• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +24°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Xitoy Rossiyaning Markaziy Osiyodagi o‘rnini egallashi mumkin — TIME

    Iqtisodiy tomonlama o‘zaro bog‘liqlik olamida Rossiyaga qarshi e’lon qilingan sanksiyalar ancha global nostabillikka olib kelishi mumkin, deb yozadi TIME. 

    Foto: “TASS” / Albert Dzen

    Foto: “TASS” / Albert Dzen

    Dengizga chiqish imkoniga ega bo‘lmagan Markaziy Osiyo Afg‘oniston, Eron, Rossiya va Xitoy kabi har tomonlama G‘arb sanksiyalariga uchragan mamlakatlar bilan o‘ralgan. 

    O‘z neft zaxiralarining uchdan ikki qismini Rossiya portlari orqali eksport qiladigan, energiya resurslariga boy bo‘lgan Qozog‘iston xalqaro sanksiyalar rejimiga moslasha olmayapti va o‘zining milliy valyutasi – tengeni qo‘llab-quvvatlash uchun o‘ta muhim valyuta zaxiralarini yo‘qotib bormoqda. 

    Ushbu muammolar, 225 nafar insonning o‘limiga sabab bo‘lgan, 2022-yil yanvar oyidagi tartibsizliklardan so‘ng sarmoyadorlar ishonchini qayta tiklash ustida ishlayotgan Qozog‘iston uchun “ayni vaqtida” yuzaga keldi. 

    Janubdagi Tojikiston, Qirg‘iziston va O‘zbekiston respublikalaridagi hukumat vakillari yuqori ishsizlik darajasi va budjet taqchilligiga tayyorgarlik ko‘rmoqda. 

    Ishsizlikni qisqartirish va davlat xizmatlariga tushadigan og‘irlikni kamaytirish orqali, o‘tgan yili Rossiyaga 7,8 mln nafar ishchini yuborgan ushbu mamlakatlar uchun mavsumiy migratsiya o‘ta muhim hisoblanadi. 

    Ammo qisqa muddatli migratsiya vositalariga bo‘lgan intilish, ularni tashqi zarbalarga nisbatan zaif qilib qo‘ydi. Hozirda, pul o‘tkazmalari Tojikiston YaIMning 30 foizini, Qirg‘iziston Respublikasi YaIMning 28 foizini va mintaqadagi aholi eng zich joylashgan O‘zbekiston YaIMning 12 foizini tashkil etadi. 

    2014-yili Rossiya Qrimni o‘ziga qo‘shib olishi va unga nisbatan sanksiya e’lon qilinishidan so‘ng, mintaqadagi pul o‘tkazmalari 40 foizga tushib ketdi. 

    COVID-19 ham o‘zaro bog‘liqlik xavfi uchun yana bir saboq bo‘ldi: Rossiya chegaralarining yopilishi umumiy pul o‘tkazmalarining 22 foizga qisqarishiga olib keldi.

    Ayniqsa qashshoqlashib qolgan Tojikistonga bu qattiq ta’sir ko‘rsatdi, migrantlar vatanga bor-yo‘g‘i 1,7 mlrd dollar jo‘natdi, bu esa o‘tgan yilga nisbatan 835 mln dollarga kam deganidir. 

    Ammo hozirgi sanksiyalar paketi avvalgilariga o‘xshamaydi va uzoq muddat kuzatiladigan oqibatlari juda katta talafotlarga sabab bo‘ladi. 

    Rossiya inqirozi – Xitoy uchun yangi imkoniyat

    Xitoy gegemoniyasi yaqinlashmoqda. Hozirda Rossiya va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi tovar ayirboshlash taxminan 18,6 mlrd dollarni tashkil qiladi. Bu esa Xitoy savdosining uchdan ikki qismiga to‘g‘ri keladi va 1990-yillardagi 80 foizlik (110 mlrd dollar) mintaqa savdosidan ancha farq qiladi.

    Ayni paytda, Xitoyning Moskvadan o‘zib keta olmasligi rost, ammo u mintaqa uchun qurol yetkazib beruvchi yirik hamkor va strategik sherikka aylanib bormoqda. 

