Estoniya prezidenti Ukrainadagi urush fonida rus tiliga qarshi kurashish uchun hech qanday asos ko‘rmayotganini aytdi

Estoniyada rus tili va rus adabiyotiga qarshi kurashish uchun hech qanday sabab yo‘q, lekin mamlakat eston tilidagi ta’limga o‘tishi zarur. Bu haqda Estoniya prezidenti Alar Karis ETV+ telekanaliga bergan intervyusida aytib o‘tdi.

“Menimcha, inson qancha ko‘p til bilsa, shuncha yaxshi. Men tillar bilan kurashish uchun hech qanday sabab ko‘rmayapman. Rus tilining o‘zi madaniy til. Uni boshqa tillarga qaraganda ertaroq o‘rganish kerak, chunki uning alifbosi boshqacha va uni o‘zlashtirish qiyinroq. Harqalay o‘qituvchilar shunday deydi. Rus adabiyotiga qarshi kurashish uchun asos yo‘qligi kabi tillar bilan kurashishga ham sabab yo‘q”, — deydi Karis.

Biroq uning so‘zlariga ko‘ra, mamlakat maktablarida eston tilida ta’lim hali joriy etilmagani achinarli. “Yoshlar hech bo‘lmaganda mahalliy hayot masalalarini muhokama qilishda qatnashish uchun eston tilini o‘rganishi kerak”, — dedi u.

2022-yil dekabr oyida Estoniya Ta’lim va fan vazirligi rus maktablarini eston tilidagi ta’limga o‘tkazish rejasini tasdiqlagan edi. Rejaga ko‘ra, 2024—2025-o‘quv yilida bog‘chalar, shuningdek, umumta’lim maktablarining birinchi va to‘rtinchi sinflari avvalo eston tilida o‘qitishga o‘tadi. Eston tilidagi ta’limga to‘liq o‘tish 2029-yilda boshlanadigan o‘quv yili boshiga qadar yakunlanishi kerak.

Bundan tashqari, respublikada mehnatga layoqatli fuqarolarga davlat tilini bilmaslik yoki yetarli darajada bilmaslik uchun jarima solishga (jarima 640 yevrogacha yetishi mumkin) ruxsat beruvchi til qonuni mavjud. Qonun ijrosini nazorat qilish Til inspeksiyasi tomonidan amalga oshiriladi.

Rossiyaning Ukrainadagi bosqini boshlanganidan ko‘p o‘tmay, Estoniya hukumati rossiyaliklarga turistik Shengen vizasi bilan mamlakatga kirishni taqiqladi va Rossiya rejimini terrorchi deb e’lon qildi. Avgust oyida Estoniya ta’lim vaziri Tonis Lukas maktablarda rus tilini ikkinchi chet tili sifatida o‘rganishni bekor qilishga chaqirdi. Uning qayd etishicha, Ukrainadagi voqealar fonida ayrim ota-onalar bolaning rus tilini o‘rganishi kerakligidan norozi ekanini bildirgan.