Toshkentning Alisher Navoiy nomidagi Cinema Palace kinosaroyida O‘zbekiston boks faxriysi Sidney Jekson xotirasiga bag‘ishlangan film namoyishi bo‘lib o‘tdi.
Tadbirda Turizm va sport vazirining birinchi o‘rinbosari Ulug‘bek A’zamov, Sidney Jeksonning qizi Paina Jekson-Kats, AQShning O‘zbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Daniel Rozenblyum so‘zga chiqib, bokschining bosib o‘tgan yo‘li, o‘zbek sportiga qo‘shgan hissasi, o‘zbek boks maktabiga asos solgani haqida so‘zladi. Shundan so‘ng Sidney Jekson fenomeni hujjatli filmi namoyish etildi.
Sidney 1886-yil Nyu-Yorkda tavallud topgan. Bolaligidanoq ko‘p mehnat qilishiga to‘g‘ri kelgan. Ammo boks bilan shug‘ullana boshlagach, hayotini ushbu sport turiga bag‘ishlashga qaror qilgan.
1914-yilda amerikalik bokschilar jamoasi tarkibida Sidney boks vatani Buyuk Britaniyaga jo‘naydi. U yerda ingliz bokschilari bilan bir qator janglar o‘tkazish rejalashtirilgan edi. Janglardan birida Jekson qo‘lidan og‘ir jarohat oladi va mahalliy kasalxonada davolanadi. Amerikalik sportchilar o‘z yurtiga qaytib ketgach, Sidneyning do‘sti, chikagolik tadbirkorning o‘g‘li uni Rossiyaga sayohatga va biznes qilish uchun taklif qiladi. Shu tariqa bokschi Sankt-Peterburgga borib qoladi. Birinchi Jahon urushining boshlanishi ularga Yevropa orqali ortga qaytishga imkon bermadi. Amerika konsuli unga Turkistonga borishni va u yerdan AQShga ketishni maslahat beradi. Sidney O‘zbekistonga tashrif buyuradi va umrbod shu yerda qolib ketadi.
Otam bosib o‘tgan yo‘l juda qiyin kechgan. Oila qurguniga qadar bu yerda (Toshkentda) uning hech qanday qarindoshlari bo‘lmagan. Onamning oilasi uni yaxshi ko‘rardi. Lekin uning o‘zida o‘sha payt iliq so‘z ayta oladigan qarindoshi yo‘q edi. Axir bu dahshat emasmi?Boks bo‘yicha birinchi O‘zbek Jahon chempioni Rufat Risqiyev ham birinchi murabbiyi Sidney Jekson haqida iliq fikrlar bildirdi.Bir kuni dadamga savol berdim: siz juda mehribon odamsiz, nima uchun sport turlari ichida aynan boksni tanlagansiz? Axir, meni nazdimda boks faqat mushtlashuvdan iborat edi-da. Dadamning javobini esa bir umrga eslab qoldim. Nazarimda, dono javob edi. “Bu juda aqlli o‘yin. Unda birinchi navbatda bosh ishlash kerak. Sen uni mushtlashuv deb o‘ylab adashyapsan, qizim. Tasavvur qil, o‘lchovli makon, unda ikki kishi uchrashib qoldi. Ular xuddi ikki sarkardadek. Ular o‘z munosabatlarini shunday qurishi kerakki, pirovardida raqibini yengishi lozim. Shuning uchun birinchi navbatda, bosh ishlashi kerak. Oyoqlari ideal darajada ishlashi, mushtdan qocha olish, chap berish uchun. Eng oxiri juda kuchli zarba bo‘lishi lozim. Shuning uchun bu aqlli o‘yin. Bu xuddi ikki admiralning jangiga o‘xshab ketadi. Hech qayerga qochib keta olmaysan, nahotki buni mushtlashuv deb atasang?”, — degan edi.
Paina Jekson-Kats, Sidney Jeksonning qizi
Sidney Lvovich mening birinchi murabbiyim edi. Bolalar bilan akrobatikaga bordik. Ular ketdi, men esa qoldim. Keyin esa ular boksga, Jeksonning oldiga bordi. Men ham ularga qo‘shilib oldim. Yana ular ketdi, men qoldim. Boksdagi ilk ta’limni Jeksondan, o‘rta ta’limni Baranovdan, oliy maktabni esa Granatkindan oldim. Sidney Lvovich keksayib qolgan, bir guruh bolalarga bilim berardi. Turish, musht urish, nafasni to‘g‘ri olishni o‘rgatardi. Zarba berayotganda, burunda nafas olinsa, o‘pkada havo aylanadi. Jekson bunga alohida e’tibor qaratardi. Ochig‘ini aytish kerak, ko‘p bokschilar noto‘g‘ri nafas oladi va juda tez charchab qoladi.Rufat Risqiyev, bokschi
Sidney Jekson fenomeni nomli hujjatli filmi “Shayxontohur-film” kinostudiyasi tomonidan Turizm va sport vazirligi bilan hamkorlikda tasvirga olingan. Filmning ssenariy muallifi va prodyuseri Boris Babayev, rejissor – Navro‘za Biynazova.
Izoh (0)