Nig‘matilla Yo‘ldoshev: Tekshiruvchi ham, tekshiriluvchi ham bitta rahbarga bo‘ysunsa, nazorat haqida gapirish mumkinmi?

So‘nggi 2 yilda Qurilish vazirligi tizimida 38 ta, Moliya vazirligida 45 ta, soliq idoralarida 49 ta, Suv xo‘jaligi vazirligi tizimida 1866 ta hokimliklarning 5 mingga yaqin, Qishloq xo‘jaligi tizimida 8 mingga yaqin qonunga zid hujjatlar aniqlanib, qonunlarga muvofiqlashtirilgan. Bu haqda 7-noyabr kuni Bosh prokuraturada tashkil etilgan korrupsiya masalalariga oid idoralararo yig‘ilishda bosh prokuror Nig‘matilla Yo‘ldoshev ma’lum qilgan.

Adliya organlari tomonidan vazirlik va idoralarning umummajburiy tusdagi 278 ta qaror loyihalari o‘rnatilgan tartibga rioya qilinmasdan taqdim etilgani sababli qaytarilgan. Bu holatlar yuridik xizmat faoliyatida hali jiddiy kamchiliklar mavjudligidan dalolat berishi ta’kidlab o‘tilgan. Ayni sabab bilan adliya vaziri Ruslanbek Davletovdan tegishli tartibda holatlarni o‘rganib chiqish so‘ralgan.

Shuningdek, Yo‘ldoshev qonunlar ijrosining ta’minlanishi ustidan nazorat qiluvchi organlarning faoliyatidagi kamchiliklarga alohida to‘xtalib o‘tgan.

Yaxshi bilasiz, barcha sohalarda qonunlar ijrosini bevosita ta’minlashga mas’ul boshqaruv idoralari, ijro ustidan nazoratga mas’ul bo‘lgan 50 dan ortiq nazorat-tekshiruv organlari mavjud. Afsuski, bu idoralarning ta’siri, bor-yo‘qligi umuman sezilmayapti. Birgina 2019-yilda huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan o‘tkazilgan tekshirishlarda 1 trillion 200 milliard so‘m talon-torojlik fosh etilgan bir paytda jami 781 milliard so‘m yoki 35 foiz kam holatlar aniqlangan. Ayniqsa, Transport vazirligi huzuridagi avtomobil tashuvlarini nazorat qilish boshqarmasi, Kapital bozorni rivojlantirish hamda Davlat aktivlarini boshqarish agentliklari tomonidan so‘nggi 2 yilda birorta ham tekshirish o‘tkazilmagan.

Ichimlik suvidan foydalanishni nazorat qilish, qurilish sohasida hududiy nazorat, kon-geologiya sohasini nazorat qilish, neft mahsulotlari va gazdan foydalanishni nazorat qilish, elektr energetikada nazorat inspeksiyasi va Transport vazirligi tizimidagi bir qator tekshiruvchi tuzilmalar o‘zi nazorat qiladigan vazirlik va idoralarning tarkibiga kiritib qo‘yilgan. Bu esa ularning nazorat faoliyatini yo‘qqa chiqarmoqda.

Nig‘matilla Yo‘ldoshev, bosh prokuror 

 

Energetika vazirligi huzuridagi Elektr energiyasida nazorat bo‘yicha inspeksiyasi tomonidan o‘tgan 2 yilda o‘tkazilgan 131 ta tekshirishlarda zarar bilan bog‘liq birorta ham holat aniqlanmagan. Ushbu davrda huquqni muhofaza qiluvchi organlar tomonidan o‘tkazilgan tadbirlarda esa energetikada 4,8 milliard so‘mlik zarar aniqlanib, aybdorlardan undirilgani aytildi. Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish vazirligi huzuridagi Ichimlik suvidan foydalanishni nazorat qilish inspeksiyasi tomonidan o‘tkazilgan tekshirishlarda 774 ta turli qonun buzilish holatlari aniqlangan bo‘lsa-da, huquqni muhofaza qilish organlariga birorta material yuborilmagani tanqid qilindi.

“Transport vazirligi huzuridagi Yo‘l qurilishini nazorat qiluvchi Davlat inspeksiyasi tomonidan esa 12 mingdan ortiq qonun buzilishlari aniqlangan bo‘lsa-da, bor-yo‘g‘i 7 ta material prokuraturaga yuborilgan, xolos. Bu kabi holatlar tegishli vazirliklar huzuridagi inspeksiyalarda ham kuzatilmoqda. Tekshiruvchi ham, tekshiriluvchi ham bitta rahbarga bo‘ysunsa, xalq tilida aytganda, qarg‘a qarg‘aning ko‘zini cho‘qimasa, nazorat haqida gapirish mumkinmi? O‘ylaymanki, albatta, yo‘q”,— deydi Yo‘ldoshev.

Avvalroq ushbu yig‘ilishda O‘zbekistonda 2020-yilda budjet prognozini bajarish uchun tadbirkorlardan 823 mlrd so‘m ortiqcha soliq undirilgani, Farg‘onada moliya bo‘limini aldab, tadbirkorlarning 1,2 mlrd so‘mini “yeb yuborgan” soliqchilar ushlangani, Dang‘ara tumanining sobiq bosh soliqchisi “obnal” bilan shug‘ullanadigan 22 ta firma ochgani, Toshkent viloyatida fuqarolarni 2,2 milliard so‘mga chuv tushirgan jinoiy guruh, Toshkentdagi korxonadan 2 milliard so‘mdan ortiq naqd pul o‘g‘irlagan jinoiy guruh qo‘lga olingani to‘g‘risida xabarlar berilgandi.