Kedalar parchalanib, yo‘q bo‘lib ketishi uchun 80 yil, bitta futbolka ishlab chiqarish uchun esa 16 ming litr suv kerak bo‘ladi.
Har bir odam kiyim-kechak sotib olayotganda har tomonlama o‘ylab xarid qilishi qanchalik muhim ekani haqida Rossiyaning fashion retail bo‘yicha yetakchi mutaxassisi Petr Kovalenko so‘zlab beradi.
Ichimlik suvi hamma uchun yetgan bo‘lardi
Bitta futbolka ishlab chiqarish uchun 2700 litr suv kerak bo‘ladi, bu bir kishi bir yil davomida iste’mol qiladigan suv miqdori. Bitta jinsi ko‘ylakka ketadigan paxta yetishtirish uchun 10300 litr toza suv kerak. Bir kishi buncha suvni 24 yil davomida ichishi mumkin.
Biz tabiiy matolardan tikilgan kiyimlarni qadrlaymiz. Ko‘pgina brendlar reklamalarida kiyimlar organik paxtadan tayyorlangani aytiladi. Ammo tabiiy paxtadan kiyim ishlab chiqarishning o‘zi sintetikdan ko‘ra ko‘proq resurs talab qiladi. Misol uchun, 100 foiz paxtadan tayyorlangan futbolka ishlab chiqarish uchun poliysterdan tayyorlangan xuddi shunday buyumni ishlab chiqarishga qaraganda o‘n barobar ko‘proq suv kerak bo‘ladi.
O‘rmonlarni saqlab qolamiz
Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, kiyim-kechak ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan o‘rmonlarning 33 foizi yo‘q bo‘lib ketish arafasida. Kamroq kiyim sotib olsak, o‘zimiz va kelajak avlodlar uchun zarur bo‘lgan kislorod manbasini saqlab qolgan bo‘lamiz.
Havoning tozaligi ta’minlanadi
Nyu-Yorkdagi markazga har uch kunda 18 tonnaga yaqin keraksiz kiyim-kechaklar topshiriladi. Bunday imkoniyat bo‘lmagan mamlakatlarida ular yoqib yuboriladi yoki o‘nlab yillar davomida yo‘q bo‘lib ketmay, sayyoramizni va bizni zaharlaydigan ahlat poligonlarda yotadi.
Yerni asraymiz
Biz kiygan har bir kapron kolgotka o‘ttiz yilgacha parchalanmaydi, bir-ikki marta kiyilgan krossovkaning tag qismi esa sayyoramiz tanasida kamida sakson yil “yashaydi”. Agar krossovkalarni bir necha hafta emas, balki to‘qqiz oy kiysangiz, ularning atmosferadagi CO2 — “uglerod izi” 30 foizga kamayadi.
Nima qilish kerak?
Keraksiz kiyimni nima qilish kerakligining bir qancha samarali variantlari mavjud: uni boshqalarga bering, soting yoki almashtiring yoki kiyimni tartibga solib, o‘zingiz kiying. Libos juda eskirgan va kiyishga yaramaydigan bo‘lsa, utilizatsiya qiling.
Utilizatsiya qilish
Qayta ishlanadigan narsalarni yig‘ish va qayta ishlash uchun barqaror metodologiyani taklif qiladigan yirik kompaniyalar yordamida buni amalga oshirish mumkin, masalan, avtomobil o‘rindiqlariga qoplama ishlab chiqarishda keraksiz kiyimlardan foydalansa bo‘ladi.
Mahalliylashtirish
Kiyim-kechak ishlab chiqaruvchilari uchun yana bir ekologik variant — mahalliylashtirish. Biz qayerda yashasak, o‘sha yerda ishlab chiqarigan kiyimlarni kiyishimiz kerak. Ammo bugungi kunda biz kiyadigan deyarli hamma narsa Xitoyda ishlab chiqarilgan. CO2 izi va transport chiqindilari ishlab chiqarish va import paytida ham atrof-muhitga zarar yetkazadi.
Ortiqcha xarid qilmaslik
Agar sifatli buyumlardan uzoq vaqt foydalansak va ortiqcha kiyim xarid qilmasak, tabiiy resurslarni tejab, sayyoramizga yetkaziladigan zararni kamaytiramiz. Har bir narsani tanlashda ongli ravishda yondashing, o‘zingizga “Bu narsani menga yoqqani va kiyish uchun sotib oldim” deb ayting, keraksiz xaridlar qilmang va sizga qaysi uslub mos kelishini aniqlashtirib oling. Shunda garderobingizdan 100 foiz foydalanasiz. Bunda tonnalab suv va CO2 izi bitta sotib olingan narsa uchun emas, balki bundan ham muhim bo‘lgan narsalarga sarflanadi. Shunga ko‘ra, har bir ongli ravishda olingan narsa bilan tabiatga zarar 10 barobar kamayadi.
Agar biz kiyimni ongli ravishda tanlasak va ularning umrini uzaytirishga harakat qilsak, biz nafaqat atrof-muhitga yordam beramiz, balki sayyoramizga foydasi tegadigan odatlardan biriga ega bo‘lamiz.
Izoh (0)