• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12557.56
    • RUB159.44
    • EUR14809.13
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +30°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Rossiya Ukraina bilan don kelishuvidan chiqdi: Bu nimani anglatadi?

    Rossiya urushga qaramay, Qora dengiz portlaridan Ukraina oziq-ovqat mahsulotlarini eksport qilishga ruxsat bergan don bitimidan rasman chiqdi. U bu haqda Turkiya, Ukraina va BMT kotibiyatini xabardor qilgan. Shartnoma muddati bugun, 17-iyul kuni yakuniga yetdi.

    Foto: Unsplash

    “Qora dengiz tashabbusi” 18-iyuldan boshlab, Istanbuldagi Ukraina doni ortilgan kemalarni nazorat qilgan qo‘shma muvofiqlashtirish markazi faoliyatini to‘xtatadi. Rossiya yuk tashish xavfsizligi kafolatlarini ham bekor qildi va Qora dengiz shimoli-g‘arbiy qismidagi gumanitar koridorini cheklamoqchi.

    Kreml avvalroq Moskva talablari qondirilgach, Rossiya Ukraina oziq-ovqat mahsulotlarini Qora dengiz portlari orqali eksport qilish imkonini beruvchi kelishuvni ko‘rib chiqishini aytgan edi.

    “Bitimning Rossiyaga tegishli qismi amalga oshirilishi bilanoq, Rossiya zudlik bilan ushbu kelishuvni amalga oshirishga kirishadi”, — degan edi Rossiya prezidenti matbuot kotibi Dmitriy Peskov.

    Uning so‘zlariga ko‘ra, don kelishuvi bo‘yicha pozitsiya Moskva tomonidan Qrim ko‘prigiga hujumdan oldin e’lon qilingan va ko‘prikdagi portlash don bitimi tugatilishi bilan bog‘liq emas.

    Darhaqiqat, Rossiya rasmiylari 2022-yilning 22 iyulida kelishilgan “Qora dengiz don tashabbusi”dan chiqish bilan uzoq vaqtdan beri tahdid qilib, kelishuv shartlari bo‘yicha Rossiyaga berilgan va’dalar bajarilmayotganini ta’kidlab keladi.

    Turkiya, Ukraina rasmiylari va BMT vakillari kelishuvni saqlab qolish tarafdori edi.

    Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘on dushanba kuni Putinning kelishuvni uzaytirish istagiga umid qilayotganini aytdi.

    “Bugungi bayonotga qaramay, men ishonaman, do‘stim Putin bu gumanitar koridor ishini davom ettirishni xohlaydi”, — degan Erdo‘g‘on.

    Yevropa Ittifoqida vaziyatga kamroq optimistik qarashmoqda.

    Yevrokomissiya prezidenti Ursula fon der Lyayen Moskvaning kelishuvdan chiqish qarorini qoraladi va buni “bema’ni harakat” deb atadi. Uning qo‘shimcha qilishicha, Yevropa Ittifoqi Ukraina oziq-ovqat mahsulotlarini jahon bozorlariga yetkazib berish ustida ishlashda davom etadi.

    Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy Rossiya kelishuvni to‘xtatganini e’lon qilganiga qaramay, Kiyev g‘alla eksport qilishda davom etishini aytdi.

    “Bizda ikkita kelishuv bor edi: Ukraina, Turkiya, BMT, boshqa kelishuv Rossiya, Turkiya, BMT. Demak, Rossiya kelishuvni to‘xtatayotganini aytsa, BMT Bosh kotibi Guterrish va Turkiya prezidenti Erdo‘g‘on bilan kelishuvni buzmoqda. Biz bilan emas. Ular bilan hech qanday kelishuvimiz yo‘q”, — deydi u o‘z bayonotida.

    Don shartnomasi bo‘yicha oxirgi kema Odessa portidan 16-iyul kuni ertalab jo‘nab ketdi. Rossiya iyun oyi oxirida uning Qora dengiz orqali o‘tishiga kelishib oldi va shundan beri Moskva boshqa kemalarning o‘tishiga ruxsat bermadi.

    Ukraina hukumati bir necha bor don tashuvchi kemalarni tekshirishuvchi rossiyalik inspektorlar yetkazib berishni ataylab kechiktirishi, tartibga solinmagan hujjatlarni muntazam talab qilishi va g‘alla ishiga aralashish uchun boshqa asossiz sabablarni izlashidan shikoyat qilgan.

    Nima bajarilmadi?

    So‘nggi haftalarda Putin don bo‘yicha kelishuvni qayta-qayta tanqid qilib, uni boshqa narsalar qatori bir tomonlama o‘yin deb atadi.

