• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Iqtisodiyot

    Tarixiy yutuq: Cotton Campaign o‘zbek paxtasiga e’lon qilingan boykotni bekor qilishi nimani bildiradi?

    Avvalroq xalqaro Cotton Campaign koalitsiyasi O‘zbekiston paxtasiga qo‘yilgan boykotni olib tashlagani haqida xabar berilgan edi.

    Bandlik va mehnat munosabatlari vazirligi buni tarixiy hodisa deb baholadi.

    Ushbu boykot qanday paydo bo‘lgan va O‘zbekistonda endi nimalar o‘zgaradi — “Daryo” sharhida.

    Foto: Cotton Campaign

    Foto: Cotton Campaign

    Cotton Campaign o‘zi nima?

    Bu mehnat va inson huquqlarni himoya qiluvchi tashkilotlar, sarmoyadorlar va biznes tashkilotlarning xalqaro koalitsiyasi. Asosiy maqsad – paxta yetishtirishda majburiy va bolalar mehnatiga barham berish. U o‘z faoliyatini 2007-yildan boshlagan. Cotton Campaign deyarli barcha rivojlangan mamlakatlarda yuqori nufuzga ega mustaqil koalitsiya hisoblanadi.

    O‘zbekiston paxtasiga qo‘yilgan taqiq qachon va qanday paydo bo‘lgan?

    O‘zbekistonda ko‘p yillar mobaynida paxta yetishtirishda majburiy va bolalar mehnatidan foydalanib kelingan. Faollar mutasaddilarga qayta-qayta murojaat qilishgan, ammo vaziyat o‘zgarmagan.

    Shunda ular boshqacha yo‘l tutishdi va 2009-yili o‘zbek paxtasiga boykotni talab qiluvchi petitsiyani e’lon qilishdi.

    Faollar shu yo‘l bilan xalqaro hamjamiyat e’tiborini jalb qilish va O‘zbekiston rasmiylariga ta’sir o‘tkazishga umid qilishgan edi va buning uddasidan chiqishdi – kompaniyalar o‘zbek paxtasidan har qanday shaklda bosh torta boshladi.

    Bir yil o‘tgach, boykotga 60 dan ortiq kompaniyalar, jumladan, Walmart Inc., Burberry Group PLC, The Gap Inc. va The Walt Disney Co. qo‘shildi. 2022-yilga kelib o‘zbek paxtasini 331 ta brend boykot qildi. 

    Boykot O‘zbekistonga qanday ta’sir qildi?  

    Salbiy. Kiyim-kechak ishlab chiqarish bo‘yicha jahonning eng yirik kompaniyalari o‘zbek paxtasini sotib olishdan bosh tortdi va O‘zbekiston bilan aloqalarni butunlay uzdi.

    Birgina oddiy misol – 2010-yili boykot ishtirokchilari 60 tani tashkil qilganda O‘zbekiston 2,5 mln toy paxta eksport qilgan edi. 2019-yilga kelib esa ishtirokchilar soni 300 dan oshdi, paxta eksporti 700 ming toygacha qisqardi.

    AQSh, Yevropa va Kanada kabi yirik bozorlar O‘zbekiston paxta eksporti uchun yopildi va boykot o‘z samarasini berdi, — deya izoh beradi mingdan ortiq brendlarni o‘z ichiga olgan Amerika kiyim va poyabzal assotsiatsiyasi yetkazib berish zanjirining katta vitse-prezidenti Neyt Xerman.

    Quyidagi grafikda O‘zbekistonga qilingan bosim qanchalik kuchaygani va bu paxta eksportiga qanday ta’sir qilganini ko‘rish mumkin:

    Rasm: S&P Global Market Intelligence

    Rasm: S&P Global Market Intelligence

    Bularning barchasi eksport hajmiga, mamlakatga kiritiladigan sarmoyalar va valyuta tushumiga, yangi korxonalar va ish o‘rinlarini yaratishga hamda aholi turmush darajasiga salbiy ta’sir ko‘rsatdi. 

    Boykot nima uchun olib tashlandi?

    2017-yili O‘zbekiston boykotni bekor qilish bo‘yicha faol harakat boshladi. Bu keng ko‘lamli ishga aylandi – majburiy mehnatdan foydalanganlik uchun jinoiy javobgarlik joriy qilindi, paxta yetishtirish uchun kvotalar bekor qilinib,  terimchilarning ish haqi sezilarli darajada oshirildi.

    Besh yil ichida mamlakat ommaviy majburiy mehnatdan uni tag tomiri bilan yo‘q qilishga o‘tdi. 2021-yilgi hosil mavsumida “O‘zbekiston inson huquqlari forumi” 2009-yildan beri birinchi marotaba tizimli majburiy mehnat yo‘q qilinganini tasdiqladi.

    Cotton Campaign tarixga aylangan ushbu muvaffaqiyatni o‘zbek fuqarolik jamiyati faollari, xalqaro huquq faollari va transmilliy brendlarning ko‘p yillik mashaqqatli mehnati hamda O‘zbekiston hukumatining bu ishga qattiq bel bog‘lagani natijasi ekanini qayd etadi. 

    Cotton Campaign a’zolari prezident Shavkat Mirziyoyevning tarixiy islohotlarni boshlab berish va amalga oshirishdagi ahamiyatini yuksak baholaydi. Investitsiyalar va tashqi savdo vaziri Sardor Umurzoqovning so‘zlariga ko‘ra, prezident shunday degan edi:

    Majburiy mehnat o‘rniga, men umuman paxta yetishtirmaslikni ma’qul ko‘rgan bo‘lardim.

