Aytildi, ammo ko‘p o‘tmay qaytildi. Maktablarda 11-yanvardan dars boshlanishi haqidagi xabarni jamoatchilik qanday qarshiladi?

Xabaringiz bor, O‘zbekistondagi umumta’lim maktablarida 11-yanvar kuni tugashi kerak bo‘lgan qishki ta’til sovuq ob-havo oqimi kirib kelayotganligi sababli 17-yanvarga qadar uzaytirilgandi. Bugun esa aytilgan gapdan qaytilgani, aksariyat hududlarda jumladan Surxondaryo, Xorazm, Andijon va Qashqadaryo viloyatlarida maktablar faoliyati 11-yanvardan yana davom ettiriladigan bo‘lgani ochiqlandi.

Dastlab bu haqdagi shov-shuvlar Jizzax shahar xalq ta’limi bo‘limi mudiri Oydin Hamroqulovaning shahardagi umumta’lim maktabi direktorlariga ta’lim dargohlaridagi isitish pechlarini yoqib, tayyor qilishlari kerakligini uqtirib, o‘quv jarayonlari 11-yanvardan davom etishini bildirishi bilan boshlandi.

Jizzax shahar xalq ta’limi bo‘limi mudiri Oydin Hamroqulovaning maktab direktorlariga yozgan xabarida shunday deyiladi. “Bugun hamma issiqlik tarmog‘i suvini to‘ldirib, yoqinglar. Qishki ta’til bekor qilindi. Hammaga 11-yanvardan ish boshlanadi. O‘qituvchilar o‘quvchilarni chaqirib, darsga tayyorgarlik ko‘rib kelishsin”.

“Daryo”ning bu haqdagi so‘roviga javob bergan Oydin Hamroqulova xabar maktab direktorlariga 9-yanvar kuni kechki payt yozilganini, 10-yanvar kuni ob-havo keskin sovigani va qalin qor yoqqani sababli bu topshiriq bekor bo‘lganini aytdi. Surxondaryo viloyati hokimligi esa Telegram messenjerida viloyat xalq ta’limi boshqarmasi boshlig‘i nomidan tarqalayotgan xabarlar to‘g‘ri ekanini, hududdagi maktablarda dars jarayonlari 2023-yilning 11-yanvaridan boshlanishini tasdiqladi.

Ko‘p o‘tmay Xorazm, Buxoro va Andijon viloyatidagi maktablarda ham dars jarayonlari 11-yanvardan boshlanishi ma’lum bo‘ldi.

Xo‘sh, buni jamoatchilik qanday kutib oldi?

“Hokimlar o‘quv jarayonlarini belgilash yoki ta’tilni bekor qilish bo‘yicha mustaqil vakolatga ega emas”, — deydi Telegram’dagi “Yuristkadastr” kanali admini amaliyotchi yurist Saidali Muxtoraliyev.

Ba’zi bir viloyatlarda, jumladan, Andijon va Xorazm viloyatlarida ayrim ta’lim muassasalari uchun ertadan o‘quv jarayonlari boshlanishi haqida xabar tarqaldi. Bu yoqda maktablar, maktabgacha ta’lim tashkilotlari va oliy o‘quv yurtlari uchun 18-yanvargacha ta’til e’lon qilingan. Lekin Vazirlar Mahkamasidan chiqqan qaysidir yig‘ilish bayoni bilan OTM, texnikum, kollej, kasb-hunar maktablari va akademik litseylarda o‘quv jarayonini mahalliy hokimliklar bilan kelishilgan holda tashkil etish belgilanibdi. Aslida hokimlar o‘quv jarayonlarini belgilash yoki ta’tilni bekor qilish bo‘yicha mustaqil vakolatga ega emas. Sababi “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonunning 27-moddasida mahalliy davlat hokimiyati organlarining ta’lim sohasidagi vakolatlari keltirilgan bo‘lib, bular qatorida ta’lim muassasalari uchun o‘quv ta’tillarni belgilash yoki ularni bekor qilib, o‘quv jarayonlarini boshlash yoki ta’lim tashkilotlari faoliyatini boshqarish va muvofiqlashtirish vakolati ko‘rsatilmagan. Shunday ekan, hokimliklar bu masalani mustaqil hal qila olmaydi.

