Тошкентдаги Чорсу бозорида амалга оширилаётган қурилиш ишлари натижасида учта гумбаздан бири бузиб ташланиши мумкинлиги тўғрисида хабар берилганди. Маданий мерос агентлигининг маълум қилишича, бозорда ўтказилаётган реконструкция ишларининг маданий мерос объектларига таъсири ва ҳудудни давлат ҳимоясига олиш юзасидан Илмий эксперт кенгашининг сайёр мажлиси бўлиб ўтган.
Маданий мерос агентлиги Илмий эксперт кенгаши томонидан бозор ҳудудида ташкил этилган сайёр мажлисда мутахассислар, археолог олимлар ва ОАВ вакиллари иштирок этган ва жамоатчиликка тегишлича маълумот берилган.
Маълумот учун, Чорсу деҳқон бозори Тошкент шаҳри Олмазор тумани, Навоий кўчасида — Тошкентнинг эски шаҳар қисмида жойлашган. Бозор милодий XI—XII асрлардан мавжуд бўлиб, Буюк Ипак йўлининг муҳим қисмларидан бири ҳисобланган. Унинг ҳудудида бир нечта маданий қатлам мавжуд бўлиб, ушбу қатламларнинг тарихий аҳамиятини ўрганиш учун археологик ишлар олиб борилиши режалаштирилган.
«Чорсу деҳқон бозори шубҳасиз маданий мерос объекти, аммо бу ўринда унинг айнан қайси ҳудудлари тарихий аҳамият касб этишини кўриб чиқиш керак. Хусусан, бозорнинг ТИМ қисми, тарихий дарвозаси бир қатор рассомларнинг асарларида тасвирланган. Шунингдек, нафақат бозордаги, балки унинг атрофидаги баъзи бинолар ҳам маданий мерос объекти сифатида кўриб чиқилмоқда», — «Мозийдан садо» журнали бош муҳаррири, Илмий эксперт кенгаши аъзоси Зафар Ҳакимов.
Халқаро «Олтин мерос» хайрия жамоат фонди Тошкент вилояти муассасаси бош архитектори, архитектор Муҳаммад Фозилийнинг сўзларига кўра, Чорсу деҳқон бозоридаги еттита гумбаз маданий мерос объекти сифатида баҳоланади. Айнан шу сабабга кўра Маданий мерос агентлиги томонидан бозорни реконструкция қилиш бўйича биринчи лойиҳа рад этилган. Агентлик ушбу гумбазларнинг тарихий аҳамияти сақланиб қолиши лозимлигини қатъий принцип асосида талаб қилади.
Маданий мерос агентлиги директорининг биринчи ўринбосари, Илмий эксперт кенгаши раиси Турсунали Қўзиевнинг таъкидлашича, Чорсу деҳқон бозори савдо ҳудуди бўлиб, бугунги кунга келиб унда замонавий талаблар асосида инфраструктура ва қулайлик яратиш зарурияти юзага келган. Айни вақтда гумбазлар остидаги савдо расталаридаги ҳолат санитария талабларига тўлиқ жавоб бермайди. Ёритиш, тозалик, ҳаво тозалиги, техник ва ёнғин хавфсизлиги масалаларида муаммолар мавжуд.
Қўзиевга кўра, реконструкция давомида еттита гумбазнинг тарихий қийматига зарар етказилишига йўл қўйилмайди. «Гумбазларга қўшимча жиҳозлар ўрнатиш, унинг устини қоплаш, нақшларини ўзгартириш, замонавий безак киритиш — барча ишлар фақатгина Маданий мерос агентлиги рухсати асосида амалга оширилиши мумкин», — дея қайд этган Илмий эксперт кенгаши раиси.
Эслатиб ўтамиз, февраль ўрталарида Тошкент шаҳридаги «Коинот» (Космонавтлар) мажмуасида Владимир Жанибеков ҳайкали атрофидаги гранит плиталар кўчириб ташлангани ҳақида хабар тарқалганди. Шундан сўнг Маданий мерос агентлиги ҳудуднинг демонтаж ишлари рухсатсиз бошланганини аниқлаган эди. Агентлик томонидан майдонни реконструкция қилаётган Mimar Group компанияси огоҳлантирилди ва жараён тўхтатилди. 15 февраль куни эса Космонавтлар майдонини ободонлаштириш лойиҳаси илмий-эксперт кенгашида маъқулланганди.
Изоҳ (0)