Samarqandlik Farida Burhonova turmush o‘rtog‘i, tadbirkor, “Almaz” va “Zolotoy dvorets” restoranlarining sobiq rahbari Sherzod Burhonov tergov jarayonlarining noto‘g‘ri olib borilishi va prokuraturaning sudga ta’sir ko‘rsatishi natijasida nohaq qamalganligini bildirib, “Daryo”ga murojaat qildi.
Murojaatchining ma’lum qilishicha, Oliy sud raisining sobiq o‘rinbosari Bahodir Dehqonovning ko‘rsatmasi asosida Sherzod Burhonovga 2017-yilning fevral oyida O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat Kodeksining 165-moddasi 2-qismi “a,v”, 168-moddasi 3-qismi “a” bandi, 184-moddasi 3-qismi, 189-moddasi, 28, 211-moddasi 3-qismi “a” bandi va 243-moddasida nazarda tutilgan jinoyatlarni sodir etganlikda aybli deb topilib, 12 yil 6 oy muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlangan.
— Prezident Shavkat Mirziyoyev 2017-yilning 7-yanvar kuni prokuratura organlari xodimlari bilan uchrashuvda ikkita ish o‘rnini yaratgan tadbirkorni boshimda ko‘tarishga tayyorman deb aytgandi. Biroq, Samarqand viloyatining sobiq prokurori, Oliy sud raisining sobiq o‘rinbosari Bahodir Dehqonovning adolatsizliklari sababli turmush o‘rtog‘im qamalib ketdi, — deydi Farida Burhonova. — Samarqand viloyat IIB tergovchilari tergov harakatlarini noqonuniy ravishda olib borishdi. Turmush o‘rtog‘imning tadbirkorlik faoliyatini hujjatli taftish tayinlash haqida noto‘g‘ri qaror chiqarilgan. Barcha oshxona, kafe, restoran, to‘yxonalar yalpi daromadidan 5-10 foiz daromad solig‘i to‘lovi qonunda belgilangan bo‘lsada, viloyat huquqni muhofaza qiluvchi idoralarining tazyiqi bilan hamma turdagi soliqlarni noqonuniy to‘lamagan deb xulosa chiqargan.
Farida Burhonovaning ma’lum qilishicha, turmush o‘rtog‘ining ishi yuzasidan olib borilgan tergov harakatlari ham noto‘g‘ri amalga oshirilgan. Xususan, “Registon Almaz Invest” xususiy korxonasida 2016-yilning 29-sentabr kungi Samarqand viloyat IIB katta tergovchisi S.Odilov va Samarqand shahar Davlat soliq inspeksiyasi xodimi D.G‘aniyev tomonidan o‘tkazilgan kameral nazorati o‘rganishlari ham bir tomonlama, ya’ni Sherzod Burhonovga qanday bo‘lmasin ayblov qo‘yish maqsadida amalga oshirilgan.
“Registon Almaz Invest” xususiy korxonasi Prior Consult soliq maslahatchilari tashkiloti MChJ tomonidan to‘liq qayta taftish qilinib, Sherzod Burhonovning faoliyati davomida hech qanday noqonuniy xatti-harakatlar bo‘lmaganligi, Samarqand viloyat IIB tergovchilari tomonidan o‘tkazilgan taftish mutlaqo noto‘g‘ri tarzda ko‘rilganligini tasdiqlovchi hujjatlar taqdim etgan bo‘lsada, Jinoyat ishlari bo‘yicha Samarqand shahar sudi sudyasi B.Aliqulov jinoyat ishini ko‘rish davomida Bahodir Dehqonovning ko‘rsatmasi asosida dalillarni hisobga olmagan holda hukm o‘qigan.
— Aslida mening nomimda bo‘lgan “Almaz” va “Zolotoy dvorets” ijara asosida faoliyat ko‘rsatgan. Sherzod Burhonovga tegishli xususiy korxonalarda jami 10 milliard so‘mdan ortiq daromad ko‘rib, barcha soliqlardan 3,5 millard so‘m soliq to‘lamagan deb xulosa berishgan. Zararni qoplash uchun va legallashtirilgan mulk deb 6 milliarddan ortiq mulkimiz xatlanib olindi. “Almaz” va “Zolotoy dvorets” to‘yxonalari sud hukmi bilan musodara qilindi, — deydi Farida Burhonova.
