AQSH sun’iy yo‘ldoshlarga qarshi qurollar sinovini taqiqlamoqda

AQSH prezidenti Jo Bayden administratsiyasi sun’iy yo‘ldoshlarga qarshi qurollarni sinovdan o‘tkazishga taqiq joriy etmoqda. Bu haqda vitse-prezident Kamal Xarris Vandenbergdagi (Kaliforniya) kosmik kuchlari bazasiga tashrifi davomida ma’lum qilgan.

Xarris bu “kosmik makonda mas’uliyatli xatti-harakatlarning xalqaro standarti”ga aylanishi uchun boshqa davlatlarni ham shu kabi majburiyatni zimmasiga olishga chaqirgan.

“Sun’iy yo‘ldoshlarga qarshi sinovlar va chiqindilar shakllanishining sezilarli darajada kamayishi AQSH milliy xavfsizlik manfaatlariga mos keladi hamda mamlakatning kosmosdagi uzoq muddatli tadqiqotlari maqsadlarini himoya qiladi”, — deyiladi Oq uy xabarida.

ABC va CNBC nashrlarining yozishicha, Qo‘shma Shtatlar rahbariyati bu kabi g‘oyani Rossiyaning 2021-yil 15-noyabrdagi sinovlaridan keyin ko‘rib chiqishni boshlagan. “Sun’iy yo‘ldoshga qarshi raketalarni sinash orqali kosmik obyektlarning yo‘q qilinishi — bu beparvolik va mas’uliyatsizlikdir”, — deydi Xarris. Vitse-prezidentning so‘zlariga ko‘ra, bunday testlar natijasida paydo bo‘ladigan chiqindilar sun’iy yo‘ldoshlar va boshqa kosmik obyektlarga xavf tug‘diradi.

AQSH Davlat departamenti rahbari Entoni Blinken 2021-yilning noyabrida Rossiya sun’iy yo‘ldoshga qarshi raketasini orbitada sinab ko‘rganini ma’lum qilgandi. U manyovrlarni “halokatli va tentaklik” deb atab, kosmik makonda 1,5 mingdan ortiq bo‘laklar paydo bo‘lganini ta’kidlagan. Davlat departamentining hisoblashicha, sinovlar Xalqaro kosmik stansiya astronavt va kosmonavtlari uchun xavfni oshirgan.

Rossiya Mudofaa vazirligi sinovlar vaqtida 1982-yildan buyon orbitada bo‘lgan va faoliyat ko‘rsatishdan to‘xtagan “Selina-D” sun’iy yo‘ldoshi yo‘q qilinganini ma’lum qilgan. Idora ma’lumotlarga ko‘ra, tizim sun’iy yo‘ldoshni “zargarona” yo‘q qilgan, hosil bo‘lgan bo‘laklar esa orbitadagi XKS va boshqa apparatlarga zarar tug‘dirmaydi.

Sun’iy yo‘ldoshlarga qarshi qurollardan Rossiyadan tashqari yana uchta davlat sinab ko‘rgan: AQSH, Xitoy va Hindiston. Qo‘shma Shtatlar bu kabi manyovrlarni oxirgi marta 2008-yilda, SM-3 raketasini uchirib, USA-193 nosoz razvedka sun’iy yo‘ldoshini yo‘q qilgandi.