    Jadal sur’atlardagi iqtisodiy tanazzul ushbu tendentsiyalarni tezlashtiradi. Rossiya iqtisodiyoti shavqatsiz sanksiyalardan aziyat chekayotgan bir paytda, Xitoy va Markaziy Osiyo o‘rtasidagi savdo hajmi allaqachon pandemiyadan oldingi darajaga qaytgan. 

    Bunga Qirg‘iziston savdo hajmining 2019-yildagi 6,37 mlrd dollardan 2021-yilda 7,5 mlrd dollarga yetib, deyarli 18 foizga ko‘tarilgani yorqin misol bo‘la oladi.  

    Biroq mazkur yutuqlar Rossiyaning mintaqa bozoridan kutilmaganda chiqib ketish o‘rnini to‘ldira olmaydi. Tojikiston va Qirg‘iziston davlat qarzlarining 40 foizdan ziyodrog‘i Pekin hissasiga to‘g‘ri keladi. Iqtisodiy tanazzul, Xitoyga qarzdan xalos bo‘lish evaziga xavfsizlik bo‘yicha ko‘plab imtiyozlarni berishi mumkin. 

    Ukraina urushining iqtisodiy halokati yaqin o‘n yilliklar ichida Rossiyadan tashqarida ham o‘z aksini ko‘rsatadi.

    Sanksiyalar Rossiya bosqinlariga nisbatan adolatli javob bo‘lishi mumkin, albatta. Biroq ular qo‘shni mamlakatlardagi misliz talafotlarga va beqarorlikka sabab bo‘lishi ham mumkin. 

    Xalqaro hamjamiyat vakillari kelgusi talafotlarni kech bo‘lmasdan oldini olish ustida ishlashi zarur.

    14.03.2022, 12:44   Izoh (0)   808
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    O‘zbekiston Ukraina va Rossiya shakarisiz qoladi

    12.03.2022, 13:11

    Xalqaro provayderlarning Rossiyadan ketishi tufayli O‘zbekistonda internet bilan muammolar yuzaga kelishi mumkin

    11.03.2022, 21:25

    Tarixiy yutuq: Cotton Campaign o‘zbek paxtasiga e’lon qilingan boykotni bekor qilishi nimani bildiradi?

    11.03.2022, 16:37

    Ukrainadan oziq-ovqat importi to‘xtatildi. O‘zbekiston nima sotib olar edi?

    10.03.2022, 20:10

    “Eron sindromi”: xalqaro izolyatsiya Rossiya iqtisodiyotiga qanday ta’sir qilishi mumkin?

    10.03.2022, 17:24

    Qanday qilib Yevropa gaz masalasida Rossiyaga qaram bo‘lib qolgan?

    10.03.2022, 17:07
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    ZARMED Universiteti: 200 ta grant sizni kutmoqda


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi

     

    Tavsiya etamiz

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    2 avgust, 18:35

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Quyosh faolligi oshdi: 24 soat ichida 15 ta chaqnash kuzatildi

    Dunyo | 2 avgust, 23:50

    “Har qanday xatoga qarshi raketalar bilan javob qaytaramiz” — Hindiston Pokistonga ogohlantirish berdi

    Dunyo | 2 avgust, 23:25

    Superliga. “Dinamo” “Navbahor”ga qarshi bahsda g‘alabani qo‘ldan chiqardi

    Sport | 2 avgust, 23:20

    Davlat byudjetidan nafaqalarga xarajat qisqarib, subsidiyalar ko‘paytiriladi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 23:16

    BAA banklari Rossiya kompaniyalarining hisoblarini ommaviy ravishda bloklashga kirishdi

    Dunyo | 2 avgust, 22:55

    Qurollar faqat mustaqil Falastin davlati barpo etilgandagina topshiriladi — HAMAS

    Dunyo | 2 avgust, 22:30

    Superliga. “Bunyodkor” “Neftchi”dan, “Nasaf” “So‘g‘diyona”dan ustun keldi

    Sport | 2 avgust, 22:21

    O‘z joniga qasd qilish, o‘zidan qoniqmaslik va kuchli stress. Ijtimoiy tarmoqlarga bo‘lgan qaramlik nimasi bilan xavfli (foto, video)

    O‘zbekiston | 2 avgust, 22:00
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.