    “Shuni ta'kidlamoqchiman, umuman hech narsa qilinmadi. Bu bir tomonlama o‘yin. Rossiya manfaatlari mavjudligi bilan bog‘liq hech bir punkt bajarilmagan”, — dedi Putin.

    Hafta oxirida Janubiy Afrika Respublikasi prezidenti Kiril Ramafosa bilan don kelishuvini muhokama qilar ekan, Putin “Rossiya-BMT tegishli memorandumida Rossiya oziq-ovqat va o‘g‘itlarini eksport qilish yo‘lidagi to‘siqlarni bartaraf etish bo‘yicha belgilangan majburiyatlar hamon bajarilmaganini taʼkidladi”.

    Rossiya va BMT o‘rtasidagi memorandum don bo‘yicha kelishuv muhokamasidagi rasmiy kelishmovchiliklarning asosiy sababidir.

    22-iyul kuni Istanbulda bir emas, ikkita hujjat imzolandi: BMT va Rossiya  o‘rtasida Rossiyadan jahon bozorlariga oziq-ovqat va o‘g‘itlar eksportini taʼminlashga qaratilgan anglashuv memorandumi va Qora dengiz don tashabbusining o‘zi, u Rossiya harbiylari tomonidan Ukraina portlaridagi to‘sib qo‘yilgan oziq-ovqat va o‘g‘itlarning xavfsiz eksportini ta’minlaydi.

    Rossiyaning ta’kidlashicha, don bitimi ikki qismdan iborat bo‘lib, Ukraina va Rossiyadan eksportni osonlashtirishni o‘z ichiga oladi.

    Bu Rossiya rasmiylarining kelishuvning “paket” xususiyatiga ko‘plab murojaat qilishini tushuntiradi.

    “Birinchidan, hujjat ishtirokchilarning turli tarkibi tomonidan imzolangani, ikkinchidan, turli xil amal qilish muddatlariga ega bo‘lishi (memorandum uch yil) bu nuqtayi nazarga qarshi bo‘lishi mumkin. Qolaversa, memorandum matnida faqatgina tomonlar ko‘radigan chora-tadbirlar bo‘yicha kelishuvga kelishi qayd etilgan”.

    Hujjatda, shuningdek, “memorandum xalqaro shartnoma hisoblanmaydi va xalqaro huquqqa muvofiq hech qanday huquq va majburiyatlarni belgilamaydi” deb yozilgan.

    Sanksiyalar yoki toksik iqtisodiyot

    Rossiya oziq-ovqat eksportiga to‘sqinlik qiluvchi sanksiyalarni yumshatish g‘alla kelishuviga rasman kiritilmaganiga qaramay, AQSH va Yevropa Ittifoqi bilan kelishilgan, deb yozadi Karnegi Politika.

    Natijada, Yevroittifoq tomonidan Rossiyaga nisbatan joriy etilgan sanksiyalar Rossiyadan oziq-ovqat va o‘g‘itlarni (kaliydan tashqari) import qilish, eksport qilish, sotib olish yoki sotishni taqiqlamaydi. 9-paketda sanksiyalangan subyektlar ishtirokida ham operatsiyalarga ruxsat berilishi alohida ta’kidlangan.

    Biroq, Moskvaning talablari oziq-ovqat ta’minoti bo‘yicha cheklov choralarini bekor qilishdan ko‘ra uzoqroqqa bordi.

    Rossiya TIV ma’lumotlariga ko‘ra, muzokaralar chog‘ida Moskvaga “Rossiyaning qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini xalqaro jahon bozorlariga yetkazib berish uchun to‘g‘ridan to‘g‘ri va bilvosita barcha sanksiyalarni bekor qilish” kabi vaʼdalar berilgan. Aslida, Rossiya hukumati qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishiga har qanday tarzda ta’sir ko‘rsatadigan iqtisodiy cheklash choralarining muhim qismini olib tashlashni talab qildi.

    Haqiqatan ham Rossiya donini yetkazib berishda muammolar mavjud. Import qiluvchilar sanksiyalardan qo‘rqib, Rossiya kompaniyalari bilan hamkorlik qilishdan bosh tortishi mumkin.

    Aslida, butun Rossiya iqtisodiyoti toksik bo‘lib qoldi, ammo Kreml buni olib tashlanishi mumkin bo‘lgan ba’zi bir “bilvosita sanksiyalar” natijasi sifatida ko‘radi.

    Yana bir muammo — Rossiya banklarining SWIFT tizimidan uzilishi, bu yetkazib berish uchun to'lovlarni juda noqulay qiladi.

