Prezident administratsiyasi huzuridagi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi (ITIM) O‘zbekistonda 28-apreldan 5-mayga qadar asosiy oziq-ovqat mahsulotlarining narxi o‘zgarishini tuman va shaharlar kesimida tahlil qildi, deb yozadi “Gazeta.uz”.
Avvalroq aprel oyida o‘simlik yog‘i 26,5 foizga, paxta yog‘i — 31 foizga qimmatlashgani to‘g‘risida xabar berilgandi. ITIM ma’lumotlariga ko‘ra, tashqi bozorda o‘simlik yog‘iga bo‘lgan talabning oshishi va natijada “tadbirkorlarning o‘ta yuqori daromad olish istagi” tufayli narxlarning ko‘tarilishi davlat tomonidan bozorni barqarorlashtirish choralarini ko‘rishga olib keldi. Markazning ta’kidlashicha, ko‘rilayotgan choralar o‘z natijasini bermoqda.
“Davlat statistika qo‘mitasining tezkor ma’lumotlariga ko‘ra, hafta yakuni bo‘yicha respublikada bir litr o‘simlik yog‘i narxi 0,5 foizga, ya’ni 19 104 so‘mga qadar arzonlashgan. O‘rtacha narx darajasi Andijon viloyati bir litri uchun 17 218 so‘mni, Toshkentda esa 20 596 so‘mni tashkil etmoqda”, — deyiladi xabarda.
ITIMning ta’kidlashicha, respublikaning 9 ta viloyatida o‘simlik yog‘i narxlarining pasayishi kuzatilmoqda, ayniqsa, Navoiy (2,4 foiz) hamda Samarqand (2,2 foiz) viloyatlarida.
Tumanlar kesimida bir litr o‘simlik yog‘i narxining eng ko‘p arzonlashishi Vobkent (8,3 foiz), To‘rtko‘l (6,3 foiz), Jomboy (5,5 foiz), Ellikqal’a (5,4 foiz), Paxtachi (5,1 foiz), Mirzacho‘l (5 foiz)da kuzatilgan.
Markaz ma’lumotlariga ko‘ra, bir hafta ichida narxlar faqat 5 ta tumanda oshgan, ularning eng ko‘pi Sirdaryo (1,6 foiz), Toshkent viloyati va Toshkent shahri (0,7 foiz) hisobiga to‘g‘ri kelmoqda.
“O‘simlik yog‘i narxining arzonlashishi ichki bozordagi vaziyatning barqarorlashuvidan dalolat beradi”, — deyiladi ITIM xabarida.
“Gazeta.uz” yog‘ narxi nima sababdan oshgani, shuningdek, qaysi kompaniyalar qayerdan va qancha hajmda uni mamlakatga olib kirishi haqida yozgan edi. Masalan, mavjud 245 ta importchining 5 tasi O‘zbekistondagi butun importning 49 foizini tashkil etadi.
29-aprel kuni Shavkat Mirziyoyev o‘simlik yog‘i importini QQSdan ozod qilish va uning eksportini cheklash to‘g‘risidagi qonunni imzoladi. Bundan tashqari, kungaboqar va paxta urug‘iga eksport bojxona bojlari kiritildi. Tadbirkorlarga o‘zlari tomonidan import qilingan kungaboqar yog‘i va kungaboqar urug‘larini qayta ishlash natijasida olingan o‘simlik yog‘ining 50 foizidan oshmagan qismini eksport qilishga ruxsat beriladi.
Avvalroq Oliy Majlis Senati yalpi majlisida moliya vaziri o‘rinbosari Dilshod Sultonov soliq imtiyozlari sababli budjetga 267 milliard so‘mlik tushum bo‘lmasligini hamda yo‘qotish o‘rni qanday qoplanishini ma’lum qilgandi. U aprel oyida QQS stavkalarining pasaytirilishi xizmat va tovarlarni “yetarli darajada arzonlashtirmaydi” degandi.
“Masalan, O‘zbekiston 1,5 yil oldin soliq stavkasini 20 foizdan 15 foizga tushirdi. Iste’molchilardan birortasi shu 5 foiz kamayganini rostdan ham sezdimi? Aksariyat tovar va xizmatlar narxlari arzonlamadi. 2021-yilning yanvaridan aksizlari bekor qilingan import tovarlari ham arzonlagani yo‘q. Bu raqobatning yo‘qligidan yoki iste’molchi ushbu narxni to‘lashga tayyor ekanligini va chakana savdogar uni tushirish niyatida emasligidan dalolat beradi”, — degan edi vazir o‘rinbosari.
Izoh (0)