XX asr oxiri va XXI asr boshlarining eng yorqin bokschilaridan biri bo‘lgan Arturo Gatti 15-aprel sanasida tug‘ilgan. Asli kelib chiqishi italyan bo‘lgan kanadalik agar hayot bo‘lganida 2022-yilda 50 yoshni qarshi olardi. Ammo bokschi bundan 13 yil avval, 2009-yilda jumboqli tarzda vafot etgan. Ikki vazn toifasida jahon chempioni faoliyati davomida juda ko‘plab janglar o‘tkazgan, shulardan to‘rttasi esa o‘z vaqtida “yil jangi” deb topilgan. “Chaqmoq” (Gattining laqabi shunday) tavallud topgan sana munosabati bilan quyida ana shu va boshqa janglar haqida so‘z yuritiladi.
Arturo Gatti — Gabriel Ruelas
- Jang sanasi: 1997-yil 4-oktabr;
- Jang maqomi: Gatti ikkinchi yengil vazn toifasida (59 kg gacha) uchinchi marta IBF kamarini himoya qiladi;
- Bokschilarning jang vaqtidagi rekordlari: Gattti —28 g‘alaba, 1 mag‘lubiyat, Ruelas — 44 g‘alaba, 3 mag‘lubiyat;
- Jang natijasi: Gatti beshinchi raundda texnik nokaut evaziga g‘alaba qozonadi;
- Mukofotlar: Ring jurnaliga ko‘ra, yilning eng yaxshi jangi va eng yaxshi nokauti deb topiladi.
1997-yilning 4-oktabrida ikkinchi yarim yengil vazn toifasida IBF kamari sohibi Arturo Gatti va meksikalik Gabriel Ruelas o‘rtasida jang bo‘lib o‘tadi. Birinchi raunddan boshlab kurash qizg‘in tus oladi. Ruelas toza jang qilmaydi va beldan pastga zarba bergani uchun ikki marta ogohlantiriladi. To‘rtinchi raundga kelib, bokschilar kuchli zarbalar bilan almashadi. Ruelas overhendni o‘tkazib yuborsa ham, kuchli apperkot bilan javob qaytarishning uddasidan chiqadi.
Beshinchi raundda zarbalarning deyarli yarmi apperkotlar hissasiga to‘g‘ri keladi. Bokschilar tom ma’noda bir-biri bilan peshona urishtiradi, zarbalar almashinuvi davom etadi. Boshida Ruelas aniqroq harakat qilgan bo‘lsa, keyinroq Gatti meksikalikning jigariga bir necha bor musht tushirib, vaziyatni o‘zgartirdi. Shu tariqa Ruelas o‘ng qo‘lini pastga tushirishga majbur bo‘ladi, Arturo esa bundan foydalanib qolib, raqibining tumshug‘iga zarbalar kombinatsiyasini yo‘llaydi, bu esa o‘z navbatida nokautga olib keladi.
Arturo Gatti – Treysi Patterson
- Jang sanasi: 1995-yil 15-dekabr;
- Jang maqomi: Patterson ikkinchi yarim yengil vazn toifasida (59 kg) 1-marta IBF chempionlik kamarini himoya qiladi
- Bokschilarning jang vaqtidagi rekordlari: Gatti — 23 g‘alaba, 1 mag‘lubiyat, Patterson — 53 g‘alaba, 3 mag‘lubiyat.
- Jang natijasi: Gatti hakamlarning yakdil qarori bilan g‘alaba qozonadi.
Bu Arturo Gatti uchun faoliyatidagi birinchi chempionlik jangi bo‘ladi. U Floyd Pattersonning asrab olingan o‘g‘li Treysi Pattersonga qarshi ringga ko‘tariladi.
Jang kanadalik bokschi uchun nihoyatda og‘ir kechadi. U uzoq masofadan harakat qilishga urinadi, Patterson esa zarbalar uchun qulay vaziyat poylaydi. Ikkinchi raundda da’vogar chempionni qulatadi, ammo Patterson o‘rnidan turadi, jang oxirigacha tashabbus qo‘ldan qo‘lga o‘tib turadi.
12 raundlik jang yakunida hakamlar ustunlikni Patterson emas, balki faoliyatida ilk bor jahon chempioni bo‘lgan Gattining foydasiga beradi.
Arturo Gatti — Mikki Uord (2-jang)
- Jang sanasi: 2002-yil 23-noyabr;
- Jang maqomi: reyting jangi;
- Bokschilarning jang vaqtidagi rekordlari: Gatti — 34 g‘alaba, 6 mag‘lubiyat, Uord — 38 g‘alaba, 11 mag‘lubiyat;
- Jang natijasi: Gatti hakamlarning yakdil qarori bilan g‘alaba qozonadi.
Birinchi jangdagi bahsli natijadan (Mikki ochkolar evaziga g‘alaba qozonadi) so‘ng, bokschilar o‘sha yilning o‘zidayoq revansh o‘tkazishga kelishib oladi. Bellashuv Ring jurnali talqiniga ko‘ra yilning eng yaxshi jangi va raundi (to‘qqizinchi) uchun mukofotlarni olgan birinchi to‘qnashuvga nisbatan oddiyroq tus oladi.