Prior Consult soliq maslahatchilari tashkiloti MChJ tomonidan Samarqand viloyat IIB katta tergovchisi S.Odilov va Samarqand shahar Davlat soliq inspeksiyasi xodimi D.G‘aniyev tomonidan o‘tkazilgan kameral nazorati o‘rganishlari ham bir tomonlama amalga oshirilganligi aniqlangan. Natijada tekshiruvchilar korxonaning 2010—2016-yillardagi kameral nazorati o‘rganishlari to‘g‘risida noto‘g‘ri xulosa bergan. Vaholangki, Davlat soliq qo‘mitasining 2010-yil 9-fevraldagi “Davlat soliq xizmati organlarida soliq to‘lovchi yuridik va jismoniy shaxslar faoliyatini kameral nazoratdan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida”gi 30-sonli buyrug‘ining 17-bandi 3-xatboshisiga muvofiq, 2016-yilning 25-oktabridan uch oy mobaynida kameral nazoratdan o‘tkazilishi, 2010—2015-yil yakunlari bo‘yicha 17-band 4-xatboshisiga asosan, yil yakuni bo‘yicha yillik taqdim etiladigan hisobotlar bo‘yicha taqdim etilishi belgilangan kundan boshlab 1-mayga qadar kameral nazorat amalga oshirilishi lozim edi.
Biroq, DSI tomonidan yuqoridagi buyruqda belgilangan tartibga amal qilinmasdan, Samarqand viloyat IIB Tergov bo‘limi tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlarga va iqtisodiy tahlil usullari asosida 2010—2015-yakunlari va 2016-yil iyul oyidan sentabr oyigacha bo‘lgan davri 2016-yilning 17-oktabriga qadar tartibga zid ravishda kameral nazorati o‘tkazilgan.
Ushbu buyruqning 15-bandida soliq to‘lovchining joylashgan joyidan kelib chiqqan holda aniqlanishi ko‘rsatilgan. Biroq, tekshiruvchi tomonidan buyruq talablariga amal qilinmasdan Samarqand viloyat IIB Tergov bo‘limi tergovchisi tomonidan taqdim qilingan so‘roq bayonnomalari ma’lumotlari va tekshirish davomida to‘plangan ma’lumotlar, olingan tushuntirish xatlari asos qilinib, 2010—2015-yillar yakuni va 2016-yilning 8 oyi uchun soliqqa tortiladigan baza 10 milliard so‘mga kam ko‘rsatilgan va davlat budjetiga 603 million so‘m yagona soliq to‘lovi to‘lanmay qolgan deb noto‘g‘ri xulosa qilingan.
Eng asosiysi, Davlat soliq qo‘mitasining 2010-yil 4-martdagi “Soliq to‘lovchilarda soliq tekshiruvlarini tashkil qilish, o‘tkazish va hujjat bilan rasmiylashtirishga doir uslubiy tavsiyalarni tasdiqlash haqida”gi 52-sonli buyrug‘ining 16-bob, 56-bandida soliq tekshiruv dalolatnomasida tekshirish davomida aniqlangan soliqqa oid va boshqa huquqbuzarliklarning hujjatlar bilan tasdiqlangan dalillari, izchil bayon etilishi yoki boshqa me’yoriy hujjatlar bilan ko‘rsatilgan holda aniqlangan huquqbuzarliklarni bartaraf etishga doir tekshiruvchilarning xulosalari qayd etilishi kerakligi belgilangan bo‘lsada, tekshiruv tomonidan kam ko‘rsatilgan soliqqa tortiladigan bazaning qanday hisoblanganligi umuman yoritilmagan.
Tekshiruv tomonidan 2011—2015-yillar uchun Vazirlar Mahkamasining 2004-yil 21-dekabrdagi 595-sonli qarori ish haqi fondidan fuqarolarning shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minotiga biror so‘m hisoblanmaganligi umuman ifodalanmagan.
