BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) mutaxassislarining ma’lum qilishicha, Yer sayyorasidagi jon boshiga to‘g‘ri keladigan toza suv zaxirasi so‘nggi 20 yil ichida 20 foizdan ko‘proq kamaydi. Mutaxassislar suv resurslarini yanada samarali boshqarish zarurligini ta’kidlamoqda, deb xabar berdi Asia Plus.
“FAO hisoboti — bu ogohlantirish. Qishloq xo‘jaligida suv tanqisligi muammosini hal qilish uchun iloji boricha tezroq qat’iy choralar ko‘rish zarur”, — dedi tashkilot rahbari Syuy Dunyuy.
FAO suv resurslarini samarali boshqarish, xususan, qurg‘oqchilikka chidamli ekinlarni yetishtirish, agrar sohada eng yangi texnologiyalardan foydalanish, sug‘orish tizimlarini modernizatsiya qilish va suv kvotalarini joriy etishni nazarda tutishini ta’kidlamoqda.
Xalqaro ekspertlarning fikriga ko‘ra, Markaziy Osiyo mamlakatlari suv iste’mol qilish bo‘yicha dunyoda yetakchi o‘ntalikka kiradi: Turkmaniston (5319 kub metr/yil), Qozog‘iston (2345 kub metr/yil), O‘zbekiston (2295 kub metr/yil), Qirg‘iziston (989 kub metr/yil), Tojikiston (1895 kub metr/yil). Rossiyada xuddi shu ko‘rsatkich yiliga 0,4 ming kub metrni tashkil qiladi.
Qayd etilishicha, qayta tiklanadigan suv manbalariga nisbatan eng yuqori suv iste’moli Yaqin Sharq mamlakatlari uchun odatiy hol.
Bu borada ham Sobiq Ittifoq hududida yana Markaziy Osiyo mamlakatlari yetakchilar hisoblanadi: O‘zbekiston (115,7 foiz), Turkmaniston (99,59 foiz), Tojikiston (74,84 foiz), Qirg‘iziston (42,37 foiz), Armaniston (36,39 foiz) , Ozarbayjon (34,75 foiz), Qozog‘iston (30,47 foiz), Ukraina (26,88 foiz), Moldova (19,83 foiz), Belarus (4,81 foiz), Gruziya (2,56 foiz), Rossiya (1,46 foiz), Estoniya (1,23 foiz), Litva (1,07 foiz), Latviya (0,81 foiz).
Shuningdek, Markaziy Osiyo mamlakatlari qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarish birligini olish uchun rivojlangan mamlakatlarga qaraganda 2,5-3 barobar ko‘proq suv sarflashi qayd etilgan.
Asia Plus’ning yozishicha, bugungi kunda Tojikistonning suv xo‘jaligida iste’mol qilinadigan suv hajmining 92 foizi sug‘oriladigan qishloq xo‘jaligi ehtiyojlari va energetika sohasida, 4 foizi esa sanoat va kommunal xizmatlar uchun sarflanadi. Tojikistonda ichimlik suvi ta’minotida ham muammolar mavjud.
Respublika aholisining 58 foizga yaqini markazlashgan suv ta’minotidan foydalana olmaydi. Mamlakat aholisining ayrim qismi hali ham tashib keltiriladigan suvdan foydalanadi. Respublikadagi suv ta’minoti tarmoqlarining qariyb 30 foizi turli sabablarga ko‘ra ishlamaydi. Mamlakat aholisini kanalizatsiya bilan ta’minlash taxminan 23 foizni tashkil etadi, shu jumladan shahar aholisining 89 foizi va qishloq aholi punktlari va tuman markazlari 10,1 foizi.
Izoh (0)