Июнь ойида АҚШ ва Европа иқтисодиёти кескин секинлашди, чунки энергия ва озиқ-овқат нархларининг ошиши бошқа товар ва хизматларга талабни заифлаштирмоқда. Бизнес сўровлари бутун дунё бўйлаб рецессия хавфини оширди. Бу ҳақда Wall Street Journal хабар бермоқда.
Рецессия — вақтинчалик иқтисодий пасайиш даври бўлиб, бу даврда савдо ва саноат фаолияти қисқаради, одатда икки чоракда ялпи ички маҳсулотнинг пасайиши билан белгиланади.
Ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш соҳасидаги янги рақамлар Европада ҳам, АҚШда ҳам келажак қанчалик мавҳумлигини кўрсатмоқда. Россиянинг Украинадаги уруши бутун дунё бўйлаб юқори инфляция тарқалиши билан глобал иқтисодий ўсишга таъсир қилди.
Иқтисодиётлар, шунингдек, таъминот занжиридаги узилишлар ва бизнес инвестицияларини чеклайдиган юқори фоиз ставкаларига дуч келмоқда. Европада бу қишда энергия танқислиги юз бериши эҳтимоли бор.
Германия табиий газ танқислиги билан курашиш бўйича уч босқичли режасининг иккинчи босқичини ишга туширди.
Таҳлилчилар бунинг оқибатида Европанинг энг йирик иқтисодиётидаги ишлаб чиқарувчилар жиддий қийинчиликларга дуч келишини айтмоқда.
S&P Глобал маълумотлар фирмаси АҚШда ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш соҳаларидаги фаолликни ўлчайдиган индекси июнда ўтган ойдаги 53,6 дан 51,2 га тушиб, беш ойлик энг паст даражага етганини маълум қилди.
Европада индекс май ойида 54,8 дан июнь ойида 51,9 га тушди, бу 16 ойлик энг паст кўрсаткичдир.
АҚШда чакана савдо май ойида кескин тушиб кетди. Бундан ташқари 30 йиллик қатъий фоизли ипотека ставкалари 5,81 фоизгача кўтарилди. Бу 2008 йилдан бери энг юқори кўрсаткичдир.
Инфляция эса сўнгги 4 йилликда энг юқори даражада бўлмоқда. Бу АҚШ Федерал резерв тизимини фоиз ставкаларини зудлик билан оширишга мажбур қилди.
Бунинг ортидан АҚШ иқтисодиёти 2022 йилнинг учинчи чорагида қисқариши мумкин. Европада эса иккинчи чоракда иқтисодиёт атиги 0,2 фоизга ўсиши кутилмоқда.
АҚШда ҳам, Европада ҳам ишлаб чиқариш икки йил ичида биринчи марта пасайди, сўнгги ойларда COVID-19 чекловлари олиб ташланиши натижасида ўсган хизматлар соҳаси кескин камайиб кетмоқда.
Европада июнь ойидаги иқтисодий ҳолат 2008 йилнинг ноябрь ойидан бери, глобал молиявий инқироз энг юқори чўққига чиққанидан бери энг ёмон кўринишда.
Нархлар ўсишининг узоқ давом этиши билан бутун Европа стагфляция даврига кирган кўринади, — дейди Capital Economicс иқтисодчиси Жек Аллен-Рейнольдс.
Стагфляция — секин иқтисодий ўсиш ва нисбатан юқори ишсизлик ёки иқтисодий турғунлик билан тавсифланувчи ҳолат. Бу эса бир вақтнинг ўзида инфляция билан бирга келади. Стагфляцияни муқобил равишда ялпи ички маҳсулотнинг пасайиши билан аниқлаш мумкин.
23 июнь куни таҳлилчилар глобал иқтисодий ўсиш бўйича прогнозларини қисқартиришди. Энди АҚШ иқтисодиёти бу йил 2,2 фоиз ва 2023 йилда 1,1 фоизга ўсиши кутилмоқда. Аввал бу кўрсаткич мос равишда 3,5 фоиз ва 2,3 фоиз эди.
Европа учун эса иқтисодий ўсиш 2023 йилда 2,1 фоиздан 0,5 фоизга тушиши прогнозлаштирилмоқда.
Изоҳ (0)