• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12915.9
    • RUB162.44
    • EUR14658.25
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    O‘zbekistonning gazsiz va chiroqsiz xonadonlari uchun qish — chinakam sinov. Uylarning to‘rini allaqachon pech-u ko‘mir, tappi-yu o‘tin egallab bo‘lgan

    Qish — gazi, “svet”i yo‘q xonadonlar uchun haqiqiy sinov. Tashqarida gupullab laylak qor yog‘sa, bundan tomidan chakka o‘tmaydigan, uyida tappi, o‘tin-u ko‘mir yoqmaydigan, tutantiriq nimaligini bilmaydigan odamgina suyunsa kerak. Qahraton sovug‘i issiqdan derazasi parlanadigan, chirog‘i o‘chmaydigan, odamlari gaz ta’minotidagi uzilish nimaligini bilmaydigan o‘lkalarga yarashadi-da. O‘zbekistonda 2021-yilgi qish ham noyabrdan boshlandi. Lekin hammayam bunga hozirlik ko‘rishga, bostirmadagi pechini sozlab, mo‘risini tozalashga ulgurmagan edi. Qish — qahri qattiq beka.

    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Qon-qarindoshni yo‘qlash va oilaviy marosim bahona vodiyga ketdim. Qamchiq dovonidagi go‘zallik, purviqor tog‘lardagi oppoq qorlar hayrati hali tarqamay, yo‘llarda o‘tin ortilgan qator-qator mashinalar, uyum-uyum ko‘mirlarni ko‘rib ta’bim xiralashdi. Vodiyga faqat yozda kelib, salqinidan yayrab qaytavergan ekanman. Qishdagi manzara esa xuddi negativ plyonkada olingan kinoga o‘xshaydi: atrof oq-qora.

    Uydagilar nega qishda chaqiravermasligi, hadeganda kelib-ket deb qistamasligini tushungandek bo‘ldim. Qo‘li sovuqdan tors-tors yorilsayam, o‘tin yorib, ko‘mir, tappi yoqishdan charchamaydigan (bundan nolimaydiyam, bariga ko‘nib qo‘yaqolgan, boshqa iloji yo‘qliginiyam biladi) kelinlar o‘rniga o‘zimni qo‘ydim. Chidolmadim. Oson emaskan. Shaharlik mehmonlarning oppoq qo‘llari, chiroyli tarashlangan tirnoqlarini ko‘rgan qishloq qizlari nega uyalib, qimtinishlarini fahmlagandekman. Bu safar men qizardim.

    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Faqat ota-onam yashaydigan mahallada gaz yo‘qmikan, desam, unday bo‘lib chiqmadi. Rishtonning qariyb hamma mahalla-qishloqlarida o‘n yil nari-berisida gaz berilishidan allaqachon umidini uzgan, nima issiqlik bersa, qishni shugina bilan o‘tkazayotgan oilalar ko‘p ekan. E’tibor berganim, o‘tin bozorlari paydo bo‘libdi, ko‘mir sotadiganlar ko‘payibdi. O‘zi gaz qazib chiqaradigan, konidagi zaxirasi hali-beri tugashi noma’lum o‘lkada o‘tin bozorlari yildan yil kengayayotgani g‘alati.

    Yaqin yillardan beri paydo bo‘lgan o‘tin bozorlari.

    Yaqin yillardan beri paydo bo‘lgan o‘tin bozorlari.
    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    O‘tin sotuvchilaridan birining aytishicha (ismini sir tutdi), kichikroq tirkamadagi o‘tin narxi 600—700 ming so‘m atrofida. Shuncha o‘tin qancha vaqtgacha yetishi mumkin? “Xohlasangiz, bir kunda yoqib tugating. O‘zingizga bog‘liq. Endi odamlar o‘tin kamligi, narxini hisobga olib, ko‘mir, tappi bilan aralashtirib, yarim yoki bir oygacha yetkazadi. Qish tugaguncha kamida 5–6 martalab olishiga to‘g‘ri keladi”, deydi u. O‘rtahol, aytaylik, maosh hisobiga yashaydigan serfarzand oilaga to‘rt-besh arava o‘tin sotib olish qiyin masala. “Qo‘li qisqarog‘i kelsa, menam ja insofsizmasman. Yo‘lida narx aytaman. Hozir hammamizning tashvishimiz shu-ku!”, deya qo‘shimcha qiladi sotuvchi, savoldan qochmay. Qolgan o‘tinfurushlar javob berishga ro‘yixushlik bermadi. “Bizga tinchlik kerak! Bola-chaqa bor hammada”, dedi kimdir ortimdan, ketayotgan paytim.

