamlakatda odamlar stoldan biroz och, ya’ni to‘yib ovqatlanib olmasdan burun qo‘zg‘alishi kerak, degan qoidaga amal qiladi. Ular uchun bir vaqtning o‘zida qorinni to‘ydirib olishdan ko‘ra, yana ovqatlanish uchun nimanidir tanovul qilish qulayroqdir.

    Yaponlarning salomatligida davlat muhim rol o‘ynaydi. Misol uchun, 30 yil davomida Yaponiyada oshqozon saratoni va yurak-qon tomir kasalliklari o‘limning asosiy sabablari bo‘lib kelgan. Uzoq tahlillardan so‘ng, bu kasalliklarning asosiy sabablari qaynoq va sho‘r ovqatlar ekanligi ma’lum bo‘ldi. 1995-yilda Yaponiyada aholini himoya qilish uchun axborot kampaniyasi boshlandi — televideniye, radio va boshqa ommaviy axborot vositalarida ular bunday oziq-ovqatning xavfliligi haqida gapirdi. Natijada, 2013-yilga kelib, saraton va yurak xurujidan o‘lim darajasi 22 foizga kamaydi.

    Yaponiyada keksalar uchun alohida oziq-ovqat ishlab chiqariladi. Bunday oziq-ovqatdagi maxsus komponentlar ovqatni chaynash osonroq bo‘lishiga hissa qo‘shadi. Bundan tashqari, kollagenning ko‘p miqdori bo‘g‘in va ligamentlarning elastikligini yaxshilaydigan moddani o‘z ichiga oladi.

    Harakat va muloqot — hayot asosidir

    Yuz yil umr ko‘ruvchi yaponlar inersiya (harakatsizlik)ni inkor etadi. Ular har kuni oddiy, ammo murakkab jismoniy mashqlarni bajarishga harakat qiladi. Shuningdek, bu yerda keksa odamlarning ko‘cha-kuyda yig‘ilishlarini tez-tez ko‘rish mumkin — ular shaxmat o‘ynashadi, ushu bilan shug‘ullanishadi (pensionerlar uchun alohida yo‘nalish mavjud) yoki shunchaki biror mavzuni muhokama qilishadi. Bundan tashqari, Yaponiyada kun yarmida milliy miqyosda sport daqiqalari taqdim etiladi — shuning uchun o‘zlarining ishchanligi bilan mashhur yaponiyaliklar bu vaqtda o‘z tanalarini qizdirib oladi.
    Darvoqe, Yaponiyada Xitoyda bo‘lgani kabi keksalar, bolalari yoki hayvonlari bo‘lgan juftliklar bog‘da uzoq vaqt maqsadsiz sayr qilib yuradi. Boshqa toifadagi fuqarolar bunday “o‘yin-kulgi”ni kamdan kam tanlaydi — ishdan yoki o‘qishdan keyin ular bar yoki restoranlarda uchrashadi. Shuning uchun bu mamlakatlardan kelgan yoshlar dunyoning boshqa burchaklarida ham kafeda emas, shahar bo‘ylab yurishlari uchun ko‘chada uchrashishlari hayratlanarli.

    Foto: Lisa.ru


    Kun tartibi

    Okinavaning uzoq umr ko‘rgan odamlari ular aniq kundalik rejimga rioya qilishlarini bir necha bor ta’kidlashgan — ular soat 23:00 dan oldin yotib, ertalab soat 5-6 da uyg‘onadi. Ularning fikriga ko‘ra, bu ularga hayotning to‘liq imkoniyatidan bahramand bo‘lishga yordam beradi — erta tongda o‘z fikrlari bilan yolg‘iz qolish, kun davomida ko‘proq ishlarni bajarish va kechqurun sevimli mashg‘ulotlariga vaqt ajratish kabi.

    Rasmiy ravishda, erta uyg‘onishning foydasi haqida hech qanday dalil yo‘q. Somnologlarning ta’kidlashicha, sog‘liqning asosiy mezoni to‘liq uyqudir. Qancha vaqt talab qilinadi — bu individual norma. Masalan, kim uchundir 5-6 soat yetarli bo‘lsa, boshqalar uchun 8 soat yetarli bo‘lmaydi.

    Onsen va sentos

    Yaponiyada kamdan kam kvartiralarda vannalar mavjud. Asosan, hamma yerda dush bor, mahalliy aholi suvdan juda tejamkorlik bilan foydalanadi. Ularda 1-2 soat mobaynida cho‘milish odati yo‘q. Ko‘pgina yaponlar bu bo‘shliqni issiq buloqlar bilan to‘ldiradi. Bunday joylarning mahalliy nomi onsendir. Ular deyarli barcha hududlarda bor, chunki Yaponiya vulqonlar faol bo‘lgan mamlakatdir.

    Bunday manbalar 27 mingdan ortiq. 42 darajali suvlar vulqonlar tufayli suv omborlarida to‘planadi. Bu joydagi suv shifobaxsh bo‘lib, kasalliklarni davolaydi va erta qarish oldini oladi, deb uzoq vaqtdan beri ishonishadi.

