Ўзбекистондаги мактабларда ўқув йили якунида, тўғрироғи, ҳар йилнинг май ойларида умумтаълим мактабларида мактаб таъмири учун пул йиғиш тан олинмайдиган, аммо инкор ҳам этилмайдиган анъанага айланиб улгурган. Буни кўпчилик, ҳатто Халқ таълими вазирлиги ҳам билади. Билгани учун ҳам йил якунида мактаб таъмири учун пул йиғиш тақиқланганини эълон қилишдан чарчамайди. Мактаблар эса вазирликка қасдма-қасдми ёки имконсизликданми пул йиғишдан тўхтамайди.
Нега? «Дарё» мухбирлари шу савол билан ота-оналарга юзланди.Қашқадарё
Мактаблардаги йиғди-йиғдилардан безор бўлган қашқадарёлик суҳбатдошнинг айтишича, 2022 йилнинг май ойида ҳам мактаб таъмири, ўқув йили якунида бўлиб ўтиши режа қилинган имтиҳонлар учун ҳам пул йиғилган.
«Қашқадарё вилоятининг Яккабоғ туманидаги хоҳлаган мактабингизга боринг. Ҳаммасида пул йиғилган. Биргина исботи сифатида Яккабоғ туманидаги 40-сонли мактаб ҳақида гапираман. 2022 йилнинг 18—20 май кунлари мактабнинг 9- ва 11-синф ўқувчиларидан нафақат мактаб таъмири учун, давлат имтиҳонида ўқитувчиларга ош олиб келиб бериш учун ҳам пул йиғилди», — дейди исми фарзанди учун ҳам сир қолишини сўраган суҳбатдош.
«Дарё» мухбирининг мазкур ҳолат юзасидан қилинган сўровига жавоб берган мактаб раҳбарияти табиийки, дастлаб ҳолатни рад этди. Кейинчалик директор якка ўзи барча ҳолатни назорат қилолмаслиги мумкинлиги ҳақидаги гаплардан сўнг эса вазиятни назоратга олишини ва пул йиғилаётганини аниқласа, синф раҳбарларига чора кўришини айтди. Йиғилмаётган бўлса, бу ҳақда ҳам хабар беришини маълум қилди. Бироқ шу-шу директордан дарак бўлмади.
Қарши шаҳрида яшовчи ота-оналардан бирининг айтишича, мактаб таъмири учун ҳар йили пул йиғилади.
«Синф раҳбарлар мактаб таъмири учун пул йиғишнинг янги ва яхши усулини топишган. Синф раҳбарга жуда яқин ёки фарзандининг доимо беш баҳога ўқишидан умидвор оналардан бири ўқитувчига ёқиш учун ҳам мактаб таъмирига пул йиғишни ота-оналар ташаббуси сифатида кўрсатиб, барчаси болажонларимиз учун шиор билан пул йиғилишига бош-қош бўлади. Табиийки, бу ўқитувчига ҳам маъқул. Шундай қилиб ими-жимида, кимдир сезиб қолса, ота-оналар ҳомийлиги деган сафсата билан барибир ниятига етишади», — дейди суҳбатдош.
Ота-оналардан яна бири эса мактаб таъмири, хусусан, синфхона таъмири синф раҳбарлари зиммасида қолаётган масала эканини, шу боис улар ойлик маошидан сарф қилмаслик учун пул йиғишга мажбур бўлаётганини айтмоқда.
«Бечора синф раҳбар ҳам мажбурликдан пул йиғади. Синфхона таъмирини унинг ўзи қилмаса, биров синфхонани таъмирлаб бермайди. Шу сабаб у ота-оналарга илтимос қилиб, тўғри тушунтириб, барчанинг имкониятидан келиб чиқиб, пул йиғади. Мактаб таъмирига пул йиғилишида ҳадеб синф раҳбарни ҳам айблаш адолатдан эмас», — дейди у.
Андижон
«Дарё»нинг Андижон вилоятидаги мухбири Умиджон Мамарасуловнинг маълумот беришича, мактаб таъмирига пул йиғиш жорий ўқув йили якунида Андижон вилоятида ҳам давом этган. Аммо масъуллар буни инкор этмоқда.
Андижон вилоятининг Асака тумани ҳокими Мансурбек Алихонов туманда мактаб таъмири учун пул йиғилмаганини, ҳокимлик барча мактаблар таъмирини ўзи амалга оширишини айтмоқда.
«Туманимизда 67 мактаб бор. Ўтган йили мактаблар таъмири учун маҳаллий бюджет маблағлари ҳисобидан жами 2 миллиард 700 миллион сўм маблағ сарфланган. 2022 йилнинг беш ойи давомида мактабларнинг стол-стулини таъмирлаш ва янгилаш учун 850 миллион сўм маблағ сарфланди. Бу йил ҳам ремонтлар учун 3 миллиард сўм сарфлашни режа қилганмиз», — дейди Мансурбек Алихонов.
Мансурбек Алихонов мактаблар таъмири учун йиғилаётган маблағлар ҳақида фикр билдирар экан, таълим даргоҳларида ҳеч қандай йиғимлар қилинмаганини айтмоқда.
«Мактаб директорлари ва ўқитувчиларини бошимизда кўтарамиз. Шу сабабли мактаб атрофига экиладиган кўчатларни ҳам ўзимиз олиб бериб, эктиряпмиз. Йиғди-йиғдилар бўлмаяпти. Бу бўйича ҳеч қандай масала йўқ. Ҳеч кимдан бир сўм йиғилмайди. Барча мактабларни ўзимиз ремонт қилиб берамиз», — дейди ҳоким Мансурбек Алихонов.
Самарқанд
«Дарё»нинг Самарқанд вилоятидаги мухбири Фарҳод Норбўтаев тўплаган маълумотларга кўра, Самарқанд шаҳридаги айрим мактабларда мактаб таъмири учун май ойи бошида пул йиғиш бошланган, аммо ижтимоий тармоқларда тарқалган гап-сўзлардан сўнг пул йиғиш тўхтатилган.
«Мактаб ремонти учун ҳар бир боладан 50 минг сўмдан пул йиғилиши ҳақида топшириқ берилган. Ўзимнинг ҳам уч нафар фарзандим шу мактабда ўқийди. Аммо ижтимоий тармоқларда турли гап-сўзлар тарқалгач, пул йиғиш тўхтатилди», — дейди исми сир қолишини сўраган ота-оналардан бири.
Яна бир суҳбатдошнинг айтишича, вилоятнинг Пайариқ туманидаги 58-мактабнинг 1-синф ўқувчиларидан синф раҳбари ташаббуси билан 20 минг сўмдан пул йиғиб олинган.
Самарқанд туманида яшовчи фуқаронинг айтишича, тумандаги мактабларнинг бирида мактаб таъмири учун ҳар бир болага 30 минг сўмдан ўлпон солинган.
Гувоҳи бўлганингиздек, Халқ таълими вазирлиги ҳар йили мактабда таъмир учун пул йиғилмайди дейишдан чарчамаётган бўлса, умумтаълим мактабидагилар таъмирга пул йиғишдан тўхтамаяпти. Масъуллар эса мактаб таъмирини биз қилиб беряпмиз ва ҳар йили биз таъмирлаймиз дейишдан нарига ўтмаяпти. Аммо муаммо ҳамон бор ва давомли бўлмоқда.
Изоҳ (0)