    O‘rik daraxti o‘tini yaxshi yongani uchun xaridorgir ekan. Chinorlarning urug‘i buz-buz ortidan allaqachon quritilganiga faqat o‘rikniki sotuvda.

    O‘tin bozorchasining shundoq ro‘parasida ko‘mir sotilarkan. Ikki xil — Angrenniki bilan mahalliy aholi “oreshka” deydigan Qozog‘iston ko‘miri uyum qilib to‘kib qo‘yilgan. Ishchi yigitdan “Qaysi biri yaxshiroq?” deb so‘rasam, “Ikkisiniyam o‘rni bor. ‘Oreshka’ xuddi o‘tindek yonib, uyni tezda isitib beradi. Lekin cho‘g‘ ushlab turmaydi. Tezda o‘chadi. Qora ko‘mirlarimiz gazga o‘xshab sekin yonadi, bir sutkacha cho‘g‘i lo‘qillab turadi”, dedi. Ikkala ko‘mirning narxi 1460 so‘m. Bir qopi 30 kilocha tosh bosib, 43800 so‘mgacha boradi. Lekin bir qop ko‘mir oy oxirigacha yetmaydi.

    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Ko‘mirchi yigit yaqindan beri mebel ustalaridan olinib, bir qopi 35 mingdan sotilayotgan mayda-chuyda mebel parchalari, payrahalar, yog‘och bo‘laklarini ko‘rsatdi. “Bu tutantiriq o‘rniga. Lov etib yonadi. O‘tin yoqishga qiynalmaydi odam”, deb tushuntirdi. Qarang, inson zoti sharoit, ehtiyoj ortidan nimalarni o‘ylab, muammosiga xayolga kelmas taraflardan chora izlaydi...

    Pechdagi olov tezroq yonishiga yordam beradigan mebel bo‘laklari, payrahalar. Qoplab sotiladi.

    Pechdagi olov tezroq yonishiga yordam beradigan mebel bo‘laklari, payrahalar. Qoplab sotiladi.
    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Ertasi kuni mahallalarni va xonadonlardagi ahvolni ko‘rgim, odamlar bilan gaplashgim keldi. “Alisher Navoiy”, “Nosgar”, “Dorul omon”, “Miskin”, “Shokir ota” MFYlarni kezdim. Ochig‘i, rishtonliklarda ikki-uch xil kayfiyatni payqayman deb o‘ylamovdim. Bir opadan “Qishni qanday o‘tkazasizlar?”, desam, “Nima, oydan tushganmisiz? O‘n yildan beri gaz “bet”ini ko‘rmagandan keyin tappi, ko‘mir yoqamiz-da!”, dedi kelganimni xushlamay. “Mahalla yoki hokimiyat nima deydi?”, desam, “Menga qarang, singlim, televizorda Yangi O‘zbekiston deyapti-a — qani o‘sha? Bizam bir ko‘raylik! Tappi bilan ko‘miri bo‘lmasa kerak-a? Devori nuragan, tutundan qoraygan, achimsiq isi ust-boshingizga chippa yopishadigan kulbaga opkiraymi sizni?”, dedi zarda aralash. Opa ham shuncha yillik alamini kimgadir sochib, hovurini bosishi kerak-ku, deb indamadim. Yarasini yangilaganim qoldi.

    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Sal nariroqda turgan qo‘shnisi opadan farqli: “Yo‘q, hammasi joyida. Kamimiz yo‘q. Kun o‘tyapti. Shuncha yil sovuqdan o‘lmadik, umr bersa, bunisidanam o‘tvolarmiz. Endi, nimayam qilardik. Ko‘pga kelgan to‘y. Shukr, yozda tappiga ko‘mir aralashtirib, g‘amlab qo‘yamiz. Keyin qishi bilan jonimizga ora kiradi. Qo‘ying, bizning dardimizni yozaman deb boshingizni baloga qo‘ymang”, dedi o‘zi ham zo‘rma-zo‘raki kulib.

