Toshkentdagi Chorsu bozorida amalga oshirilayotgan qurilish ishlari natijasida uchta gumbazdan biri buzib tashlanishi mumkinligi to‘g‘risida xabar berilgandi. Madaniy meros agentligining ma’lum qilishicha, bozorda o‘tkazilayotgan rekonstruksiya ishlarining madaniy meros obyektlariga ta’siri va hududni davlat himoyasiga olish yuzasidan Ilmiy ekspert kengashining sayyor majlisi bo‘lib o‘tgan.
Madaniy meros agentligi Ilmiy ekspert kengashi tomonidan bozor hududida tashkil etilgan sayyor majlisda mutaxassislar, arxeolog olimlar va OAV vakillari ishtirok etgan va jamoatchilikka tegishlicha ma’lumot berilgan.
Ma’lumot uchun, Chorsu dehqon bozori Toshkent shahri Olmazor tumani, Navoiy ko‘chasida — Toshkentning eski shahar qismida joylashgan. Bozor milodiy XI—XII asrlardan mavjud bo‘lib, Buyuk Ipak yo‘lining muhim qismlaridan biri hisoblangan. Uning hududida bir nechta madaniy qatlam mavjud bo‘lib, ushbu qatlamlarning tarixiy ahamiyatini o‘rganish uchun arxeologik ishlar olib borilishi rejalashtirilgan.
“Chorsu dehqon bozori shubhasiz madaniy meros obyekti, ammo bu o‘rinda uning aynan qaysi hududlari tarixiy ahamiyat kasb etishini ko‘rib chiqish kerak. Xususan, bozorning TIM qismi, tarixiy darvozasi bir qator rassomlarning asarlarida tasvirlangan. Shuningdek, nafaqat bozordagi, balki uning atrofidagi ba’zi binolar ham madaniy meros obyekti sifatida ko‘rib chiqilmoqda”, — “Moziydan sado” jurnali bosh muharriri, Ilmiy ekspert kengashi a’zosi Zafar Hakimov.
Xalqaro “Oltin meros” xayriya jamoat fondi Toshkent viloyati muassasasi bosh arxitektori, arxitektor Muhammad Foziliyning so‘zlariga ko‘ra, Chorsu dehqon bozoridagi yettita gumbaz madaniy meros obyekti sifatida baholanadi. Aynan shu sababga ko‘ra Madaniy meros agentligi tomonidan bozorni rekonstruksiya qilish bo‘yicha birinchi loyiha rad etilgan. Agentlik ushbu gumbazlarning tarixiy ahamiyati saqlanib qolishi lozimligini qat’iy prinsip asosida talab qiladi.
Madaniy meros agentligi direktorining birinchi o‘rinbosari, Ilmiy ekspert kengashi raisi Tursunali Qo‘ziyevning ta’kidlashicha, Chorsu dehqon bozori savdo hududi bo‘lib, bugungi kunga kelib unda zamonaviy talablar asosida infrastruktura va qulaylik yaratish zaruriyati yuzaga kelgan. Ayni vaqtda gumbazlar ostidagi savdo rastalaridagi holat sanitariya talablariga to‘liq javob bermaydi. Yoritish, tozalik, havo tozaligi, texnik va yong‘in xavfsizligi masalalarida muammolar mavjud.
Qo‘ziyevga ko‘ra, rekonstruksiya davomida yettita gumbazning tarixiy qiymatiga zarar yetkazilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. “Gumbazlarga qo‘shimcha jihozlar o‘rnatish, uning ustini qoplash, naqshlarini o‘zgartirish, zamonaviy bezak kiritish — barcha ishlar faqatgina Madaniy meros agentligi ruxsati asosida amalga oshirilishi mumkin”, — deya qayd etgan Ilmiy ekspert kengashi raisi.
Eslatib o‘tamiz, fevral o‘rtalarida Toshkent shahridagi “Koinot” (Kosmonavtlar) majmuasida Vladimir Janibekov haykali atrofidagi granit plitalar ko‘chirib tashlangani haqida xabar tarqalgandi. Shundan so‘ng Madaniy meros agentligi hududning demontaj ishlari ruxsatsiz boshlanganini aniqlagan edi. Agentlik tomonidan maydonni rekonstruksiya qilayotgan Mimar Group kompaniyasi ogohlantirildi va jarayon to‘xtatildi. 15-fevral kuni esa Kosmonavtlar maydonini obodonlashtirish loyihasi ilmiy-ekspert kengashida ma’qullangandi.
Izoh (0)