Журналист ҳамкасбларимиздан бири пойтахтдаги Mediapark дўконидан телевизор сотиб олиб, ғаройиб саргузаштларга дуч келди. Ушбу ҳолат ҳар бир истеъмолчини огоҳликка, харид қилмоқчи бўлган техникаларига нисбатан эътиборли бўлишга чорлайди.
Ўтган йилнинг ноябрь ойида футбол бўйича жаҳон чемпионати олдидан Тошкентнинг Қоратош мавзесидаги Mediapark дўконидан Samsung — Тhе Serif номли телевизорни харид қилдим. Нархи жуссасига нисбатан анча қиммат бўлса-да, (телевизор диагонали — 43, нархи — 15 миллион сўм атрофида) сифатли товар олаётганимдан мамнун эдим.
Айтишим керак, телевизор сифати чиндан ҳам ёмон эмас, ҳар ҳолда, ўтган бир йил ичида унга нисбатан ҳеч қандай эътироз туғилмади. Аммо бир неча ой олдин телевизор пультининг пастга босиладиган тугмаси ўз-ўзидан ишдан чиқди-ю, ортидан қизиқ воқеаларни келтириб чиқарди.
“Муҳр — кўчаники”
Аввалига пультни олиб, уни сотиб олган дўконим — Mediapark’ка бордим. Сотувчининг дўконга эмас, Samsung расмий сервис марказига мурожаат қилишим кераклиги ҳақидаги тавсиясидан сўнг, муҳр ўртасида кўрсатилган рақамга қўнғироқ қилдим, бироқ боғланишга бўлган барча ҳаракатларим зое кетди. Шундан сўнг интернетдан компаниянинг Чилонзор туманидаги расмий сервис хизмати рақамини излаб топдим.
Сервис мутахассиси телевизорнинг орқа томонида жойлашган штрих код ва кафолат талонини суратга тушириб юборишимни сўради. Юбордим. Улардан келган жавоб эса мени ҳайратда қолдирди:
— Сиз бу телевизорни кўчадан (норасмий дўконлардан демоқчи, изоҳ — муаллифники) харид қилдингизми?
— Йўқ, Mediapark’дан.
— Қизиқ. Бу телевизор Ўзбекистон учун норасмий ҳисобланади. Шунинг учун биз бу маҳсулот учун кафолатли бепул сервис хизматини кўрсата олмаймиз. Телевизор Венгрияда ишлаб чиқарилган ва у Венгрия учун расмий ҳисобланади.
— Ахир кафолат талонида сизнинг муҳрингиз турибди-ку?
— Бу муҳр бизники эмас. Буни одатда телевизор олди-сотдиси билан норасмий шуғулланувчи тадбиркорлар қўяди.
Қизиқ ҳолат, шундай эмасми?
“Сизга янги пульт берамиз”
Хаёлимга келган биринчи фикр шу бўлдики, бу ерда қандайдир тушунмовчилик бор. Mediapark’дек ўзини ҳурмат қиладиган дўкон Ўзбекистонга норасмий (балки, ноқонуний ҳамдир, аммо ҳозирча аниқ факт йўқлиги учун сервис ходимининг таъбири билан, шундай атай қолайлик) телевизор олиб кириши, уни харидорга сотиши, устига устак, сервис хизматининг муҳрини сохталаштириши мумкин эмасдек туюлди.
Шу умидда дўконнинг сотув бўлимига мурожаат қилдим. Узоқ уринишлардан сўнг Мирза ака исмли ходим мен билан боғланди ва менга янги пульт олиб беришларини, уни дўкондан олиб кетишим мумкинлигини билдирди. Табиийки, мен бу таклифни рад этдим ва менга сервис хизмати кўрсатилмайдиган, Ўзбекистон учун норасмий телевизор нега сотилганини тушунтириб беришларини сўрадим. Мирза ака воқеани аниқлаб, кейин албатта телефон қилишга ваъда берди. Аммо у, кутилганидек, қўнғироқ қилмади. Савол эса очиқ қолди.
“Телевизор Ўзбекистонга расмий олиб кирилмаган”
Орадан бир неча кун ўтгач, сервис марказ офисига бориб, улардан видеоинтервью олдик. Улар интервьюда юқоридаги гапларни яна такрорлашди. Энг қизиғи, сервис мутахассисининг таъкидлашича, ушбу телевизор Ўзбекистонга расмий тарзда олиб кирилмаган.
“Мижоз Samsung телевизорини харид қилгандан сўнг, биз унга 2 йил давомида бепул сервис хизматини кўрсатишимиз керак. Аммо бу ҳолатда биз мижозга рад жавобини беришга мажбур бўлдик. Чунки ушбу телевизор Ўзбекистон ҳудудига расман олиб келинмаган. Кафолат талонига қўйилган муҳр ҳам бизники эмас. Буни одатда кўчадаги дўконлар ишлатади. Савдо марказлари эса, қонунга биноан, кафолат талонига ўзининг юридик муҳрини босиши лозим эди”, — дейди “Samsung нано мастер” сервис маркази маъмури Мария Гурянова.