    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Bir hovliga kirsam, uy egasi dadilroq ekan, chiroqning ko‘p o‘chayotgani, “stolba”larning eskiligi, elektr simlarning muddati allaqachon o‘tganidan arz qildi. “Bolaligimda pech, tappi nimaligini bilmay o‘sganman. Yoshim o‘tib, nevara-chevara tug‘ilgach, mana, sekin-sekin ota-buvam yashagan zamondagi narsalarni ishlatyapmiz. Tarixning aylangani shunchalikdir-da!”, dedi tomda turib.

    “Tappi tayyorlashga usta bo‘p ketganmiz! — dedi boshqa amaki. — Uyat bo‘lsayam aytay, sigir-mollarimiz ‘xomashyo’ yetkazishga ulgurmayapti. Xayriyat shularning borligi. Ota-bobomiz kirza etik kiyib, tappi yasaganini aytib berardi. Ertak deb o‘ylaganmiz o‘sha kunlarni. Endi o‘zimiz ham shu ‘hunar’ni tutdik”.

    Yoz bo‘yi qishga hozirlik ko‘rgan oilaning zaxirasi.

    Yoz bo‘yi qishga hozirlik ko‘rgan oilaning zaxirasi.
    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Go‘ngga ko‘mirni aralashtirib, turli shakldagi (dumaloq, ovalsimon, g‘isht ko‘rinishidagi) tappilarni tayyorlashni aholi yozdan boshlaydi. Xuddi imoratga g‘isht quygandek hovlilar, ko‘chalar, oftob tikka tushadigan joylar tappiga to‘lib ketadi. Yaxshilab quritilgan, nami qochganlari birma-bir bostirma, og‘ilxona, yomg‘irdan panaga sarjindek taxlanadi.

    Odamlarning yildan yil tajribasi oshayotganini ko‘mirni qayta ishlashda qo‘l kelayotganiga guvoh bo‘ldim. Ba’zilar pulni tejash, ro‘zg‘or xarajatlarini o‘ylab, ko‘mirning kukunini sotib oladi. So‘ng kukun kengroq joyga to‘kilib, suv aralashtirilib, maxsus shaklga — xuddi xamir zuvalasidek uzib olinib, bir chetga taxlanadi. Yirik ko‘mirning kilosini 1460 so‘mga olgandan ko‘ra, mehnatini aytmasa, kilosi 500 so‘mga tushadigan ko‘mir kukuni qo‘li kalta oilalarning og‘irini yengillatadi.

    Ko‘mir kukunidan tayyorlangan “g‘isht-ko‘mir”lar. Ancha vaqtgacha yonib, cho‘g‘ni ushlab turadi.

    Ko‘mir kukunidan tayyorlangan “g‘isht-ko‘mir”lar. Ancha vaqtgacha yonib, cho‘g‘ni ushlab turadi.
    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Mahallalarni navbati bilan aylanarkanman, aholi “pechkali qish”ga allaqachon ko‘nib, moslashib (“mas’ullardan gaz so‘rab charchaganmiz”, deydi hammasi), hatto o‘tin-ko‘mirining zaxirasini avvaldan xomcho‘tlab, bostirma-yu yerto‘la, og‘ilxonasini to‘ldirib, sovuq kunlarga shay bo‘lib yashayapti. Gaz kutganlarning hafsalasi o‘lganiga ancha bo‘libdi. Yilt etgan cho‘g‘ga hech kim aldanmoqchi emas.

    Deyarli barchaning yuz-ko‘zida istehzo, “Qo‘lingdan nima ham kelardi? Ahvolimizni yozganing bilan gaz berarmidi?” degan ifoda ochiq-oshkora bilinib turardi... Ko‘chalarni oxirigacha aylanishga sabrim yetmadi, yo‘l yarmidan qaytdim.

    Shom kirganiga mo‘rilardan asta-sekin achchiq tutun chiqa boshladi. Hamma dud-u tappi hidi o‘rnashgan issiq, tafti baland uyiga shoshadi. Birov bilan birovning ishi yo‘q. Ko‘pning kun mavzusi — o‘tin narxi, qachon qattiq sovuq boshlanishi, bu yilga qancha ko‘mir g‘amlagani, tappisidan qancha qolgani va yana qancha vaqtgacha yetishi...

