The Telegraph nashri O‘zbekiston va boshqa Markaziy Osiyo davlatlaridagi rivojlanish Buyuk Britaniyadagi biznes egalari uchun qulay imkoniyatligi haqida maqola tayyorladi. “Daryo” uni e’tiboringizga havola qiladi.
Daryo vodiylari, qorli tog‘lar va qurg‘oqchil dashtlar hududi bo‘lgan Markaziy Osiyo ko‘chmanchi qabilalar va Ipak yo‘li savdogarlari haqidagi ertaklari bilan xayollarni o‘ziga rom etadi.
Qozog‘iston, O‘zbekiston, Tojikiston, Turkmaniston va Qirg‘izistondan tashkil topgan mintaqaning 76,7 million aholisi Kaspiy dengizi, Rossiya va Xitoy o‘rtasida joylashgan ulkan yerlarni egallaydi.
Uning Osiyo va Yevropa o‘rtasidagi strategik joylashuvi qadimdan xalqaro savdoning asosiy chorrahasiga aylangan, O‘zbekistondagi Samarqand va Tojikistonning Xo‘jand kabi qadimiy shaharlari mintaqa bo‘ylab o‘tgan savdo karvonlari daromadi evaziga boyib bormoqda.
Garchi bu mamlakatlar sovet tuzumi davrida o‘nlab yillar davomida yakkalanib qolgan bo‘lsalar ham, mustaqillikka erishgandan so‘ng mintaqa ulkan istiqbolli bozor sifatida o‘zining tarixiy ildizlariga qaytmoqda.
Bu hudud dunyodagi eng ajoyib tabiiy boyliklarga ega, mo‘l-ko‘l neft va tabiiy gazdan tortib noyob minerallar va qimmatbaho metallar zaxiralarigacha.
Mintaqa barqaror energiya sohasida ham katta va’dalarga ega, bu sohaga ixtisoslashgan Britaniya bizneslari uchun ajoyib imkoniyatlar ochadi. Sovet davridagi elektr infratuzilmasini keng qamrovli modernizatsiya qilish zarurati tufayli samarali tarmoq tizimlariga kuchli talab mavjud.
Xususan, Qirg‘iziston ham, Tojikiston ham gidroenergetika bo‘yicha ulkan rejalarni amalga oshirmoqda, uning salohiyati yiliga 527 milliard kVt/soatni tashkil etadi.
Tojikiston hukumati 50 ta kichik va o‘rta GES qurishni rejalashtirgan, bu esa qurilish, qurilish muhandisligi va barqaror energiya texnologiyalariga ixtisoslashgan korxonalar uchun bozorni ochib beradi.
O‘zbekiston energetika, xususan, quyosh energetikasini rivojlantirish uchun ham ulkan salohiyatga ega. Mamlakat yiliga 310 dan ortiq quyoshli kunlarni ko‘radi, bu esa yiliga 2 trillion kVt/soatni tashkil etadi.
Mamlakat hukumati 2030-yilga kelib 12 GVt+ qayta tiklanadigan energiya maqsadiga erishish uchun kamida 15 milliard dollar ajratdi.
Bu esa muhandislik va xaridlarga ixtisoslashgan Britaniya korxonalari hamda qayta tiklanadigan energiya yechimlari yetkazib berishga yuqori talabni yuzaga keltirdi.
O‘zbekiston, Qozog‘iston, Tojikiston va Qirg‘izistonda toza energiya texnologiyalari uchun zarur bo‘lgan katta hajmdagi foydali qazilmalar mavjud bo‘lib, ishlab chiqarish jarayonida emissiyalarni kamaytirish uchun barqaror tog‘-kon yechimlari, texnologiyalari va xizmatlariga talab yaratiladi.
Mintaqada to‘liq modernizatsiya qilish va eng yangi texnologiyalarni o‘zlashtirish, xalqaro biznes va xorijiy investorlar uchun jozibador muhitni yaratish maqsadida bank-moliya sektorida tub o‘zgarishlar ro‘y bermoqda.
O‘zbekiston 2025-yil oxirigacha davlat aktivlarining 75 foizini va davlat banklarining 50 foizini xususiylashtirish majburiyatini oldi va 2024-yil oxirigacha 15 ta yirik davlat korxonalarini birlamchi ommaviy joylashtirishni o‘tkazishi kerak.
Shunday qilib, moliyaviy maslahatchilardan tortib boshqaruv konsalting firmalari, auditorlar va yuridik firmalargacha bo‘lgan professional moliyaviy xizmatlar provayderlariga talab yuqori.
Shuningdek, tadbirkorlik amaliyoti xalqaro miqyosda e’tirof etilgan qoidalar va qoidalarga, xususan, ko‘plab tijorat shartnomalarida ingliz umumiy huquqidan foydalanishga mos kelishi kerakligi e’tirof etilgan.
Mintaqada Britaniya bizneslari o‘ziga xos tarzda foydalanishlari mumkin bo‘lgan jozibador va tanish muhitni yaratishda haqiqiy yutuqlarga erishilmoqda.
Markaziy Osiyoda tashkil etilgan korxonalar 2018-yilda Qozog‘iston poytaxtida ishga tushirilgan Ostona xalqaro moliya markaziga (AIFC) murojaat qilishlari mumkin, bu bozorga kirish xavfini kamaytirish uchun katta imkoniyatdir.
Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi va natijada xalqaro sanksiyalar ta’siridan so‘ng Markaziy Osiyo yana Kaspiy va Qora dengizlar orqali Yevropani Osiyo bilan bog‘laydigan ta’minot poyezdlari va savdo yo‘llari yo‘lagiga aylandi.
Mintaqa bo‘ylab savdo doimiy ravishda o‘sib borayotganligi sababli, Buyuk Britaniya korxonalari uchun yirik temir yo‘l markazlari, aeroportlar, dengiz portlari va chegara o‘tish joylariga texnologiya, xizmatlar va materiallarni tashish uskunalarini taqdim etish imkoniyatlari keng.
Izoh (0)