• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Turkiyadagi zilzilalar O‘zbekiston iqtisodiyotiga qanday ta'sir qilishi mumkin?

    Prognozlashtirish va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti (PMTI) ekspertlari Turkiyada sodir bo‘lgan zilzilaning O‘zbekiston uchun oqibatlarini baholadi.

    Foto: Bloomberg

    PMTI shuningdek, Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT) mamlakatlari o‘rtasidagi tabiiy ofatlarni monitoring qilish va favqulodda choralar ko‘rish bo‘yicha hamkorlik imkoniyatlarini tahlil qildi.

    Turkiyadagi zilzila oqibatlarining O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta’siri tashqi savdo, investitsiyalar, mehnat migratsiyasi va yalpi ichki mahsulot kabi yo‘nalishlarda o‘rganildi.

    2022-yilda O‘zbekistonning Turkiyaga eksporti (1,5 mlrd dollar) asosan mis, paxta, rux va plastmassa kabi xomashyodan, importi (1,7 mlrd dollar) esa mashina va asbob-uskunalar, plastmassa, kimyoviy moddalar, pigmentlar va farmatsevtika mahsulotlaridan iborat bo‘lgan. 

    Tahlil natijalariga ko‘ra, mamlakatlar o‘rtasidagi savdoda quyidagi o‘zgarishlar aniqlandi:

    • zilziladan jabr ko‘rgan hududlarda amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli rekonstruksiya loyihalari O‘zbekistondan mis, rux, plastmassa, alyuminiy, shuningdek, oziq-ovqat mahsulotlari importiga talabni yanada oshirishi mumkin;
    • to‘qimachilik sanoati markazlaridan biri bo‘lgan Qahramonmarash zilziladan katta talafot ko‘rganligi sababli, mavjud vaziyat Turkiyaga ip-kalava eksportiga (2022-yil 523,3 mln dollar) salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin;
    • Turkiyadan import qilinadigan rang beruvchi pigmentlar va gazlamalar yetishmasligi sababli mavjud vaziyat O‘zbekistonda to‘qimachilik mahsulotlarini ishlab chiqarishga salbiy ta’sir ko‘rsatishi ehtimoli bor. 

    Turkiyadagi zilzila fonida davlat xarajatlari va inflyatsiyaning keskin oshishi mehnat muhojirlari daromadiga ta’sir qilishi va bu mamlakatdan pul o‘tkazmalari oqimini kamaytirishi mumkin (2021-yil 230 mln dollar).

    Turkiyada sodir bo‘lgan zilzilaning O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta’sirini baholash The Thomson Reuters Trust Principles  tomonidan taklif qilingan ssenariylarga asoslangan. Turkiya yalpi ichki mahsuloti o‘sishining qisqarishi O‘zbekistonda YIM o‘sishining 0,03 f.p. dan 0,1 f.p. gacha pasayishiga olib kelishi mumkin.

    2011-yilda Yaponiyada yuz bergan zilzila tabiiy ofatlar davrida “odamlar ofatga qarshi” konsepsiyasi birinchi o‘ringa chiqishiga yorqin misol bo‘ldi. Bunda talafotning og‘ir oqibatlarini bartaraf etish uchun odamlar birlashishga intiladi:

    • Yaponiyaga 23 ta mamlakatdan qutqaruv guruhlari yuborilgan;
    • 163 ta mamlakat va 43 ta xalqaro tashkilotdan yordam taklifi olingan;
    • 17,5 milliard iyenadan ortiq xayriya ko‘magi yo‘naltirilgan.

    TDT mamlakatlari tabiiy hodisalarni (zilzilalar) monitoring va tahlil qilish, shuningdek, ularga o‘z vaqtida javob berish uchun muhim ilmiy va amaliy salohiyatga ega:

    • seysmik faollikni o‘rganish va oldini olish bo‘yicha milliy institutlarni faol rivojlantirmoqda;
    • zilzilalarning oqibatlariga qarshi kurashish va bartaraf etish bo‘yicha ikki tomonlama (6 ta bitim) va ko‘p tomonlama (9 ta bitim) formatda o‘zaro hamkorlikni yo‘lga qo‘ymoqda.

    Shuningdek, Markaziy Osiyo mamlakatlari  hududida Tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish bo‘yicha Osiyo markazi va Favqulodda vaziyatlar va tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish markazi faoliyat yuritadi.