Adliya vazirligi tomonidan 2010-yil 31-mayda 2110-son bilan ro‘yxatga olingan “Soliq to‘lovchilar tomonidan hisob hujjatlari yo‘qotilgan yoki yo‘q qilingan taqdirda budjetga va davlat maqsadli jamg‘armalariga to‘lanishi kerak bo‘lgan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar summasini aniqlash tartibi to‘g‘risida”gi nizomning 17-bandiga zid ravishda 2011—2015-yillar va 2016-yil 1-sentabr kuniga qadar 10 milliard so‘m ko‘rsatilgan xizmatlar uchun tushgan naqd pullarni nazorat kassa mashinasidan cheklar urmasdan xizmat ko‘rsatuvchi bank kassalariga inkasatsiya xizmati orqali topshirmasdan boshqa maqsadlar uchun ishlatib yuborilgan, deb noto‘g‘ri xulosaga kelingan.
— Tergovchilar tomonidan to‘lanmagan soliq miqdori 1 milliard so‘m deb aniqlanib, boshqa firibgarlik va tovlamachilik, pora berish jinoyatlaridan ko‘rilgan zarar 1 milliard 700 million so‘mga yaqin hisoblandi. Shundan 890 million so‘mlik avtomashina va “Zolotoy dvorets” qurilishiga qolgan mablag‘, ya’ni 700 million so‘m ishlatilib, legallashtirilgan deb ko‘rsatilgan, — deydi Farida Burhonova. — Sud qarori bilan aynan “Zolotoy dvorets” restorani tergov davomida aniqlangan 4 milliard 300 million so‘mlik narxi ko‘rsatilmasdan to‘liq davlat foydasiga o‘tkazildi. Eng qizig‘i, keltirilgan zarar sifatida qayd etilgan mablag‘ to‘liq qoplangan bo‘lsada, turmush o‘rtog‘imga 12 yil 6 oy ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlandi.
Vaholanki, Sherzod Burhonovga Jinoyat Kodeksining 184-moddasida nazarda tutilgan soliqlar yoki boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lashdan bo‘yin tovlash aybi qo‘yilgan. Mazkur moddada qasddan yashirilgan, kamaytirib ko‘rsatilgan foyda (daromad) bo‘yicha soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar to‘liq to‘langan taqdirda, ozodlikni cheklash va ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi jazo qo‘llanilmaydi, deb belgilab qo‘yilgan bo‘lsada, Samarqand shahar sudi sudyasi B.Aliqulov buni inobatga olmagan.
Dastlabki sud hukmi kasatsiya instansiya sudida ham o‘z kuchida qoldirilgan. Sudning chiqarilgan asossiz qarori sababli Farida Burxonovaga tegishli bo‘lgan mol-mulklar musodara qilinib, uning manfaatiga jiddiy zarar yetkazilgan. Sudda Sherzod Burhonov 1 milliard 700 million so‘m zarar yetkazgani aniq dalillar bilan isbotlanmagan bo‘lsada, pora predmeti uchun 107 million so‘m undirish belgilangan.
Farida Burhonovaning ta’kidlashicha, sud unga tegishli bo‘lgan 5 milliard 200 million so‘mlik mulkni asossiz ravishda davlat foydasiga o‘tkazib yuborishi natijasida unga 3 milliard 400 million so‘mlik moddiy zarar yetkazgan.
Oliy sud Plenumining “Jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga oid ishlar bo‘yicha sud amaliyotining ayrim masalalari to‘g‘risida”gi 2011-yil 11-fevraldagi qarori 7-bandi ikkinchi xatboshida “Agar shaxsni JK 243-moddasida nazarda tutilgan jinoyatni sodir etishda ayblashga doir ishni ko‘rish chog‘ida pul mablag‘lari yoki mulkning muayyan qismi jinoiy yo‘l bilan orttirilmaganligi aniqlansa, ular JPK 211-moddasi 4-bandiga asosan qonuniy egasiga qaytarilishi lozim”, deb belgilab qo‘yilgan.
Biroq, Samarqand viloyat prokuraturasi va viloyat sudi asossiz ravishda Farida Burhonovaning talablarini rad qilib kelmoqda.
