Jurnalist hamkasblarimizdan biri poytaxtdagi Mediapark do‘konidan televizor sotib olib, g‘aroyib sarguzashtlarga duch keldi. Ushbu holat har bir iste’molchini ogohlikka, xarid qilmoqchi bo‘lgan texnikalariga nisbatan e’tiborli bo‘lishga chorlaydi.
O‘tgan yilning noyabr oyida futbol bo‘yicha jahon chempionati oldidan Toshkentning Qoratosh mavzesidagi Mediapark do‘konidan Samsung — The Serif nomli televizorni xarid qildim. Narxi jussasiga nisbatan ancha qimmat bo‘lsa-da, (televizor diagonali — 43, narxi — 15 million so‘m atrofida) sifatli tovar olayotganimdan mamnun edim.
Aytishim kerak, televizor sifati chindan ham yomon emas, har holda, o‘tgan bir yil ichida unga nisbatan hech qanday e’tiroz tug‘ilmadi. Ammo bir necha oy oldin televizor pultining pastga bosiladigan tugmasi o‘z-o‘zidan ishdan chiqdi-yu, ortidan qiziq voqealarni keltirib chiqardi.
“Muhr — ko‘chaniki”
Avvaliga pultni olib, uni sotib olgan do‘konim — Mediapark’ka bordim. Sotuvchining do‘konga emas, Samsung rasmiy servis markaziga murojaat qilishim kerakligi haqidagi tavsiyasidan so‘ng, muhr o‘rtasida ko‘rsatilgan raqamga qo‘ng‘iroq qildim, biroq bog‘lanishga bo‘lgan barcha harakatlarim zoye ketdi. Shundan so‘ng internetdan kompaniyaning Chilonzor tumanidagi rasmiy servis xizmati raqamini izlab topdim.
Servis mutaxassisi televizorning orqa tomonida joylashgan shtrix kod va kafolat talonini suratga tushirib yuborishimni so‘radi. Yubordim. Ulardan kelgan javob esa meni hayratda qoldirdi:
— Siz bu televizorni ko‘chadan (norasmiy do‘konlardan demoqchi, izoh — muallifniki) xarid qildingizmi?
— Yo‘q, Mediapark’dan.
— Qiziq. Bu televizor O‘zbekiston uchun norasmiy hisoblanadi. Shuning uchun biz bu mahsulot uchun kafolatli bepul servis xizmatini ko‘rsata olmaymiz. Televizor Vengriyada ishlab chiqarilgan va u Vengriya uchun rasmiy hisoblanadi.
— Axir kafolat talonida sizning muhringiz turibdi-ku?
— Bu muhr bizniki emas. Buni odatda televizor oldi-sotdisi bilan norasmiy shug‘ullanuvchi tadbirkorlar qo‘yadi.
Qiziq holat, shunday emasmi?
“Sizga yangi pult beramiz”
Xayolimga kelgan birinchi fikr shu bo‘ldiki, bu yerda qandaydir tushunmovchilik bor. Mediapark’dek o‘zini hurmat qiladigan do‘kon O‘zbekistonga norasmiy (balki, noqonuniy hamdir, ammo hozircha aniq fakt yo‘qligi uchun servis xodimining ta’biri bilan, shunday atay qolaylik) televizor olib kirishi, uni xaridorga sotishi, ustiga ustak, servis xizmatining muhrini soxtalashtirishi mumkin emasdek tuyuldi.
Shu umidda do‘konning sotuv bo‘limiga murojaat qildim. Uzoq urinishlardan so‘ng Mirza aka ismli xodim men bilan bog‘landi va menga yangi pult olib berishlarini, uni do‘kondan olib ketishim mumkinligini bildirdi. Tabiiyki, men bu taklifni rad etdim va menga servis xizmati ko‘rsatilmaydigan, O‘zbekiston uchun norasmiy televizor nega sotilganini tushuntirib berishlarini so‘radim. Mirza aka voqeani aniqlab, keyin albatta telefon qilishga va’da berdi. Ammo u, kutilganidek, qo‘ng‘iroq qilmadi. Savol esa ochiq qoldi.
“Televizor O‘zbekistonga rasmiy olib kirilmagan”
Oradan bir necha kun o‘tgach, servis markaz ofisiga borib, ulardan videointervyu oldik. Ular intervyuda yuqoridagi gaplarni yana takrorlashdi. Eng qizig‘i, servis mutaxassisining ta’kidlashicha, ushbu televizor O‘zbekistonga rasmiy tarzda olib kirilmagan.
“Mijoz Samsung televizorini xarid qilgandan so‘ng, biz unga 2 yil davomida bepul servis xizmatini ko‘rsatishimiz kerak. Ammo bu holatda biz mijozga rad javobini berishga majbur bo‘ldik. Chunki ushbu televizor O‘zbekiston hududiga rasman olib kelinmagan. Kafolat taloniga qo‘yilgan muhr ham bizniki emas. Buni odatda ko‘chadagi do‘konlar ishlatadi. Savdo markazlari esa, qonunga binoan, kafolat taloniga o‘zining yuridik muhrini bosishi lozim edi”, — deydi “Samsung nano master” servis markazi ma’muri Mariya Guryanova.