    Tadqiqot natijasida TDT davlatlari tomonidan Turkiyaga yordam ko‘rsatish bo‘yicha takliflar tayyorlandi:

    • Birinchi darajadagi tadbirlar: odamlarni qutqarish va ularga zarur birlamchi yordam ko‘rsatish.
    • TDT mamlakatlari o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlikning keyingi chora-tadbirlari: zilzila natijasida vayron bo‘lgan hudud obyektlari va iqtisodiyotini tiklash.
    • Uzoq istiqboldagi harakatlar: tabiiy ofatlarga javob berish va ularning oqibatlarini bartaraf etish bo‘yicha muntazam o‘zaro hamkorlik.
    16.02.2023, 22:45   Izoh (1)   11224
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (1)

    Kirish
    1. 120690126@telegram.org / 17.02.2023, 08:16

      Globallashuv shunday darajaga yetdiki, bugun dunyodagi istalgan voqea insonlar uchun "Kapalak effektini" yuzaga keltiryapti. Turkiyadagi zilzilaning O'zbekistonga katta ta'siri seziladi, Xitoyda kimdir yegan ko'rshayaplak butun dunyoni uyiga qamab qo'yadi.
      *Kapalak effekti - sistemaga ta'sir ettirilgan har qanday sezilmas kichik ta'sir ham kelajakda aytib bo'lmas katta o'zgarishlarga olib kelishi mumkinligini bildiradi.

      Javob berish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Rossiya yetakchi: O‘zbekistonda qaysi davlat kompaniyalari ko‘paymoqda? 

    16.02.2023, 14:30

    Markaziy Osiyoning yuksalishi Buyuk Britaniya bizneslari uchun imkoniyat — The Telegraph

    15.02.2023, 23:10

    Qashqadaryoda eng ko‘p: O‘zbekiston hududlarida bo‘sh ish o‘rniga qancha talabgor bor?

    15.02.2023, 20:40

    AQSHda narxlar oshishi ketma-ket yettinchi oy sekinlashdi

    15.02.2023, 17:36

    O‘zbekiston 2022-yil rekord darajada ko‘p mandarin import qildi

    15.02.2023, 13:20

    Qozog‘istonda bola tug‘ilganida hisobvaraqalar ochilib, ularga 18 yoshgacha pul o‘tkazish dasturi ishga tushmoqda

    15.02.2023, 12:40
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    Kapitalbank va Visa O‘zbekiston terma jamoasining JCH-2026 saralash o‘yinini BAAda tantanali ravishda ochishdi


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    Yangi ufqlar: Centrum Air haftasiga ikki marta Toshkentdan Bishkekka parvozlarni amalga oshiradi


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    UZTELECOM "Muruvvat" tarifini taqdim etadi: Atigi 25 000 so‘m evaziga g‘amxo‘rlik va e’tibor bilan boyitilgan aloqa


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


    Tenge Bank Tenge24 ilovasida yangi raqamli avtokreditini e’lon qildi


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    Toshkentda xalqaro fintex-hodisa — Visa Cashless Forum 2025 bo‘lib o‘tdi 


     ADM Jizzakh Jizzaxda joylashgan 5-ixtisoslashtirilgan muassasa tarbiyalanuvchilari ehtiyoji uchun avtobus taqdim qildi


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


    UCMG Amsterdamda bo‘lib o‘tayotgan Money 20/20 Europe xalqaro fintech ko‘rgazmasida O‘zbekiston nomidan ishtirok etadi


    Mobiuz "Mehribon" imtiyozli tarif rejasini taqdim etdi

     

    Tavsiya etamiz

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Shavkat Mirziyoyevni Qurbon hayiti bilan kimlar tabrikladi?

    O‘zbekiston | 6 iyun, 19:57

    Ukraina “O‘rgimchak to‘ri”ga o‘xshash yangi operatsiyalarga tayyorlanmoqda — The Washington Post

    Dunyo | 6 iyun, 19:30

    Germaniya yuzlab migrantlarni mamlakatga kiritmadi

    Dunyo | 6 iyun, 18:50

    Ukrainalik bolalar dam olish va reabilitatsiya uchun Toshkentga keldi (foto)

    O‘zbekiston | 6 iyun, 17:46

    Yaponiyadagi “EXPO-2025” ko‘rgazmasidagi suvda bakteriyalar aniqlandi

    Dunyo | 6 iyun, 16:58

    Isroil uzoq tanaffusdan so‘ng Bayrut hududiga zarba berdi

    Dunyo | 6 iyun, 16:00

    O‘zbekiston milliy terma jamoasi a’zolari va murabbiylarini mukofotlash to‘g‘risidagi prezident farmoni e’lon qilindi

    O‘zbekiston | 6 iyun, 15:25

    Muhabbat va nafrat orasi bir qadam. “Yolg‘onchi” Tramp va “telba” Mask o‘rtasidagi mojaro ijtimoiy tarmoqlarni portlatdi

    Dunyo | 6 iyun, 14:00
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.