Maktab ta’miri: vazirlik pul yig‘ish taqiqlanganini aytishdan, maktablar esa pul yig‘ishdan to‘xtamayapti

O‘zbekistondagi maktablarda o‘quv yili yakunida, to‘g‘rirog‘i, har yilning may oylarida umumta’lim maktablarida maktab ta’miri uchun pul yig‘ish tan olinmaydigan, ammo inkor ham etilmaydigan an’anaga aylanib ulgurgan. Buni ko‘pchilik, hatto Xalq ta’limi vazirligi ham biladi. Bilgani uchun ham yil yakunida maktab ta’miri uchun pul yig‘ish taqiqlanganini e’lon qilishdan charchamaydi. Maktablar esa vazirlikka qasdma-qasdmi yoki imkonsizlikdanmi pul yig‘ishdan to‘xtamaydi.

Qashqadaryo

Maktablardagi yig‘di-yig‘dilardan bezor bo‘lgan qashqadaryolik suhbatdoshning aytishicha, 2022-yilning may oyida ham maktab ta’miri, o‘quv yili yakunida bo‘lib o‘tishi reja qilingan imtihonlar uchun ham pul yig‘ilgan.

“Qashqadaryo viloyatining Yakkabog‘ tumanidagi xohlagan maktabingizga boring. Hammasida pul yig‘ilgan. Birgina isboti sifatida Yakkabog‘ tumanidagi 40-sonli maktab haqida gapiraman. 2022-yilning 18—20-may kunlari maktabning 9- va 11-sinf o‘quvchilaridan nafaqat maktab ta’miri uchun, davlat imtihonida o‘qituvchilarga osh olib kelib berish uchun ham pul yig‘ildi”, — deydi ismi farzandi uchun ham sir qolishini so‘ragan suhbatdosh.

“Daryo” muxbirining mazkur holat yuzasidan qilingan so‘roviga javob bergan maktab rahbariyati tabiiyki, dastlab holatni rad etdi. Keyinchalik direktor yakka o‘zi barcha holatni nazorat qilolmasligi mumkinligi haqidagi gaplardan so‘ng esa vaziyatni nazoratga olishini va pul yig‘ilayotganini aniqlasa, sinf rahbarlariga chora ko‘rishini aytdi. Yig‘ilmayotgan bo‘lsa, bu haqda ham xabar berishini ma’lum qildi. Biroq shu-shu direktordan darak bo‘lmadi.

Qarshi shahrida yashovchi ota-onalardan birining aytishicha, maktab ta’miri uchun har yili pul yig‘iladi.

“Sinf rahbarlar maktab ta’miri uchun pul yig‘ishning yangi va yaxshi usulini topishgan. Sinf rahbarga juda yaqin yoki farzandining doimo besh bahoga o‘qishidan umidvor onalardan biri o‘qituvchiga yoqish uchun ham maktab ta’miriga pul yig‘ishni ota-onalar tashabbusi sifatida ko‘rsatib, barchasi bolajonlarimiz uchun shior bilan pul yig‘ilishiga bosh-qosh bo‘ladi. Tabiiyki, bu o‘qituvchiga ham ma’qul. Shunday qilib imi-jimida, kimdir sezib qolsa, ota-onalar homiyligi degan safsata bilan baribir niyatiga yetishadi”, — deydi suhbatdosh.

Ota-onalardan yana biri esa maktab ta’miri, xususan, sinfxona ta’miri sinf rahbarlari zimmasida qolayotgan masala ekanini, shu bois ular oylik maoshidan sarf qilmaslik uchun pul yig‘ishga majbur bo‘layotganini aytmoqda.

“Bechora sinf rahbar ham majburlikdan pul yig‘adi. Sinfxona ta’mirini uning o‘zi qilmasa, birov sinfxonani ta’mirlab bermaydi. Shu sabab u ota-onalarga iltimos qilib, to‘g‘ri tushuntirib, barchaning imkoniyatidan kelib chiqib, pul yig‘adi. Maktab ta’miriga pul yig‘ilishida hadeb sinf rahbarni ham ayblash adolatdan emas”, — deydi u.

Andijon

“Daryo”ning Andijon viloyatidagi muxbiri Umidjon Mamarasulovning ma’lumot berishicha, maktab ta’miriga pul yig‘ish joriy o‘quv yili yakunida Andijon viloyatida ham davom etgan. Ammo mas’ullar buni inkor etmoqda.

Andijon viloyatining Asaka tumani hokimi Mansurbek Alixonov tumanda maktab ta’miri uchun pul yig‘ilmaganini, hokimlik barcha maktablar ta’mirini o‘zi amalga oshirishini aytmoqda.

“Tumanimizda 67 maktab bor. O‘tgan yili maktablar ta’miri uchun mahalliy budjet mablag‘lari hisobidan jami 2 milliard 700 million so‘m mablag‘ sarflangan. 2022-yilning besh oyi davomida maktablarning stol-stulini ta’mirlash va yangilash uchun 850 million so‘m mablag‘ sarflandi. Bu yil ham remontlar uchun 3 milliard so‘m sarflashni reja qilganmiz”, — deydi Mansurbek Alixonov.

Mansurbek Alixonov maktablar ta’miri uchun yig‘ilayotgan mablag‘lar haqida fikr bildirar ekan, ta’lim dargohlarida hech qanday yig‘imlar qilinmaganini aytmoqda.

“Maktab direktorlari va o‘qituvchilarini boshimizda ko‘taramiz. Shu sababli maktab atrofiga ekiladigan ko‘chatlarni ham o‘zimiz olib berib, ektiryapmiz. Yig‘di-yig‘dilar bo‘lmayapti. Bu bo‘yicha hech qanday masala yo‘q. Hech kimdan bir so‘m yig‘ilmaydi. Barcha maktablarni o‘zimiz remont qilib beramiz”, — deydi hokim Mansurbek Alixonov.

Samarqand

“Daryo”ning Samarqand viloyatidagi muxbiri Farhod Norbo‘tayev to‘plagan ma’lumotlarga ko‘ra, Samarqand shahridagi ayrim maktablarda maktab ta’miri uchun may oyi boshida pul yig‘ish boshlangan, ammo ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan gap-so‘zlardan so‘ng pul yig‘ish to‘xtatilgan.

“Maktab remonti uchun har bir boladan 50 ming so‘mdan pul yig‘ilishi haqida topshiriq berilgan. O‘zimning ham uch nafar farzandim shu maktabda o‘qiydi. Ammo ijtimoiy tarmoqlarda turli gap-so‘zlar tarqalgach, pul yig‘ish to‘xtatildi”, — deydi ismi sir qolishini so‘ragan ota-onalardan biri.

Yana bir suhbatdoshning aytishicha, viloyatning Payariq tumanidagi 58-maktabning 1-sinf o‘quvchilaridan sinf rahbari tashabbusi bilan 20 ming so‘mdan pul yig‘ib olingan.

Samarqand tumanida yashovchi fuqaroning aytishicha, tumandagi maktablarning birida maktab ta’miri uchun har bir bolaga 30 ming so‘mdan o‘lpon solingan.

Guvohi bo‘lganingizdek, Xalq ta’limi vazirligi har yili maktabda ta’mir uchun pul yig‘ilmaydi deyishdan charchamayotgan bo‘lsa, umumta’lim maktabidagilar ta’mirga pul yig‘ishdan to‘xtamayapti. Mas’ullar esa maktab ta’mirini biz qilib beryapmiz va har yili biz ta’mirlaymiz deyishdan nariga o‘tmayapti. Ammo muammo hamon bor va davomli bo‘lmoqda.