Yevropa iqtisodiyoti kelasi yil qisqaradi, chunki yuqori inflyatsiya va potensial energiya tanqisligi ishlab chiqarishni kamaytirib, ishsizlikni kuchaytiradi. Bu haqda Financial Times xabar bermoqda.
Financial Times tomonidan so‘ralgan 37 iqtisodchining qariyb 90 foizi yagona valyuta hududi allaqachon tanazzulga yuz tutganini va kelgusi yil davomida YIM qisqarishini prognoz qilgan.
Morgan Stanley iqtisodchisi Chiara Zangarelliga ko‘ra, Yevropa gaz bozorlari asosiy xavf bo‘lib qolmoqda. Qo‘shimcha ta’minot uzilishlari yoki sovuq qish yangi keskinliklarga olib kelishi mumkin.
Iqtisodchilarning aksariyati Yevropa o‘zining eng yomon energetika inqirozidan omon qolganiga ishonadi. Shu bilan birga, kuzning iliq kelishi gaz omborlari quvvatini saqlab qolish imkonini berdi.
Ko‘pgina ekspertlar 2023-yilda g‘ayritabiiy sovuq qish yoki Rossiyadan yetkazib berishning yanada qisqarishi zaxiralarning tugashiga olib kelishi mumkinligidan ogohlantirdi.
Yevropa davlatlari Norvegiya, AQSH va Yaqin Sharqqa murojaat qilish, shuningdek, muqobil energiya manbalariga o‘tish orqali Rossiya gaziga qaramlikni kamaytirishga muvaffaq bo‘ldi.
Ammo iqtisodchilarning ogohlantirishicha, Rossiya xomashyo yetkazib bermasa, kelgusi qish oldidan gaz omborlarini to‘ldirish ancha qiyin bo‘ladi.
Iqtisodiyotdagi pasayish Yevropadagi ipoteka xarajatlarining sezilarli darajada oshishi bilan birgalikda mintaqadagi uy-joy bozorida keskin o‘zgarishlarga olib kelishi mumkin. Prognozlarga ko‘ra, keyingi yil Yevropada o‘rtacha ko‘chmas mulk narxlari 4,7 foizga tushadi.
Yevropa iqtisodiyoti 2023-yilda 0,01 foizga qisqarishi kutilmoqda. Bu prognoz Yevropa Komissiyasi va Markaziy banki prognozlaridan ko‘ra ko‘proq pessimistik bo‘lib, ular Ittifoq iqtisodiyoti kelasi yilda mos ravishda 0,3 foiz va 0,5 foiz o‘sishini kutgan edi.
Rimdagi Luis universiteti iqtisod professori Marcello Messori, energiya shoki tufayli yuzaga kelgan baland inflyatsiyaga qarshi turish uchun Markaziy bank foiz stavkalarining yanada oshishi iqtisodiyotda jiddiy retsessiyaga olib kelishini aytdi. So‘nggi marta regulyator bazaviy stavkani 15-dekabrda 50 bazaviy punktga, ya’ni 2,5 foizga oshirgan edi.
Iqtisodchilarning fikriga ko‘ra, yevrohududdagi inflyatsiya kamida yana ikki yil davomida Markaziy bank tomonidan belgilangan 2 foizdan yuqori bo‘lib qoladi.
O‘rtacha hisobda, FT respondentlari kelgusi yilda narxlar 6 foizdan sal ko‘proq va 2024-yilda deyarli 2,7 foizga oshishini kutmoqda.
Shu oyning boshida Yevropa Markaziy banki kelgusi yilda narxlarning o‘sishi o‘rtacha 6,3 foiz, 2024-yilda 3,4 foiz va 2025-yilda 2,3 foiz bo‘lishini taxmin qildi.
Izoh (0)