    O‘zbekiston hukumati ham hosilni mexanizatsiyalashgan holda yig‘ishtirib olishni kuchaytirishga e’tibor qaratmoqda. Paxtani eksport qilish o‘rniga, tolani o‘zimizda ishlatib, 2025-yilgacha 20 mlrd dollarlik tayyor mato va kiyim-kechak ishlab chiqarish rejalashtirilmoqda. Masalan, hozirda ushbu ko‘rsatkich 2 mlrd dollarni tashkil etadi. 

    Endi nimalar o‘zgaradi?

    Cotton Campaign O‘zbekiston yangi zamonaviy jihozlar hamda yetkazib berish zanjirining to‘liq ko‘rinishini va kuzatilishini taklif etuvchi paxta to‘qimachiligi uchun jozibador manba mamlakatga aylanish salohiyatiga ega ekanligini ta’kidladi. 

    AQSh Moda sanoati assotsiatsiyasida brendlar va riteylerlardan O‘zbekistondagi ta’minotchilarni tanlash imkoniyatlariga yangidan nazar solish so‘raldi. Boshqa tashkilotlar ham xuddi shunday yo‘l tutishdi.   

    O‘zbekistonning to‘qimachilik sanoati aholi bandligining yetakchi sektorlaridan biri hisoblanadi. Ishlab chiqarish sohasining o‘zida deyarli 7 000 ta korxonaga 200 mingdan ziyod ishchi xodimlar to‘g‘ri keladi.

    So‘nggi besh yilda qishloq xo‘jaligi sohasidagi islohotlarimiz samarasini berib, Cotton Campaign kuni kecha O‘zbekistonni qora ro‘yxatidan chiqardi. Bu ham biz uchun juda katta imkoniyat, yangi bozorlar degani. Buning hisobiga iste’mol mahsulotlarining xomashyosini olib kelib, ularni qayta ishlash orqali qo‘shimcha 1,5 mlrd dollarlik mahsulotni bemalol eksport qilsa bo‘ladi, — dedi Shavkat Mirziyoyev.

    Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, o‘zbek paxtasiga boykotning bekor qilinishi ishlab chiqarilgan to‘qimachilik mahsulotlari eksportining umumiy hajmini ikki baravar oshirishi mumkin. Kelajakda bu yerda jahonning yetakchi brendlaridan kiyim-kechak ishlab chiqaradigan fabrikalar paydo bo‘lishi ham mumkin.

    Cotton Campaign’ning qayd etishicha, erishilgan katta yutuqlarga qaramay, O‘zbekistonda mahalliy hokimiyat organlari tomonidan majburlash va aralashish holatlari, shuningdek, ma’lum majburiy mehnat holatlari hanuzgacha uchrab turadi. Boykot bekor qilingandan keyin ham majburiy va bolalar mehnatini yo‘q qilish ishlari davom etmoqda. 

    11.03.2022, 16:37   Izoh (0)   20796
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ukrainadan oziq-ovqat importi to‘xtatildi. O‘zbekiston nima sotib olar edi?

    10.03.2022, 20:10

    “Eron sindromi”: xalqaro izolyatsiya Rossiya iqtisodiyotiga qanday ta’sir qilishi mumkin?

    10.03.2022, 17:24

    Qanday qilib Yevropa gaz masalasida Rossiyaga qaram bo‘lib qolgan?

    10.03.2022, 17:07

    Yevropaliklar va amerikaliklar O‘zbekiston va boshqa mamlakatlar orqali Rossiyani tark etmoqda

    09.03.2022, 19:19

    Rossiyadagi vaziyat sabab O‘zbekistonga soya solayotgan uchta eng katta xavf ma’lum bo‘ldi

    04.03.2022, 16:07

    Rossiyada pul o‘tkazmalariga va valyuta olib chiqishga cheklov qo‘yildi. O‘zbekistonlikar uchun nimalar o‘zgardi?

    03.03.2022, 19:37
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Hyundai Uzbekistan - foizsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati qaytdi!


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    InfinBLACK - ortiqcha to‘lovlar talab qilmaydigan kredit karta


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Sistit — bu uyat emas!

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Yaponiyaliklar 45 soatda uy qurishni o‘rganib oldi (video)

    Arxitektura | 3 iyun, 12:45

    InfinBLACK - ortiqcha to‘lovlar talab qilmaydigan kredit karta

    Reklama | 3 iyun, 12:45

    Pep Gvardiola: “Mavsum og‘ir bo‘ldi, lekin biz muhim vazifani bajardik”

    Sport | 3 iyun, 12:40

    Bill Geyts boyligining katta qismini Afrikaga beradi

    Dunyo | 3 iyun, 12:39

    Ukraina Rossiyadan deportatsiya qilingan 500 dan ortiq bolani qaytarishni talab qildi

    Dunyo | 3 iyun, 12:19

    Jaziramada terlamaslikka yordam beradigan layfhaklar

    Layfstayl | 3 iyun, 12:07

    Hyundai Uzbekistan - foizsiz bo‘lib to‘lash imkoniyati qaytdi!

    Reklama | 3 iyun, 10:30

    O‘zbekistonda pensiya va nafaqalar 1-iyuldan, ish haqi va stipendiyalar 1-avgustdan oshiriladi

    O‘zbekiston | 3 iyun, 12:00

    Rianna oilasida judolik: xonandaning otasi vafot etdi

    Layfstayl | 3 iyun, 11:51
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.