Servis xizmatining ma’lum qilishicha, O‘zbekiston hududida faqatgina Rossiya va Vyetnamdan olib kelingan televizorlar rasmiy hisoblanadi.
Televizorning “arxivdagi hujjati”
Shundan so‘ng Mediapark do‘koniga yana murojaat qildim. Bu yerda bizni o‘zini do‘kon direktori deya tanishtirgan Muzaffar aka qarshi oldi. Direktor dastlab muhr bizniki, degan bo‘lsa-da, keyinchalik muhr “Samsung servisiga tegishli” ekani aytildi.
“Bu televizor rasmiy olib kirilgan. Unga oid barcha ma’lumotlar arxivda saqlanadi, shu bois biz uni sizga ko‘rsata olmaymiz. Servis markazi nima uchun televizorga servis xizmati ko‘rsatmayotganidan hayronmiz”.
Oradan deyarli ikki hafta o‘tgach, do‘kon huquqshunosi men bilan telefon orqali bog‘landi va hujjatlar tayyor ekanini ma’lum qildi. Do‘kon ma’muriyati yozgan xatda aytilishicha, televizorni Samsung mahsulotlarini rasman olib kirish bilan shug‘ullanuvchi tashkilot yetkazib bergan.
“Televizor Samsung kompaniyasining O‘zbekiston Respublikasiga sotgan rasmiy mahsuloti hisoblanadi va kafolat talonida belgilangan muddatda va shartlarda servis xizmati ko‘rsatilishi kafolatlanadi”, — deb yozilgan xatda.
Qiziq, televizor chindan ham qonuniy olib kirilgan va ushbu televizor uchun servis xizmati kafolatlangan bo‘lsa, nega menga bu xizmatdan bosh tortishyapti?
Shundan so‘ng, balki muammo servis markazidadir, degan fikr paydo bo‘ldi. Endi kompaniyaning boshqa — Mirzo Ulug‘bek va Yunusobod tumanlaridagi filiallari bilan bog‘landim. Ammo ular ham xuddi Chilonzor filiali aytgan fikrni bildirdilar — televizor O‘zbekiston hududi uchun norasmiy hisoblanadi va unga nisbatan kafolatli servis xizmati ko‘rsatilmaydi.
Kim aybdor?
Maqola tayyorlanib, e’lon qilinishi arafasida servis mutaxassislari menga aloqaga chiqdi va yangi pult zakaz qilishlarini ma’lum qilishdi. Aytishlaricha, ularga Samsung kompaniyasidan shunday topshiriq bo‘lgan. Ammo bu — Mediapark o‘z xaridorlariga noqonuniy (Iste’molchilar huquqlarini himoya qilish to‘g‘risidagi qonunga ko‘ra, kafolatli servis xizmati ko‘rsatilmagan mahsulotlarni sotish taqiqlanadi) televizorlar sotayotganini inkor qilmaydi.
Men, albatta, Mediapark yoki servis markazi taklif etayotgan pultni qabul qilishim va mavzuga shu yerda nuqta qo‘yilishi mumkin edi. Ammo Mediapark va unga o‘xshash maishiy texnika sotuvchi do‘konlar yana xaridorlarni chuv tushirmasligidan ogohlantirish uchun ham ularning bu xizmatidan voz kechdim. Axir balki o‘nlab, yuzlab, hattoki minglab xaridorlar servis xizmatidan mosuvo, mamlakatimiz hududiga noqonuniy kirib kelgan texnikalarni sotib olgan va bu davom etayotgan bo‘lishi mumkin. Televizor O‘zbekistonga qonuniy olib kirilgan taqdirda ham, servis xizmati ko‘rsatilmaydigan mahsulotni sotishga hech kim haqli emas. Bu — iste’molchilar huquqiga tupurishning o‘zginasi.
Yakuniy xulosani iste’molchilar va huquqni muhofaza qiluvchi organlarga qoldiraman. Ishonamanki, ular bu ko‘zbo‘yamachilik ortidagi noqonuniy harakatlarni fosh etadi va iste’molchilar huquqi ishonchli qo‘llarda ekanini isbotlaydi. Ayb televizorni olib kirgan tadbirkordami, uni xaridorga sotgan Mediapark’dami, servis xizmatidan bo‘yin tovlayotgan Samsung’dami, albatta, aniqlanadi. Kafolat taloniga qo‘yilgan va hech kim tan olmayotgan muhr ham nihoyat egasini topadi va bunga huquqiy baho beriladi.
Iste’molchilarni esa sotib olmoqchi bo‘lgan mahsulotlarini sinchiklab tekshirish, uning kafolatli servis xizmatlari borligiga ishonch hosil qilish va shundan keyingina xarid qilishga chaqiraman. Pulingizni ehtiyot qiling!
Izoh (0)