    Foto: “Daryo” / Shahboz Olimzoda

    Ular uchun qishdan eson-omon chiqish — omad, baxt. Men bo‘lsam, poytaxtdagi arzimas, mayda muammolarimni yecholsam, omadga tenglashtirib o‘tiribman.

    Bariga qo‘l siltab, qadamimni tezlatdim. Buvim pechga to‘ldirib solgan, chirsillab yonayotgan o‘tin hidini to‘yib-to‘yib simirgani uyga oshiqdim.

    04.12.2021, 08:13   Izoh (0)   71836
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    TBC Uzbekistan o‘zining sun’iy intellektga asoslangan yechimlari orqali samaradorlikni oshirib, o‘sish sur’atlarini tezlashtirmoqda 


    ZTE korxonasi GSMA M360 Yevrosiyo forumida suniy intellekt raqamli iqtisodiyot rivojiga qo'shayotgan hissasi haqida ma’lumot berdi


    Kapitalbank xodimlarining raqamli ko‘nikmalarini rivojlantirmoqda 


    Centrum Air Istanbul va O‘zbekistonning uch shahri o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri reyslarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Huawei O‘zbekistondagi “Tech Carnival”da Intellektual dunyo rivojini jadallashtirmoqda


    Oqtepa Lavashdan “Kulgili narxlar”: sevimli taomlar — har bir pozitsiya 10 mingdan 20 ming so‘mgacha bo‘lgan maxsus narxlarda


    Jamg‘armalar bilan qanday ishlash zarur: bank omonatlari, aksiyalar yoki investitsion paketlar? (davomi)


    ANORBANK Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi bilan 10 million AQSH dollariga teng kelishuv imzoladi


    Eng chuqur g‘or, eng baland ko‘prik va eng sirli maskan – Namanganga boramiz


    APEX BANK Toshkentda Bosh ofis va Markaziy sotuv ofisini ochdi


    Ilg‘or qurilish texnologiyalari asosida qad rostlayotgan Quyi Chotqol GES


    Huawei Cloud TechWave Summit 2025: Yaqin Sharq va Markaziy Osiyoda muvaffaqiyatni oshirish uchun intellektuallikni tezlashtirish 


    Tarmoqda bolalar xavfsizligi : Octobankdan maslahatlar


    Mobiuz IQAir havo sifati datchigini o‘rnatdi


    AKFA Medline University Hospital AHA rasmiy o‘quv markazi maqomini qo‘lga kiritdi

     

    Tavsiya etamiz

    Ayol ovchilardan ilg‘or samolyotlarga qadar — Ukraina rus Shahed’larini qanday ovlaydi?

    19 may, 20:10

    “Lend-Liz” yordami sovg‘a bo‘lmagan — Britaniya ikkinchi jahon urushida berilgan yordamni qanday qaytargan edi?

    19 may, 15:00

    “Yovuzlik imperiyasi zaminimizga hech qachon qaytmasligi uchun” — jamoatchilik o‘roq-bolg‘ali qizil bayroq va qora-olovrang lentani taqiqlashni so‘ramoqda

    13 may, 22:22

    Ular doim dunyoda eng yaxshilaridan bo‘lgan — pokistonlik harbiy uchuvchilar haqida

    12 may, 21:30
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Quyosh atrofida Yerdan o‘n barobar katta “qush” ko‘rindi

    Dunyo | 26 may, 00:18

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 64-xalqaro gullar festivali boshlandi

    O‘zbekiston | 26 may, 00:06

    O‘zbekiston U-17 terma jamoasining Jahon chempionatidagi raqiblari ma’lum bo‘ldi

    Sport | 26 may, 00:02

    Iroqda suv zaxiralari rekord miqdorda kamaydi

    Dunyo | 25 may, 23:30

    Superliga. “Dinamo” kambek amalga oshirib, “Qizilqum”dan ustun keldi

    Sport | 25 may, 23:27

    Qoraqalpog‘istonda inspektor quvgan yigit maktab o‘quvchisi emasligi aniqlandi (video)

    O‘zbekiston | 25 may, 23:17

    APL. Abduqodir Husanov “Manchester Siti” bilan Angliya chempionati bronza medaliga ega chiqdi

    Sport | 25 may, 22:42
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.