Qiziq jihati shundaki, “Zolotoy dvorets” restoranida “Malika Lazzat taomlari” oilaviy korxonasi ijara asosida faoliyat ko‘rsatib kelgan va tashkilot rahbari mutlaqo boshqa kishi bo‘lgan. 2016- yilning 20-sentabr kuni Samarqand viloyati IIB tergov bo‘limi katta tergovchisi S.Odilov va Samarqand shahar DSI xodimi A.Ahmedov tomonidan mazkur restoranda ham kameral nazorat noto‘g‘ri o‘tkazilgan.
Adliya vazirligi tomonidan 2010-yil 31-mayda 2110-son bilan ro‘yxatga olingan “Soliq to‘lovchilar tomonidan hisob hujjatlari yo‘qotilgan yoki yo‘q qilingan taqdirda budjetga va davlat maqsadli jamg‘armalariga to‘lanishi kerak bo‘lgan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar summasini aniqlash tartibi to‘g‘risida”gi nizomning 12,13,14 va 15-bandlariga zid ravishda soliqqa tortiladigan baza 1 milliard 876 million 550 ming so‘m kam ko‘rsatilishi natijasida davlat budjetiga 93 million so‘m yagona soliq to‘lovi qo‘shimcha hisoblab yuborilgan.
Soliq Kodeksining 85-moddasida (Soliq tekshiruvi va shakllari) soliq to‘lovchining moliya-xo‘jalik faoliyati tekshiruvi (taftish) soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirish maqsadida soliq to‘lovchining buxgalteriya, moliya, statistika, bank hujjatlari hamda boshqa hujjatlarini o‘rganish va taqqoslanishi belgilab qo‘yilgan. Soliq Kodeksining 359-moddasida hisobot davri kalendar yil va yil choragi ekanligi, ya’ni korxona tomonidan 2016-yilning iyul va sentabr oylari uchun (3-chorak uchun hisobot davri 25-oktabr) soliq hisob-kitoblari taqdim etilmagan bo‘lsada, tekshiruvchi tomonidan 2016-yilning 1-oktabrigacha bo‘lgan davr Soliq Kodeksining 85-moddasiga zid ravishda tekshirishdan o‘tkazilib, noto‘g‘ri tahlil qilingan va noaniq summalar bilan solishtirilib, natijada soliqlar qo‘shimcha hisoblangan.
— Sud o‘z hukmini chiqarishda turmush o‘rtog‘imga tegishli bo‘lmagan shaxslarning mol-mulkini davlat foydasiga o‘tkazish to‘g‘risida noto‘g‘ri xulosaga kelgan. Xususan, Rauf Fayziyev nomiga rasmiylashtirilgan 95 million so‘mlik Mazda 626, Abdunabi Jo‘raqulov nomiga rasmiylashtirilgan 117 million so‘mlik Captiva, Parviz Hamroqulov nomiga rasmiylashtirilgan 83 million so‘mlik Captiva, Tolib Umarov nomiga rasmiylashtirilgan 105 million so‘mlik Malibu va o‘zimning nomimda bo‘lgan 255 million so‘mlik Mazda-6 rusumli avtomobillarni davlat foydasiga o‘tkazib yubordi, — deydi Farida Burhonova. — Nahotki, sud bu avtomashinalar boshqa kishiniki ekanligini bilmagan bo‘lsa?
Farida Burhonova Bosh prokuratura tomonidan sud qarori qaytadan ko‘rib chiqilib, unga protest kiritilishini istamoqda.
— Samarqand viloyati IIB katta tergovchisi S.Odilov turmush o‘rtog‘imga “biz yuqoridan buyurilgan buyruqni bajarayapmiz. Siz yuz foiz qamalasiz. Sizga hech kim yordam berolmaydi. Buning orqasida qanday kuchlar turganini tasavvur ham qilolmaysiz”, degandi. Keyinchalik ma’lum bo‘lishicha, buning ortida Samarqand viloyatining sobiq prokurori, Oliy sud raisi o‘rinbosari Bahodir Dehqonov turgan ekan, — deydi Farida Burhonova.
Ma’lumot uchun, Sherzod Burhonov hukm o‘qilganidan so‘ng 2 yil 11 oy qamoqda o‘tirdi. Ikki oydan buyon manzilli koloniyada jazoni o‘tamoqda.
(Davomi bor)
Izoh (0)