Сервис хизматининг маълум қилишича, Ўзбекистон ҳудудида фақатгина Россия ва Вьетнамдан олиб келинган телевизорлар расмий ҳисобланади.
Телевизорнинг “архивдаги ҳужжати”
Шундан сўнг Mediapark дўконига яна мурожаат қилдим. Бу ерда бизни ўзини дўкон директори дея таништирган Музаффар ака қарши олди. Директор дастлаб муҳр бизники, деган бўлса-да, кейинчалик муҳр “Samsung сервисига тегишли” экани айтилди.
“Бу телевизор расмий олиб кирилган. Унга оид барча маълумотлар архивда сақланади, шу боис биз уни сизга кўрсата олмаймиз. Сервис маркази нима учун телевизорга сервис хизмати кўрсатмаётганидан ҳайронмиз”.
Орадан деярли икки ҳафта ўтгач, дўкон ҳуқуқшуноси мен билан телефон орқали боғланди ва ҳужжатлар тайёр эканини маълум қилди. Дўкон маъмурияти ёзган хатда айтилишича, телевизорни Samsung маҳсулотларини расман олиб кириш билан шуғулланувчи ташкилот етказиб берган.
“Телевизор Samsung компаниясининг Ўзбекистон Республикасига сотган расмий маҳсулоти ҳисобланади ва кафолат талонида белгиланган муддатда ва шартларда сервис хизмати кўрсатилиши кафолатланади”, — деб ёзилган хатда.
Қизиқ, телевизор чиндан ҳам қонуний олиб кирилган ва ушбу телевизор учун сервис хизмати кафолатланган бўлса, нега менга бу хизматдан бош тортишяпти?
Шундан сўнг, балки муаммо сервис марказидадир, деган фикр пайдо бўлди. Энди компаниянинг бошқа — Мирзо Улуғбек ва Юнусобод туманларидаги филиаллари билан боғландим. Аммо улар ҳам худди Чилонзор филиали айтган фикрни билдирдилар — телевизор Ўзбекистон ҳудуди учун норасмий ҳисобланади ва унга нисбатан кафолатли сервис хизмати кўрсатилмайди.
Ким айбдор?
Мақола тайёрланиб, эълон қилиниши арафасида сервис мутахассислари менга алоқага чиқди ва янги пульт заказ қилишларини маълум қилишди. Айтишларича, уларга Samsung компаниясидан шундай топшириқ бўлган. Аммо бу — Mediapark ўз харидорларига ноқонуний (Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонунга кўра, кафолатли сервис хизмати кўрсатилмаган маҳсулотларни сотиш тақиқланади) телевизорлар сотаётганини инкор қилмайди.
Мен, албатта, Mediapark ёки сервис маркази таклиф этаётган пультни қабул қилишим ва мавзуга шу ерда нуқта қўйилиши мумкин эди. Аммо Mediapark ва унга ўхшаш маиший техника сотувчи дўконлар яна харидорларни чув туширмаслигидан огоҳлантириш учун ҳам уларнинг бу хизматидан воз кечдим. Ахир балки ўнлаб, юзлаб, ҳаттоки минглаб харидорлар сервис хизматидан мосуво, мамлакатимиз ҳудудига ноқонуний кириб келган техникаларни сотиб олган ва бу давом этаётган бўлиши мумкин. Телевизор Ўзбекистонга қонуний олиб кирилган тақдирда ҳам, сервис хизмати кўрсатилмайдиган маҳсулотни сотишга ҳеч ким ҳақли эмас. Бу — истеъмолчилар ҳуқуқига тупуришнинг ўзгинаси.
Якуний хулосани истеъмолчилар ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга қолдираман. Ишонаманки, улар бу кўзбўямачилик ортидаги ноқонуний ҳаракатларни фош этади ва истеъмолчилар ҳуқуқи ишончли қўлларда эканини исботлайди. Айб телевизорни олиб кирган тадбиркордами, уни харидорга сотган Mediapark’дами, сервис хизматидан бўйин товлаётган Samsung’дами, албатта, аниқланади. Кафолат талонига қўйилган ва ҳеч ким тан олмаётган муҳр ҳам ниҳоят эгасини топади ва бунга ҳуқуқий баҳо берилади.
Истеъмолчиларни эса сотиб олмоқчи бўлган маҳсулотларини синчиклаб текшириш, унинг кафолатли сервис хизматлари борлигига ишонч ҳосил қилиш ва шундан кейингина харид қилишга чақираман. Пулингизни эҳтиёт қилинг!
Изоҳ (0)