Yuqoridagi qonunning 26-moddasida Maktabgacha ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligi, Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi ta’lim sohasidagi vakolatli davlat boshqaruvi organlari ekanligi belgilangan. Hozir bu vazirliklar Maktabgacha va maktab vazirligi hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi sifatida qayta tashkil etildi. 26-moddada aynan mana shu vazirliklarning asosiy vakolatlaridan biri sifatida ta’lim tashkilotlari faoliyatini muvofiqlashtirish vakolati e’tirof etilgan. Demoqchi bo‘lganimiz, ta’lim sohasidagi asosiy qonunda joylardagi ta’lim muassasalari uchun o‘quv jarayonlarini belgilash yoki ta’til belgilash ko‘proq shu sohaning egalari bo‘lgan Maktabgacha va maktab vazirligi hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining vakolatiga kiradi. Xulosa sifatida aytish mumkinki, viloyat hokimlari o‘z hududlarida joylashgan ta’lim muassasalari uchun belgilangan ta’til muddatlarini o‘zgartirishni hamda qaysi ta’lim muassasalar uchun o‘quv jarayonlarini qaysi vaqtdan boshlanishini yuqoridagi vazirliklarsiz o‘zlari mustaqil hal qila olmaydi”, — deydi yurist.Huquqshunos bloger Xushnudbek Xudoyberdiyev bu haqda fikr bildirar ekan, ta’lim ham o‘yinchoq bo‘lib qolganini, boshidan puxta o‘ylab, o‘rganib, keyin qaror qilinishi kerakligini yozmoqda.

Huquqiy tomondan qarasak, ta’til muddatini uzaytirish haqidagi qarorni bosh vazir qabul qilgan edi. Ayrim hududlarda (shuningdek, Andijonda ham deyishmoqda) ta’tilni muddatidan avval tugatishga bosh vazir yana ruxsat beribdimi? Yoki hokimlar hukumat qaroriga qarama-qarshi ta’tilni tugatish to‘g‘risida o‘zlari qaror chiqaryaptimi? Qachondan buyon o‘zi hokimlar ta’til muddatini uzaytirish yoki qisqartirishga aralashadigan bo‘lib qoldi? “Ta’lim to‘g‘risida”gi qonunning 27-moddasida hokimlarga bunaqa vakolat berilmagan. Xullas, hamma yoq “kasha”. O‘rtada ta’lim — talabalar va o‘quvchilar sarson. Bu masalada yakuniy gapni Maktabgacha va maktab vazirligi hamda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi aytishi kerak. Asosiy vakolat ularda”, — deydi bloger.

Shuningdek, bu masalaga “Davletovuz” kanali ham e’tibor qaratgan.

Andijon viloyati hokimligi barcha ta’lim muassasalarida, Xorazm viloyati esa maktablarda ertadan o‘qish boshlanishini e’lon qildi. Ta’lim tizimiga mas’ul vazirlik esa hozircha sukut saqlamoqda, odamlarda savollar ko‘paydi. Markazlashtirilgan tartibda rasmiy axborot berilsa yaxshi bo‘lar edi, — deyiladi “Davletovuz” kanalida.

Hokimlar tashabbusi bilan boshlanayotgan darslar haqidagi yangilikni ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari orasida kulgiga olib, zaharxanda qilayotganlar ham yo‘q emas.

O‘qituvchi va murabbiylar faoliyati haqida yozuvchi “Ma’rifat” gazetasi bosh muharriri Husan Karvonli shaxsiy Telegram kanalida “O‘qituvchilar shu sovuqda hokimlarning o‘zi maktabda dars o‘tib bersin deyapti”, degan bo‘lsa, Facebook foydalanuvchi Mehribon Polvonova esa “O‘quvchilarimni maktabga chaqirsam, ota-onalar menga tuturug‘ingiz bormi deyapti”, — dedi.

Telegram messenjeridagi kanallarda, shuningdek, Maktabgacha ta’lim va maktab ta’limi vazirligi vaziri Hilola Umarova 2023-yilning 6-yanvar kuni imzolagan buyruq skrini ham tarqalayotgan bo‘lib, unda maktab va bog‘chalarda ta’lim berish jarayoni 2023-yilning 18-yanvaridan ekanligi yozilgan.

Biroq bu eski buyruq bo‘lib, bugun tarqalgan xabarlarga Maktabgacha va maktab ta'limi vazirligi bugun soat 20:15 da munosabat bildirib, qishki ta’til davrini uzaytirish vakolati hududdagi ob-havo sharoitlarini inobatga olgan holda mahalliy hokimliklarga berilganini ma’lum qildi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli bayoniga asosan hududdagi ob-havo sharoitlarini inobatga olgan holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahri hokimliklariga maktabgacha, umumta’lim, o‘rta maxsus, professional hamda oliy ta’lim tashkilotlarida qishki ta’til davrini uzaytirish yoki uzaytirmaslik vakolati berilganligini ma’lum qilamiz. Eslatib o‘tamiz, O‘zbekiston Respublikasi “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunining 27-moddasida mahalliy davlat hokimiyati organlariga ta’lim sohasidagi tegishli vakolatlar berilgan, — deyiladi vazirlikning uzoq kutilgan izohida.

“Daryo” voqealar rivojini kuzatishda davom etadi.