    Aksariyat onsenlar an’anaviy yapon mehmonxonalarining bir qismidir. Ko‘pincha odamlar bunday joylarga o‘z oilalari, do‘stona hamkasblar yoki asal oyi uchun keladi.

    Onsenga kirishdan oldin har bir kishi tanasini sovun bilan yuvishi va maxsus yuvinish xonalarida yaxshilab chayishi kerak. Onsenlarning sevimli joyga aylanishining yana bir sababi — sokinlik va mulohaza yuritish imkoniyatining mavjudligidir. Zamonaviy insonning asabiylik ritmi hisobga olinadigan bo‘lsa, bunday sokin joylar inson sog‘lig‘iga katta hissa qo‘shadi.

    Shuningdek, Yaponiyada oilalar jamoat hammomlariga yoki sentoga boradi. Bu yerda ham yuqoridagiga o‘xshash ketma-ketlik qoidasi mavjud — hammomga kirishdan avval dushda yuvinib, so‘ngra bug‘ xonasiga yoki hovuzga borish mumkin. Vizual ravishda sentolar yapon ibodatxonalarini eslatadi. Bunday tasodif sababsiz emas, chunki bunday joylarda odamlar ham jismonan ham ma’nan poklanadi, deb hisoblashadi.

    26.04.2024, 14:51   Izoh (0)   8805
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Uzoq umr ko‘rishga yordam beradigan arab xurmosining yana qanday foydali xususiyatlari bor?

    24.08.2023, 19:59

    Uzoq umr ko‘rish sirlari: Yelizaveta II ning 96 yoshgacha yashashiga hissa qo‘shgan maxsus diyeta

    14.09.2023, 09:45

    Uzoq umr ko‘rish uchun eng foydali sabzavot qaysiligini bilasizmi?

    09.04.2024, 09:40

    Bahordagi quyosh nuri xavflimi? Shifokor-onkolog javob berdi

    26.04.2024, 13:51

    O‘smir yoshdagi farzandingizning o‘ziga bo‘lgan ishonchini oshirishga yordam berish yo‘llari

    26.04.2024, 11:51

    Insultning yana bir belgisi: ovqatlanish paytida e’tibor berish kerak bo‘lgan alomat

    26.04.2024, 09:51
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    Moody’s “Biznesni rivojlantirish banki” reytinglarini “salbiy”dan “barqaror”ga o‘zgartirdi


    “O‘zbekinvest” EISK AJ va Slovakiyaning EXIMBANKA SR o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risida bitim imzolandi


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    Uzbekistan Airways Seulga kunlik aviaqatnovlarni taklif qiladi


    InfinBank pul o‘tkazmalari geografiyasini kengaytirmoqda


    Texnologiyaning yangi bosqichi — HUAWEI Mate XT va HUAWEI Mate 70 Pro bilan tanishing


    “Moody’s Ratings” xalqaro reyting agentligi “O‘zbekinvest” kompaniyasi reytingi prognozini “Ba2”- “ijobiy” darajagacha ko‘tardi


    Buxoro, G‘ijduvon, zindon, misvok va madrasa – 100 savolga 1 javob


    Investitsiya nima va u insonlarga nima uchun kerak?


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 


    InfinBANK tomonidan XISMK liniyasi bo‘yicha taqdim etilayotgan islomiy moliyalashtirish – biznesni rivojlantirish uchun ishonchli yechim 


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    TBC Bank va Bahodir Jalolov firibgarlarga qarshi jangga chiqdi 

     

    Tavsiya etamiz

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31

    Qariyb yarim asrlik mehnat yoxud Eron qanday qilib raketa derjavasiga aylandi?

    18 iyun, 20:05

    Raddiyaga raddiya: “Yuksalish” harakati va “O‘zsuvtaʼminot” AJ bir-birini yolg‘on maʼlumot tarqatishda ayblamoqda

    17 iyun, 00:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp “Amerika ovozi”ning 639 nafar muxbirlarini ishdan bo‘shatdi

    Dunyo | 21 iyun, 23:50

    FVV aholiga soat 10:00 dan 17:00 gacha tik tushadigan quyosh nurlari ostida bo‘lmaslikni tavsiya qildi

    O‘zbekiston | 21 iyun, 23:30

    Braziliyada havo shari qulashi oqibatida 8 kishi halok bo‘ldi

    Dunyo | 21 iyun, 23:10

    Klublar o‘rtasidagi JCH. “Mamelodi Sandauns” — “Borussiya Dortmund” bahsida yettita gol urildi

    Sport | 21 iyun, 23:00

    Farg‘ona aeroportida tanasiga 250 gramm quyma oltinni yashirib olib o‘tayotgan shaxs to‘xtatildi

    O‘zbekiston | 21 iyun, 22:50

    Panamada favqulodda holat e’lon qildi

    Dunyo | 21 iyun, 22:30

    Ko‘r-ko‘rona ishonmang: makiyaj bo‘yicha blogerlar tarqatadigan xavfli layfxaklar

    Ayollar sahifasi | 21 iyun, 22:15
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.