Iyun oyida AQSH va Yevropa iqtisodiyoti keskin sekinlashdi, chunki energiya va oziq-ovqat narxlarining oshishi boshqa tovar va xizmatlarga talabni zaiflashtirmoqda. Biznes so‘rovlari butun dunyo bo‘ylab resessiya xavfini oshirdi. Bu haqda Wall Street Journal xabar bermoqda.
Resessiya — vaqtinchalik iqtisodiy pasayish davri bo‘lib, bu davrda savdo va sanoat faoliyati qisqaradi, odatda ikki chorakda yalpi ichki mahsulotning pasayishi bilan belgilanadi.
Ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohasidagi yangi raqamlar Yevropada ham, AQSHda ham kelajak qanchalik mavhumligini ko‘rsatmoqda. Rossiyaning Ukrainadagi urushi butun dunyo bo‘ylab yuqori inflyatsiya tarqalishi bilan global iqtisodiy o‘sishga ta’sir qildi.
Iqtisodiyotlar, shuningdek, ta’minot zanjiridagi uzilishlar va biznes investitsiyalarini cheklaydigan yuqori foiz stavkalariga duch kelmoqda. Yevropada bu qishda energiya tanqisligi yuz berishi ehtimoli bor.
Germaniya tabiiy gaz tanqisligi bilan kurashish bo‘yicha uch bosqichli rejasining ikkinchi bosqichini ishga tushirdi.
Tahlilchilar buning oqibatida Yevropaning eng yirik iqtisodiyotidagi ishlab chiqaruvchilar jiddiy qiyinchiliklarga duch kelishini aytmoqda.
S&P Global ma’lumotlar firmasi AQSHda ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish sohalaridagi faollikni o‘lchaydigan indeksi iyunda o‘tgan oydagi 53,6 dan 51,2 ga tushib, besh oylik eng past darajaga yetganini ma’lum qildi.
Yevropada indeks may oyida 54,8 dan iyun oyida 51,9 ga tushdi, bu 16 oylik eng past ko‘rsatkichdir.
AQSHda chakana savdo may oyida keskin tushib ketdi. Bundan tashqari 30 yillik qat’iy foizli ipoteka stavkalari 5,81 foizgacha ko‘tarildi. Bu 2008-yildan beri eng yuqori ko‘rsatkichdir.
Inflyatsiya esa so‘nggi 4 yillikda eng yuqori darajada bo‘lmoqda. Bu AQSH Federal rezerv tizimini foiz stavkalarini zudlik bilan oshirishga majbur qildi.
Buning ortidan AQSH iqtisodiyoti 2022-yilning uchinchi choragida qisqarishi mumkin. Yevropada esa ikkinchi chorakda iqtisodiyot atigi 0,2 foizga o‘sishi kutilmoqda.
AQSHda ham, Yevropada ham ishlab chiqarish ikki yil ichida birinchi marta pasaydi, so‘nggi oylarda COVID-19 cheklovlari olib tashlanishi natijasida o‘sgan xizmatlar sohasi keskin kamayib ketmoqda.
Yevropada iyun oyidagi iqtisodiy holat 2008-yilning noyabr oyidan beri, global moliyaviy inqiroz eng yuqori cho‘qqiga chiqqanidan beri eng yomon ko‘rinishda.
Narxlar o‘sishining uzoq davom etishi bilan butun Yevropa stagflyatsiya davriga kirgan ko‘rinadi, — deydi Capital Economics iqtisodchisi Jek Allen-Reynolds.
Stagflyatsiya — sekin iqtisodiy o‘sish va nisbatan yuqori ishsizlik yoki iqtisodiy turg‘unlik bilan tavsiflanuvchi holat. Bu esa bir vaqtning o‘zida inflyatsiya bilan birga keladi. Stagflyatsiyani muqobil ravishda yalpi ichki mahsulotning pasayishi bilan aniqlash mumkin.
23-iyun kuni tahlilchilar global iqtisodiy o‘sish bo‘yicha prognozlarini qisqartirishdi. Endi AQSH iqtisodiyoti bu yil 2,2 foiz va 2023 yilda 1,1 foizga o‘sishi kutilmoqda. Avval bu ko‘rsatkich mos ravishda 3,5 foiz va 2,3 foiz edi.
Yevropa uchun esa iqtisodiy o‘sish 2023-yilda 2,1 foizdan 0,5 foizga tushishi prognozlashtirilmoqda.
Izoh (0)