Arturo butun jang davomida ustalik bilan harakat qilib, Uordni o‘ziga yaqinlashtirmaydi va deyarli barcha raundlarni o‘z foydasiga hal qiladi. Uchinchi raundda kanadalik Uordni yiqitib, uning quloq pardasiga zarar yetkazishga ham muvaffaq bo‘ladi.
O‘z navbatida Gatti ham jarohatlarsiz qolmaydi, bellashuvning ikkinchi yarmida qo‘lini jarohatlab oladi.
Arturo Gatti — Mikki Uord (3-jang)
- Jang sanasi: 2003-yil 7-iyul;
- Jang maqomi: reyting jangi;
- Bokschilarning jang vaqtidagi rekordlari: Gatti — 35 g‘alaba, 6 mag‘lubiyat, Uord — 38 g‘alaba, 12 mag‘lubiyat;
- Jang natijasi: Gatti hakamlarning yakdil qarori bilan g‘alaba qozonadi;
- Mukofotlar: Ring jurnaliga ko‘ra yilning eng yaxshi jangi.
Ushbu jangdan oldin Gatti oliyjanoblik ko‘rsatadi. U o‘z vakillariga Uord xohlagan gonorarga rozi bo‘lishini aytadi. Arturo qo‘lqoplarini mixga ilmoqchi bo‘lgan Mikki bilan do‘stligini juda qadrlardi. Natijada Uord faoliyatidagi eng katta gonorarga ega chiqdi — uch million dollar.
To‘qnashuvning o‘zi ikkinchisiga juda o‘xshash tarzda rivoj oldi. Ammo bu safar Gatti uchinchi raundga kelib, o‘ng qo‘lini sindirib oldi, to‘rtinchi raunddan to jang oxirigacha faqat chap qo‘li bilan boks tushadi. Uord hatto oltinchi raundda raqibini nokdaunga tushirishga ham muvaffaq bo‘lgandi, ammo bu g‘alaba qozonish uchun yetarli bo‘lmaydi.
Toza jeblar va o‘z vaqtida yo‘llangan yon taraflama zarbalar Gattining ushbu jangda ham, trilogiyada ham g‘alaba qozonishiga zamin yaratadi.
Arturo Gatti — Tomas Damgaard
- Jang sanasi: 2006-yil 28-yanvar;
- Jang maqomi: ikkinchi yarim o‘rta vazn toifasida (66,7 kg gacha) vakant qolgan IBF chempionlik kamari uchun
- Bokschilarning jang vaqtidagi rekordlari: Gatti — 39 g‘alaba, 7 mag‘lubiyat, Damgaard — 37 g‘alaba, biror marta ham mag‘lubiyatga uchramagan;
- Jang natijasi: Gatti 11-raundda texnik nokaut evaziga g‘alaba qozonadi.
Agar quyida so‘z boradigan uch jihat haqida gap bormasa, Gattining bu g‘alabasi ham avvalgilaridan unchalik farq qilmaydi.
Bu Arturoning sport faoliyatidagi so‘nggi g‘alabasi bo‘lib, u bir yil o‘tib, ikki og‘ir mag‘lubiyatdan so‘ng ring bilan xayrlashadi.
Unga daniyalik yengilmas Tomas Damgaard raqiblik qiladi, u jangga 37 ta g‘alaba bilan kelgan edi.
Bu Gattining ikkinchi yarim o‘rta vazn toifasidagi ikkinchi jangi bo‘ladi. Arturo uchun g‘ayrioddiy vazn toifasiga birinchi yurish 2001-yilda Oskar de la Hoyadan beshinchi raunddagi og‘ir mag‘lubiyat bilan yakunlangandi.
Albatta, Damgaard bu vazn toifasi yetakchilari uchun unchalik jiddiy raqib emasdi, hatto kaltaklangan va charchagan Gatti ham tezlik va texnika bo‘yicha raqibiga nisbatan katta ustunlikka ega bo‘lgan. Biroq daniyalik xarakter ko‘rsatib, raqibiga yaxshi qarshilik ko‘rsatdi va unga bir nechta munosib zarbalar ham berdi.
Ammo aynan Gattining zarbalari jang natijasini hal qilib berdi. 11-raundga kirishdan oldin daniyalikning yuzida, “onajon, meni bu yerdan olib keting”, degan jumlalarni o‘qish qiyinchilik tug‘dirmasdi. Va haqiqatan ham uni olib ketishsa yomon bo‘lmasdi. Toliqqan bokschi raund boshida hakamning buyruqlariga e’tibor bermay, qoidani ham buzdi. Raundning ikkinchi yarmida esa Gatti uni o‘ng tomondan kuchli zarbalar bilan shunchalik “siyladiki”, so‘nggi soniyalarda Damgaard bo‘ron vaqtida kemadagi dengizchidek ring atrofida gandiraklab yurardi, natijada esa hakam to‘qnashuvni to‘xtatishga majbur bo‘ladi.
Izoh (0)