    Financial Times (FT) nashrining yozishicha, g‘alla shartnomasini uzaytirish bo‘yicha muzokaralar chog‘ida Rossiya avvalroq Rosselxozbank to‘lovlarni qayta ishlash va unga SWIFT tizimiga kirish huquqini beruvchi sho‘ba korxona tashkil etishni ko‘zda tutuvchi rejani taklif qilgan.

    Rosselxozbank ilgari g‘alla va o‘g‘itlarning xalqaro savdosida muhim rol o‘ynamagan, ammo Kreml uni qishloq xo‘jaligi eksportida to‘lovlar uchun “yagona darcha”ga aylantirishga qaror qilgan va shu bilan uni sanksiyalardan himoya qilgan (Gazprombank va gaz eksporti kabi).

    Natijada, Rosselxozbank bo‘yicha kelishuvlar haqida xabar berilmagan.

    FT ta’kidlashicha, bank to‘liq Kremlga tegishli: uning sobiq boshqaruv raisi Dmitriy Patrushev, amaldagi qishloq xo‘jaligi vaziri va Xavfsizlik kengashi kotibi Nikolay Patrushevning o‘g‘li, u “Ukrainadagi urushni boshlashda muhim rol o‘ynagani” aytiladi.

    17.07.2023, 22:49   Izoh (0)   23361
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Yog‘och miltiq ushlagan qizlar, auksionga qo‘yilgan jemper, Gonkongga yaqinlashayotgan to‘fon — 17-iyul suratlari

    17.07.2023, 22:25

    Misrda noma’lum virus tarqalmoqda

    17.07.2023, 21:38

    YouTube'da yangi funksiya paydo bo‘ldi

    17.07.2023, 21:11

    AQSH shtatida damba yorildi. Aholidan zudlik bilan evakuatsiya qilish so‘ralmoqda (video)

    17.07.2023, 20:52

    Xitoyda havo harorati 52,2 darajaga ko‘tarildi va iyul oyidagi rekordni yangiladi

    17.07.2023, 19:55

    Mutaxassislar inflyatsiyaning sekinlashuvi hisobiga AQSH iqtisodiyoti bo‘yicha prognozlarni yaxshilamoqda

    17.07.2023, 19:50
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Fitch Ratings “Biznesni rivojlantirish banki” ATB kredit reytingini oshirdi 


    NRG Uzbekistan 60 gektar maydonda "shahar ichida shahar" keng ko‘lamli turar-joy loyihasini ishga tushirmoqda


    Fitch Kapitalbankning reytingini "Ijobiy" prognoz bilan tasdiqladi


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    Hududiy elektr tarmoqlari” AJ Fitch Ratings agentligining xalqaro kredit reytingini “BB, barqaror” darajasiga oshirdi


    Inflyatsiya va jamg‘armalar: Nega pul o‘z qiymatini yo‘qotadi?


    HONOR ilhomlantiruvchi AI texnologiyalarga ega HONOR 400 seriyasini taqdim etdi


    NRG Uzbekistan zamonaviy va keng majmua — Maftun Makon turar joy mavzesini qurish bo‘yicha ulkan loyihani amalga oshirmoqda


    “O‘zbekgidroenergo” AJning xalqaro kredit reytingi BB (barqaror) darajasiga ko‘tarildi


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    Smart Business va UZCARD Farg‘ona tadbirkorlari uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochmoqda 


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi

     

    Tavsiya etamiz

    Isroil AQSHga hujum qilgan kun: o‘nlab amerikaliklarni o‘ldirish bu anglashilmovchilik edimi yoki fitna?

    2 iyul, 19:45

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Rossiya Afg‘oniston Islom Amirligini rasman tan oldi

    Dunyo | 3 iyul, 23:51

    Bolalar bilan urush haqida qanday suhbatlashish lozim?

    Dunyo | 3 iyul, 23:35

    Qoraqalpog‘istonda fuqaroning yonidan 250 grammdan ortiq opiy topildi

    O‘zbekiston | 3 iyul, 23:20

    “Daryo” dayjesti: 3-iyulning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 3 iyul, 23:05

    Samarqand no‘xat sho‘ragi patentlandi

    O‘zbekiston | 3 iyul, 22:50

    Dermatologdan ogohlantirish: “Ushbu xato SPF kremning foydasini yo‘qqa chiqaradi”

    Go‘zallik | 3 iyul, 22:40

    AQSHda 6 mlrd dollarlik ta’lim dasturlarini moliyalashtirish to‘xtatib qo‘yildi

    Dunyo | 3 iyul, 22:30

    Superliga. “Sho‘rtan” o‘z maydonida “Qizilqum”ga mag‘lub bo‘ldi

    Sport | 3 iyul, 22:26
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.