Yolg‘izlik inson salomatligi uchun global tahdid — JSST

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) yolg‘izlikni inson salomatligi uchun jiddiy global tahdid deb eʼlon qildi.

Ma’lum qilinishicha, 15-noyabr kuni JSST ijtimoiy aloqalarning insonlar salomatligiga taʼsirini o‘rganish uchun xalqaro komissiya tuzgan. Unga 11 nafar siyosatchi va faollar kirgan. Komissiya uch yil davomida faoliyat olib boradi.

Ta’kidlanishicha, odamlarning ijtimoiy faolligini to‘xtatgan COVID-19 pandemiyasi tufayli yolg‘izlik muammosi og‘irlashgan, shuning uchun yolg‘izlik darajasi ham oshgan. 

“Yolg‘izlik chegaradan oshmoqda va sog‘liq, farovonlik hamda taraqqiyotning barcha jabhalariga taʼsir etuvchi jamoat salomatligiga global tahdidga aylanib bormoqda. Ijtimoiy izolyatsiya yosh yoki chegarani bilmaydi”, — deydi komissiya hamraislaridan biri Chido Mpemba.

Komissiya hamraisi, AQSHning bosh sanitar vrachi Vivek Murti yolg‘izlikning salomatlik uchun xatari kuniga 15 ta sigaret chekish xavfidan kam emasligi hamda semirish va jismoniy faollik yetishmasligidan ko‘proq ekanini bildirgan.

Murtiga ko‘ra, yolg‘izlik ko‘pincha rivojlangan mamlakatlarda muammo sifatida ko‘riladi, ammo dunyoning barcha mintaqalarida har to‘rt nafar keksa ijtimoiy jihatdan izolyatsiya qilingan.

JSST qo‘shimcha qilishicha, dunyodagi har to‘rtinchi keksa inson ijtimoiy izolyatsiyani boshdan kechiradi, bu aqldan ozish (demensiya) xavfini 50 foizga va koronar arteriya kasalligi yoki insult xavfini 30 foizga oshiradi. Tadqiqotlarga ko‘ra, dunyodagi o‘smirlarning 15 foizi yolg‘iz. Ular maktabda yolg‘izlikni boshdan kechiradi va universitetni tashlab ketish ehtimoli ko‘proq. 

Sentyabr oyi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda o‘zgalar parvarishiga muhtoj bo‘lgan yolg‘iz keksalarning soni 18 417 nafarga yetgan. Ularni asosan yolg‘izlik, salomatlik va xavfsizlik masalalari, harakatlanish cheklanganligi, kundalik uy ishlarini bajarishda qiyinchilik, noto‘g‘ri ovqatlanish, xotira susayishi, firibgarlik va suiiste’mollarga qarshi zaiflik, o‘z-o‘zini parvarish qilolmaslik va ijtimoiy xodimlar tomonidan parvarishlash grafigining noto‘g‘ri shakllantirish kabi muammolari qiynab keladi.